Editör: Murat Öztürk
Çankırı İl Sağlık Müdürü Dr. Hüseyin Sarıkaya, menopozun kadın hayatının önemli bir dönemi olduğunu ve sağlıklı bir yaşam tarzının bu dönemde de devam ettirilmesi gerektiğini söyledi.
Dr. Sarıkaya, Dünya Menopoz Günü nedeniyle yaptığı açıklamada, menopozun kadınlarda üreme çağının sona erdiği, 12 ay boyunca adet görülmemesiyle tanımlandığını belirtti.
Menopozun genelde 44 ile 55 yaş arasında ortaya çıktığını ancak bu yaşlardan önce ya da sonra da olabileceğini ifade etti.
Dr. Sarıkaya, menopozun bir hastalık olmadığını, vücudun normal işlevini sürdürdüğü doğal bir süreç olduğunu vurguladı. Menopoz belirtilerinin çoğu kadında hafif ya da orta düzeyde olduğu için ilaç tedavisine gerek olmadığını, ancak belirtilerin günlük yaşamı olumsuz etkilediği durumlarda ilaç tedavisinin başlanabileceğini kaydetti.
Menopoz döneminde kadın vücudunda fiziksel ve psikolojik değişimler yaşandığını, kalp damar hastalığı ve kemik erimesi riskinin arttığını, hormonal değişimlerin kilo almayı kolaylaştırdığını anlattı. Kemik erimesinin menopozda hızlandığını, bazen çok şiddetli olup omurga kırıklarına ya da küçük travmalarda kalça ya da bilek kırıklarına yol açabileceğini bildirdi.
Dr. Sarıkaya, menopozun her aşamasında sağlıklı bir yaşam tarzının korunmasının önemine değinerek, “Sigara içmek ve hareketsiz kalmak kemik erimesini artırır. Unutmayalım ki, sigara, alkol, dengesiz beslenme, düzensiz uyku gibi zararlı alışkanlıklar her türlü hastalığın seyrini kötüleştirir. Bu alışkanlıklardan uzak durmak menopozun her evresinde faydalıdır” dedi.
MENOPOZ NEDİR?
Menopoz tıpkı bebeklik, ergenlik, cinsel olgunluk gibi hayatın bir dönemidir. Menopoz döneminde yumurtalıklardaki (overler) folikül miktarı azalır ve buna bağlı olarak östrojen üretimi azalır. Zamanla östrojen üretimi kesilir ve yumurtalıklar küçülür. Buna bağlı olarak adet döngüsü kesilir ve üreme yeteneği kaybolur.
Menopoz sözcüğü Yunanca mens (ay) ve pause (durmak) sözcüklerinden türemiştir. Dünya Sağlık Örgütü, menopozu yumurtalıkların aktivitelerini kaybetmeleri sonucu adet döngüsünün kalıcı olarak kesilmesi olarak tanımlamaktadır. Menapoz yaşı dünya genelinde 45-55 yaştır.
Yapılan çalışmalar Türkiye’de ortalama menopoz yaşının 46-48 olduğunu göstermektedir.
MENOPOZA GİRMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR?
Genetik faktörler: Bir ailedeki kadınların genellikle benzer yaşlarda menopoza girdikleri gözlenmektedir.
Genital faktörler: Düzensiz adet gören kadınların düzenli adet görenlere göre daha erken menopoza girdikleri gözlenmiştir. Bunun dışında doğurganlık durumu, ilk adet yaşı, doğum kontrol hapı kullanma, iki yıldan uzun emzirme gibi durumlar menopoz yaşını etkileyebilmektedir.
Psikolojik faktörler: Psikolojik travmalar menopozun gelişimini hızlandırır. Savaş, göç, deprem ve uzun süren hapishane hayatındın erken menapozu tetiklediği gözlemlenmiştir.
Fiziki ve çevresel faktörler: Soğuk iklimlerde ve aşırı ağır şartlarda yaşayan kadınlarda menopoz yaşı daha erkendir.
Sigara kullanımı: Yoğun sigara içen kadınlar içmeyenlere göre 1-2 yıl daha erken menopoza girmektedirler.
Genel sağlık durumu: Ağır metabolik hastalıklar, genetik bozukluklar, enfeksiyon hastalıkları, kemoterapi ve radyoterapi menopoz yaşını etkileyebilir.
Sosyal faktörler: Kırsal ve geleneksel toplumlarda menopoz yaşı erken olabilmektedir.
