Kayseri’de, kimyasal gübre yerine yerli bakterinin kullanıldığı şeker pancarı ekiminde, hem verimde artış elde edildi hem de su tasarrufu sağlandı.
Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Teknopark’ta “Topraktan Rizobakterilerin İzole Edilmesi ve Şeker Pancarı Üretiminde Kullanılması Projesi” kapsamında çalışmalar yapan Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Aziz Şatana, TÜBİTAK ve İngiltere’deki Kraliyet Mühendislik Akademisi desteğiyle şeker pancarı kökünden yerli bakteri izole etmeyi başardı.
Yüksek lisans öğrencisi ve çiftçi Yusuf Bektaş’ın arazi desteği verdiği şeker pancarı ekiminde, kuraklığa karşı kimyasal gübre yerine izole ettiği “yerli bakteri”leri kullanmaya başlayan Şatana, su kullanımı ve verimde olumlu sonuçlar elde etti.
Şatana, AA muhabirine, şeker pancarı ekiminde kullanılmasına olanak sağlayan yerli bakteri çalışmalarına 2017 yılında başladıklarını söyledi.
Bakterileri 2019 yılında izole etmeyi başardıklarını ve TÜBİTAK’a proje hazırladıklarını anlatan Şatana, daha sonra bakteri biyoteknoloji şirketini kurduğunu, Erciyes Teknopark’ta çalışmalarına devam ettiğini belirtti.
Yerli bakteri çalışmasının yüksek lisans tezi olduğunu ve öğrencisi Yusuf Bektaş’la yürüttüklerini dile getiren Şatana, projenin ERÜ Bilimsel Araştırmalar Projesi Koordinatörlüğü tarafından desteklendiğini aktardı.
Şatana, çalışmalar kapsamında üniversitedeki gen bankasında izole edilen yaklaşık 500 bakterinin performanslarını zaman zaman test ettiklerini ifade etti.
“Türkiye ortalamasının çok üzerinde”
Yerli bakteri çalışmaları hakkında bilgiler veren Şatana, şunları kaydetti:
“Su ve kuraklık stresine karşı, şeker pancarında kendi izole ettiğimiz bakterileri kullanarak daha az su kullanıp, verimi ve üründe kaliteyi arttırmayı hedefliyoruz. Bu kapsamda öğrencim aynı zamanda çiftçi olan Yusuf Bektaş kendi arazisinde Erciyes Üniversitesinin desteklediği bu yüksek lisans projesini hayata geçirdi. Elde ettiğimiz sonuçlar da bizi oldukça memnun etti. Yüzde 70 su vererek, yüzde 30 su kısıntısı uyguladık. Yaklaşık 11 ton verim elde ettik. Bizim kullandığımız ‘bacillus türü bakterisi’ tür, yerli bakteriler ki biz bunları Orta Anadolu Bölgesi’nden elde ettik ve bakterilerin en iyi burada çalıştığını da biliyoruz.
Öğrencim ve çiftçi Yusuf’a laboratuvardan çıkan canlı bakterilerimizi verdik ve arazisinde denemede kullandı. Bunun sonucunda da yüzde 30 su kısıntısıyla bakterilerin çok iyi çalıştığını, performansının çok yüksek olduğunu, ortalamanın üzerinde şeker pancarı aldığını gördük. Ekimini yaptığımız Bünyan ilçesinde ortalama 8- 8,5 ton pancar verimi alınıyor ancak bizim yaptığımız uygulamalarda 11 ton şeker pancarı elde ettik. Bu, Türkiye ortalamasının çok üzerinde. Yaklaşık yüzde 30 verim artışı bakterilerimizin ne kadar iyi çalıştığının göstergesi.”
80 dekarlık arazide uygulandı
Araştırmaya kendi arazisini kullanarak destek veren Yusuf Bektaş ise yaklaşık 80 dekarda ekim yaptıklarını söyledi.
Bakterilerin suda seyreltilerek araziye damlama yöntemiyle eşit şekilde uyguladığını anlatan Bektaş, kimyasal gübre kullanmadıklarını vurguladı.
Yerli bakterilerin tarlasında verimi artırdığına değinen Bektaş, “Çok güzel verim elde ettik. Damlama sulama yöntemine başvurduk. Topraktan söküm esnasında tekrar solucanlar çıkmaya başladı, solucan organik maddenin olduğunun göstergesidir.” dedi.
Bektaş, yerli bakterilerin ürünü hastalıklardan da koruduğunu sözlerine ekledi.
