Bloomberg’in haberine göre Türkiye, Irak’tan ham petrol ihracatının kendi toprakları üzerinden nasıl yeniden başlatılacağı konusunda merkezi Irak hükümeti ile Bölgesel Kürt Yönetimi (BKY) arasında bir anlaşma sağlamaya çalışıyor.
Türkiye, tahkim mahkemesinin Bağdat’ın onayı olmadan petrol taşıması nedeniyle Irak’a yaklaşık 1,5 milyar dolar tazminat ödemesine karar vermesinin ardından Mart ayında boru hatından akışı durdurmuştu.
Kaynakların bildirdiğine göre Ankara petrol anlaşmazlığını Irak’ın içişleri olarak görüyor dolayısıyla söz konusu cezanın ihracattan fayda sağlayan taraf olan Bölgesel Kürt Yönetimi tarafından ödenmesi gerektiğini düşünüyor.
Buna göre Irak ve Bölgesel Kürt yönetiminin arasında uzun yıllardır devam eden Kuzey Irak petrol satış hakları ve petrol ihracatından elde edilen gelir paylaşımı konusunda birbiriyle çelişen talepleri üzerinde anlaşmaya varılması isteniyor.
Petrol ihracı anlaşmazlığı Irak’ın iç meselesi
Bloomberg kaynaklarına göre Türkiye, Paris merkezli Uluslararası Ticaret Odası’nın karar verdiği 1,5 milyar dolarlık cezayı Irak’ın iç meselesi olarak görüyor ve Bölgesel Kürt Yönetimi’nin konuyu Bağdat ile çözmesini istiyor.
Türkiye’nin petrol akışındaki kesintiden kaynaklanan gelir kaybının yıllık 1 milyar doların biraz üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Bu rakamın Irak’ın kayıplarıyla karşılaştırıldığında çok az kalması nedeniyle, Bağdat ve Erbil’in arasındaki çıkmaza bir çözüm bulmaları için güçlü bir motivasyona sahip oldukları değerlendiriliyor.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, hafta başına Bağdat’ta Iraklı mevkidaşı ile yaptığı görüşmenin ardından Perşembe günü Erbil’de üst yönetimle enerji, ekonomi ve güvenlik ilişkilerini kapsayan görüşmeler gerçekleştirmişti.
Türkiye Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar da Erbil’e giderek Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdul Ghani ile görüşmüştü.
Ankara enerji santralleri ve altyapıların inşası konusunda yardım teklif ediyor
Ankara, Bölgesel Kürt Yönetimi’nin (KBY) yanı sıra Bağdat’taki merkezi hükümete enerji santralleri ve diğer altyapıların inşası konusunda yardım teklif ediyor. Uzmanlar ihracat anlaşmazlığının tek başına bir sorun olarak ele alınmasından ziyade kapsamlı bir anlaşmalar bütünüyle çözülmesinin daha kolay olacağını değerlendiriyor.
Kaynaklar, Bağdat’ın Türkiye’den petrol ihracatından elde edilen parayı BKY’ye ayrılan pay olan yüzde 12,6’sını düşerek Irak’a aktarmasını istediğini ancak BKY’nin Türkiye’ye, ayrı ayrı Irak petrol ihracatlarından fon toplayamadığı gerekçesiyle, kendi toprakları üzerinden yapılan ihracattan elde edilen gelirin tamamını talep ettiğini vurguladı.
Taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık sonrası kapanan boru hattı küresel piyasalardan günlük yaklaşık yarım milyon varil ham petrolün kesilmesine neden oldu. Bununla birlikte Irak’ın hali hazırda OPEC kotasına yakın seviyelerde petrol ihraç etmesi nedeniyle anlaşma sağlanması halinde kesilen arzın ne kadarının tekrar piyasaya sağlanacağı bilinmiyor.
