Başak Nur GÖKÇAM
Dünyada yalnızca alabalık üretiminin yüzde 17’sini temsil eden Türkiye, alabalık üretiminde Avrupa’nın en büyüğü konumunda yer alıyor. 1990’dan bu yana tüm faaliyetlerinin merkezine sürdürülebilirliği koyan Metro Türkiye, sürdürülebilir balıkçılığı desteklemek ve balık tüketimini artırmak amacıyla küçük ve geleneksel aile balıkçılığının destekçisi oldu. Türk mutfağını yaşatmak için tüm ürünlere ve üreticilere sahip çıkma misyonuyla harekete geçen Metro Türkiye, Bileşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 2022 yılını “Uluslararası Geleneksel Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği Yılı (IYAFA)” ilan etmesi sonrası BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Muğla Alabalık Yetiştiricileri Birliği iş birliğinde ‘Ölçekte Küçük, Değerde Büyük’ sloganıyla yeni bir projeye imza attı. Proje ile küçük üreticilere eğitim, teknik destek ve danışmanlık desteği sağlandı. İlk mahsullerin mart ayında alındığı proje kapsamında üç aylık sürede yaklaşık 30 ton alabalık Metro Türkiye raflardaki yerini alarak restoranlar ve tüketicilerle buluştu.
Projeye ilişkin konuşan Metro Türkiye Satın Almadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Deniz Alkaç, “İlk yılını geride bırakan projemiz sayesinde hem ticari motivasyonu sağlayarak üreticilerimizin desteklenmesine hem de sürdürülebilirliğe katkı sağladık. Mart ayından bu yana küçük ölçekli üreticilerden temin ettiğimiz 30 tona yakın alabalığı tüketicilerle buluşturduk. Şimdi ise raflara taşıdığımız alabalıkların profesyonel mutfaklarla buluşturulmasına ve böylece yeme içme ekosisteminde de tüketiminin artmasına odaklandık” dedi.
Metro Türkiye olarak, balığı yalnızca ticari bir ürün değil, gelecek nesillere bırakılması gereken bir değer olarak gördüklerinin altını çizen Alkaç, “Denizlerimizdeki balıkların sürdürülebilir olması için kültür balıkçılığının da önemli bir başlık olarak ele alınması gerekiyor. Biz, ‘Kızına Bak Anasını Al’, ‘Palamutlar Nerede?’, ‘Bugünün Balığını Yarına da Bırakalım’ ve ‘Yediği Önünde Yemediği Yarında’ projelerimiz ile denizlerdeki balık stoklarının ve türlerinin korunması amacıyla sürdürülebilir balıkçılığı 2010 yılından beri satın alma politikamızın odağında tutuyoruz” diye konuştu.
5 geleneksel işletme
Eğitimler ve saha gezileri ile başlatılan proje kapsamında gerçekleştirilen çalışmalar hakkında bilgi veren Alkaç, şöyle devam etti: “Öncelikle bölgedeki 25 küçük ölçekli alabalık üreticisine bir gün boyunca çeşitli eğitimler verdik. Ardından ise ilk etapta pilot olarak 4 üretici ve 1 paketleme tesisi olmak üzere 5 küçük işletme ile devam ettiklerini kaydeden Deniz Alkaç, “İşletmelerin gıda güvenliği ve sosyal uygunluk seviyelerini belirlemek amacıyla ön denetimler düzenlendi. Ön denetimlerde belirlenen eksiklerin giderilmesi amacıyla işletmelere 5 gün boyunca birebir yerinde ve sahada Metro Türkiye kalite güvence yetkili yöneticileri tarafından eğitimler ve teknik bilgi desteği sağlandı” şeklinde konuştu.
Profesyonel mutfaklarda alabalık tüketimi artırılacak
En büyük hedeflerinin küçük ölçekli üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması olduğunu ifade eden Deniz Alkaç, “Gelecek nesillere bırakmamız gereken değerlerden biri de alabalık. Gastronomi sektörünün en yakın iş ortaklarından biri olarak, şimdi de küçük üreticiden temin ederek raflara taşıdığımız alabalıkların profesyonel mutfaklara da daha fazla girmesine ve böylece ekosistemde bilinirliğinin ve kullanılırlığının artmasına odaklandık. Türkiye’nin ilk gastronomi keşif platformu olarak bünyemizde 8 yıl önce hayata geçirdiğimiz Gastronometro’da şeflerimiz, yeme – içme sektörüne bu konuda yol göstermek amacıyla alabalık kullanarak özel tarifler hazırlıyorlar. Profesyonel mutfaklarda geleneksel tariflerin yanı sıra modern tariflerin kullanımının artması, alabalık yetiştiriciliğine önemli bir katkı sağlayacaktır. Alabalığın en leziz tariflerle kısa sürede daha fazla profesyonel mutfakta yer bulacağına eminiz” diye konuştu.
FAO’dan alabalık yetiştiricilerine tam destek
Metro Türkiye ile proje paydaşlıklarına değinen FAO Kıdemli Program Koordinatörü Özcan Türkoğlu ise, “FAO olarak küçük ölçekli balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğinde yakın ve uzak pazarlara erişim, üretim ve lojistik altyapısı ve kapsayıcı değer zincirlerinin oluşturulması gibi sektörel konuları önemsiyoruz. Balıkçıların, balık avcılarının ve işçilerinin uygun fiyatlı yüksek kaliteli balık ürünlerini tedarik ederek yerel ekonomik kalkınmayı teşvik etmelerini ve ilave istihdam yaratmalarını değerli buluyoruz. Türkiye’nin en önemli su ürünlerinden biri olan alabalığın hak ettiği ilgiyi görmesi ve her kesimden tüketicinin tercih sebebi olmasına katkı sağladığımız için mutluyuz’’ dedi.
91 tesisin 42’si aile işletmecisi
Metro Türkiye aracılığıyla ulaşılabilirliklerinin arttığına dikkat çeken Muğla Alabalık Yetiştiricileri Birliği Başkanı Hüseyin Yıldırım da “Proje, üreticiden tüketiciye uzayıp giden gıda arz zincirinde küçük ölçekli aile işletmelerinin geleneksel üretimlerinin pazara uygun hale getirilmesi anlamında oldukça faydalı oldu. Küçük aile işletmelerini kapsayan projemiz, ilerleyen süreçte de küçük işletmelerin sosyo-ekonomik ve teknik kapasitelerinin iyileştirilmesini sağlayacaktır. Bu şekilde 91 tane tesis var, bunların 42’si aile işletmecisi. Eminim bu sayının artışı sürecektir” diye konuştu.
