İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bölgesel gelişmeler, ikili ilişkiler ve Tahran ile nükleer müzakereleri değerlendirdi.
İran Cumhurbaşkanlığı Ofisi Siyasi İşlerden Sorumlu Yardımcısı Muhammed Cemşidi, Twitter hesabından paylaştığı mesajında, Reisi ile Macron’un bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini açıkladı.
Macron’un Reisi’yi aradığını ve görüşmenin 90 dakika sürdüğünü aktaran Cemşidi, “Görüşmede, iki Cumhurbaşkanı, yaptırımların kaldırılmasına ilişkin müzakereler ve bölgesel gelişmeler başta olmak üzere ilişkilerin geliştirilmesi konusunu istişare etti ve etkileşimi nasıl sürdürecekleri konusunda mutabık kaldı.” ifadelerini kullandı.
İran ile nükleer anlaşma ve müzakere süreci
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.
ABD, 8 Mayıs 2018’de Donald Trump’ın başkanlığı döneminde İran’la 2015’te varılan nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilerek bu ülkeye yeniden yaptırımlar uygulamıştı.
İran da buna karşılık 8 Mayıs 2019’da anlaşmadaki faaliyetlerini askıya almaya başlamıştı. İran, anlaşmada 3,67 oranında uranyum zenginleştirmeye izin verilmesine rağmen bu süreçte yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirmeye başlamıştı.
Trump sonrasında Nisan 2021’de Viyana’da başlayan ve İran ile nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması ve ABD’nin anlaşmaya yeniden katılmasının ele alındığı nükleer görüşmeler, Washington ve Tahran arasındaki bir dizi uzlaşmazlık nedeniyle Eylül 2022 başlarında askıya alınmıştı.
İran ile ABD arasındaki görüşmelerde ilerleme kaydedildiği iddiası
Son günlerde İran ve ABD arasındaki dolaylı görüşmelerin devam ettiğine dair haberler medyada yer bulmuş ve görüşmelerde ilerleme kaydedildiği ifade edilmişti. Bu doğrultuda İran ve ABD’nin, Tahran’ın nükleer programında kısıtlamalara gitmesi karşılığında petrol satışına izin verilmesini öngören “geçici bir anlaşmaya” yaklaştığı iddia edilmişti.
İran ve ABD tarafından yapılan ayrı ayrı açıklamalarda, “geçici bir anlaşmanın” gündemde olmadığı belirtilmiş ancak müzakerelerin yapılıp yapılmadığına dair bilgi verilmemişti. İran, nükleer anlaşma olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nın (KOEP) yerine geçecek herhangi bir anlaşmayı kabul etmeyeceğini açıklamıştı.
Son olarak bugün ABD’nin tek taraflı yaptırımları nedeniyle İran’ın Irak’ta dondurulan yaklaşık 10 milyar dolar olduğu söylenen varlıklarından 2 milyar 700 milyon doların serbest bırakıldığı açıklanmıştı.
