Arslan, AYM Anayasa Yargısı Araştırmaları Merkezi ile İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi işbirliğinde düzenlenen “Anayasa Mahkemesi Kararlarında Yorum Sempozyumu”nun açılışına katıldı.
20 yıl önce başlığı “Çatışan Paradigmalar”, alt başlığı “Türk Anayasa Mahkemesinde siyasi haklar” olan bir makale yazdığını anlatan Arslan, bu makalesinde “ideoloji eksenli paradigma” ve “hak eksenli paradigma” olmak üzere Anayasa yargısı alanında insan hakları yargılaması yapan mahkemelere hakim olan iki paradigmanın varlığından bahsettiğini dile getirdi. Arslan makalesinde, Türk Anayasa Mahkemesinin o tarihlerde içtihatlarını değerlendirerek, maalesef hak eksenli bir yaklaşımı benimsemediğini, temel hak ve özgürlüklere öncelik vermediğini, toplumsal ve siyasal menfaatler söz konusu olduğunda teminat ve özgürlükleri ikinci planda bırakabildiğini ve ideolojiyi öne çıkarabildiğini savunan bir tezi ortaya koyduğunu anlattı.
Aradan 20 yıl geçtiğini, bunun 10 yılında bireysel başvurunun uygulandığını belirten Arslan, şöyle devam etti: “Bireysel başvuruyla birlikte Türk Anayasa Mahkemesi bir paradigmatik dönüşüm yaşadı, yani ideoloji eksenli yaklaşımdan hak eksenli bir yaklaşıma geçti.”
“Hak eksenli yaklaşım, çok ciddi katkı yaptı”
Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, anayasal hükümleri yorumlarken hukuk devletinin, hukukun üstünlüğünün dikkate alındığını belirterek, Anayasa hükümlerinin ancak hak eksenli yorumlandığında kendilerinden beklenen işlevi yerine getirebileceğini kaydetti.
Buna Anayasa Mahkemesi kararlarından örnekler veren Arslan, hak eksenli yaklaşımının, hukukun anayasallaşması sürecine de çok ciddi bir katkı yaptığını vurguladı.
Özellikle bireysel başvuruyla birlikte son on yılda mahkemelerin artan oranda gitgide Anayasa’ya daha fazla atıf yapmaya başladığını ifade eden Arslan, “Anayasa Mahkemesinin kararlarını derc etmeye başladılar. Kamu otoriteleri Anayasa’yı daha fazla dikkate almaya başladı. Çünkü Anayasa Mahkemesi bunu kararlarında açıkça söylüyor” dedi.
