EBRU USTA/Ulusal24 PARA VE SERMAYE PİYASALARI MÜDÜRÜ
Borsada yabancı yatırımcıların 2012 sonunda yüzde 67 olan yabancı takas oranı 6 Nisan itibarıyla yüzde 28,25 ile tarihi dip seviyeye geriledi.
2020 yılının ortalarına kadar yüzde 65 seviyelerinde bulunan bu oran, bu tarihten sonra sert gerileme kaydetti.
2020 yılı ortasına kadar yabancılar, dolaşımdaki hisse senetlerinin yaklaşık üçte ikisine sahipken son verilere göre borsada yabancı sahipliği üçte birine indi.
Yabancının hisseyi elde tutma süresi geriliyor
2003-2012 yıllarında 3 büyük kredi derecelendirme kuruluşunun Türkiye’nin ülke kredi notlarını yükseltmesi ve 2012 ile 2013 yıllarında notun “yatırım yapılabilir” seviyenin üzerine yükseltilmesiyle birlikte ülkeye bu dönemde yoğun şekilde yabancı yatırımcı girişi olmuştu.
2016 yılından sonra ülke kredi notlarında indirimler gelirken borsada yabancı takas oranı 2020 yılı ortalarına kadar aynı seviyelerde kaldı. 2012-2020 yılları arasında yabancı takas oranı ortalama yüzde 65 seviyelerinde kalsa da hisseyi elde tutma süresi önemli ölçüde kısaldı.
TÜYİD verilerine göre, 2012 sonunda yabancıların hisseyi elde tutma süresi 389 gün iken, bu süre 2020 sonunda 74 güne ve 2022 sonunda 29 güne kadar geriledi.
Son 10 yıllık süreçte yabancıların hisseyi elde tutma süresi 10’da birin de altına gerilerken yerli yatırımcılarda da yabancılardaki kadar olmasa da azalış görüldü. Yerli yatırımcıların 2012 sonunda 46 gün olan hisse tutma süresi 2022 sonunda 27 güne geriledi.
Sanayi hisselerinde yabancıların hisse tutma süresi 2 yıldan 1 aya düştü
Son 10 yılda sanayi hisselerini elde tutma süresindeki düşüş daha da dikkat çekici. 2012 sonunda 639 güne kadar çıkan sanayi şirketlerindeki yabancı yatırımlar, 2022 sonunda 28 güne kadar geriledi.
Yabancıların geçmiş yıllarda yüksek tutarlarda yatırım yaptıkları banka hisselerinde de paralel bir düşüş gözlendi. 2012 sonunda 272 gün olan banka hisselerini elde tutma süresi 2022 sonunda 22 güne kadar gerilemiş durumda.
Yabancıların en uzun vadeli hisse yatırımları ticaret hisselerinde yoğunlaşıyor. 2022 sonunda BIST-TİCARET alt endeksinde hisseyi elde tutma süresi 89 günle, BIST-TÜM için 29 gün olan sürenin oldukça üzerinde bulunuyor. Ancak, bu süre 2012 sonundaki 837 günlük ortalamanın yine oldukça altında.
Yabancıların en kısa süre tuttuğu hisseler ise 2022 yılında 18 gün ortalamayla teknoloji hisseleri.
Yabancıların borsadaki payı son yıllarda azalsa da yatırım tercihlerinde borsa ilk sırada
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği verilerine göre, yurtdışı yerleşiklerin Türkiye’deki yatırımları 2023 Şubat ayı sonu itibarıyla 1,27 trilyon TL seviyesinde bulunuyor. Toplam yatırımların yüzde 54 ile en büyük bölümünü hisse senetleri oluştururken yüzde 44’ünde mevduatlar bulunuyor.
Yurt dışı yerleşiklerin tahvil-bono yatırımları ise toplamdan yüzde 2 ile çok düşük pay alıyor.
Borsada toplam yatırımcı sayısı 4 milyonu aşarken yabancıların payı yüzde 1’in altında
MKK verilerine göre, 2023 Mart sonu itibarıyla borsada toplam yatırımcı sayısı 4,2 milyona ulaşırken yabancı yatırımcı sayısı 16 bin 377 adette kaldı. Yabancı yatırımcıların toplam yatırımcı sayısından aldığı pay yüzde 0,39 ile düşük seviyelerde bulunurken bu oran 2012 sonunda da yüzde 0,45 seviyesindeydi.
Borsada yabancı yatırımcı sayısı düşük olsa da tutar olarak yatırımlar daha yüksek seviyelerde olduğundan yabancı takas oranı verisi daha yakından takip edilmektedir.
