Birol BOZKURT
Son yılların en çok merak edilen Merkez Bankası, Para Politikası Kurulu (PPK), toplantısı dün yeni Başkan Hafize Gaye Erkan başkanlığında gerçekleştirildi. 650 baz puanlık rekor faiz artırımına karar verilen toplantıda banka politika faizini yüzde 8,5’ten yüzde 15’e yükseltti.
Verdiği mesajlarla da dikkat çeken Merkez Bankası’nın kararı sonrası borsada alımlar hızlanırken, dolar kuru da ilk defa 24 seviyesini geçerek yeni bir rekor kırdı. Gram altın da 1.500 TL’ye geçerek rekorunu yeniledi. Piyasada beklentiler faizlerin en az yüzde 20’ye çıkarılması yönündeydi.
Faiz artışı piyasa beklentilerini karşılamasa da verilen mesajlar karşılık bulmuşa benziyor. Faiz kararı sonrası sosyal medya hesabından açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, , “Türkiye Yüzyılı’nın temel felsefesi üç kavramla somutlaşmıştır, ‘istikrar, güven, sürdürülebilirlik” dedi. Ekonomistler ise yatırımcı beklentilerinin tam karşılanmadığını ancak verilen mesajlarla sonraki toplantılarda alınacak aksiyonların ve atılacak yeni adımların takipçisi olunacağının tahmin edildiğini söylüyor.
İş dünyasından da faiz kararına karışık tepkiler geliyor. İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, alınan faiz kararının finansal istikrar için atılmış önemli bir adım olduğunu söylerken, ASKON Başkanı Orhan Aydın, “Faiz artışı geçmişte olduğu gibi ülke ekonomimize katma değer açısından bir artı getirmeyecektir” diye konuştu. İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel de “Reel sektör açısından kredi maliyetlerini olumsuz etkileyecek olmasına rağmen, rasyonel politikalara dönüş anlamında finansal istikrarı sağlamaya yönelik bir adım olarak olumlu buluyorum” dedi.
Faiz kararı sonrası borsada hareketlilik başladı
Güne yüzde 0,26 yükselişle 5 bin 200 puandan başlayan Borsa İstanbul, faiz kararı öncesinde 5 bin 223 puandaydı. Faizin beklentilerin altında artırılmasına ilk tepki olarak düşüş yaşansa da bu durum çok kısa sürdü ve endeks hızla toparlandı. Faiz kararı metninde verilen mesajların güçlü olması ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in verdiği mesajların olumlu bulunmasıyla yükselişine devam eden endeks günü yüzde 4,65 artışla 5 bin 428 puandan tamamladı.
Mehmet Şimşek’ten istikrar ve güven vurgusu
Faiz kararı sonrası sosyal medya hesabı üzerinden açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Paramızın istikrarlı ve güvenli olması, dolarizasyon belasından kurtulmak için en etkili çözümdür” dedi.
Refah ve kalkınma için sürdürülebilir büyüme vazgeçilmez önkoşul olduğunu söyleyen Şimşek, “Yatırım ve istihdam kararları için en önemli belirleyici etken öngörülebilirliktir.
Öngörülebilirliği sağlayacak olan ise güvendir. Güven, ancak kurala göre politikalar uygulanarak temin edilebilir. Piyasa ekonomisi, serbest kambiyo rejimi, dışa açık ekonomi ilkelerine dayalı politika çerçevesi Türkiye’ye çok ciddi miktarda sermaye akımı sağlayacaktır” ifadelerini kullandı.
“Alınan kararlar piyasa beklentilerinin gerisinde”
PPK’nın bu toplantısında alacağı iki aksiyona konsantre olunduğuna dikkat çeken TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Dr. Cahit Sönmez, “Malum bir süredir politika faiz oranı etkin kullanılmadığı için parasal aktarım mekanizması sağlıklı çalışmıyordu. Hem parasal aktarım mekanizmasının sağlıklı çalışması ve bozulan fiyatlama davranışlarının iyileştirilmesi için önden yüklemeli kayda değer faiz artışı gerekliydi ancak PPK kademeli artışı tercih etti.
Bunun yanı sıra iletişim tarafında parasal sıkılaşma sürecinin başlatıldığı ve zaman içinde sıkılaştırmanın kademeli olarak güçlendirileceği mesajı vermesi önemliydi. Ayrıca bir noktaya vurgu yapmak isterim bir önceki dönemde 200 civarında alınan makro ihtiyati tedbirlerle ilgili sadeleşmeye yönelik adımlar atılması da taahhüt edilmiş.
Piyasa beklentilerinin gerisinde kalan kararlara tanık olduk, dolayısıyla piyasa aktörleri bir süre daha temkinli duruşlarını koruyacaklar ve PPK’nın en az birkaç toplantısını daha bekleyeceklerdir” diye konuştu.
Ekonomistlerden faiz değerlendirmesi
Faiz kararını sosyal medya hesabı üzerinden değerlendiren ekonomistler beklentilerin karşılanmadığına dikkat çekiyor. Ekonomist Mahfi Eğilmez, “TCMB politika faizini % 15’e çıkardı. An itibarıyla ikinci senaryodayız. Faiz artışını yapısal reformlar izlemezse ikinci senaryoda kalırız ve ekonomiyi toparlamak mümkün olmaz” dedi.
Prof.Dr.Serap Durusoy ise “Metin her ne kadar enflasyonla başlasa da gerektiğinde ve gerektiği kadar artış ifadesi ile cari dengeyi iyileştirmek için stratejik yatırımlar desteklenmeye devam edilecek açıklaması ileriye dönük beklentileri olumsuz etkileyecek. Her toplantıda faiz artışı olmayacak gibi” dedi. Prof. Hayri Kozanoğlu da “Yabancılar PPK metninden duruma hakim, sorunları doğru saptayan bir Merkez Bankası izlenimi edinirler. Ama yoğun giriş yapmak için faizlerin daha da yükselmesini, karışık regülasyonların sadeleştirilmesini beklerler” ifadelerini kullandı.
