İLAYDA KILIÇAY
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) verilerine göre küresel yenilenebilir enerjide kurulu güç 3 bin 372 GW’a yükseldi. 2022’de yenilenebilir enerji kapasitesi yıllık yüzde 9,6 arttı. 2022’de birçok ülke yenilenebilir kapasitesini artırırken, büyümenin Asya, ABD ve Avrupa gibi birkaç ülke ve bölgede yoğunlaştığı görüldü.
IRENA’nın Şubat ayında yayımladığı “Yenilenebilir enerji finansmanında 2023 görünümü” isimli raporuna göre ise geçen yıl enerji verimliliği dahil olmak üzere yenilenebilir enerjiye geçiş teknolojilerine yapılan küresel yatırım 1,3 trilyon dolara ulaşarak 2021’den yüzde 19, pandemi öncesine göre de yüzde 50 artışla yeni rekora ulaştı. Yatırımların 2022’deki bölgesel dağılımlara bakıldığında ise en fazla payı yıllardır olduğu gibi yüzde 66 ile Asya-Pasifik ülkeleri alıyor. Çin 2022’de 274 milyar dolarlık yatırımıyla öncü ülke konumuda. Ülkenin 2021’deki yatırımı ise 176 milyar dolardı.
Çin dünyanın en büyük ve en hızlı büyüyen yenilenebilir enerji üreticisi. Ülke 2021’den bu yana önceki yedi yıla kıyasla daha fazla rüzgar enerjisi kapasitesi ekledi. Ember’e göre ülke Avrupa’nın rüzgar enerjisi üretiminin tamamından yüzde 46 daha fazla kapasiteye sahip.
Avrupa 2020’ye kadar dünyanın en büyük rüzgar enerjisi üreticisiydi. Ancak Çin’in yatırımları artırmasıyla zirvedeki yerini koruyamadı. Çin’de rüzgar kapasitesinin hızlı bir şekilde devreye alınması ve 2022’de güneş enerjisi üretiminde bir önceki yıla göre yüzde 27’den fazla artışla ülkede toplam elektrik üretimi içerisinde yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanan elektrik payı yüzde 34,2 ile rekor seviyeye yükseldi.
ABD’den 3,6, Avrupa’dan 7,3 kat fazla
Çin, son on yılda rekor hacimlerde hem güneş hem de rüzgar enerjisi kapasitesi konuşlandırırken, rüzgardan enerji üretiminin günün her saatinde elektrik üretimi potansiyeli nedeniyle 2020’den bu yana güneş enerjisi kapasitesinden daha hızlı arttı. Ülkenin 2023’te güneş enerjisi kapasitesinin ise 95-120 GW arasında artması bekleniyor
Öte yandan ülkenin rüzgar enerjisinde 2021 ve 2022’deki kümülatif büyümesi, aynı dönemde ABD’de görülen büyümeden 3,6 Avrupa’dan da 7,3 kat daha fazla.
Harvard Üniversitesi’nden Theodore Chia yazısında Çin’i “Yeşil güç” olarak nitelendirirken Tufts Üniversitesi Uluslararası Çevre ve Kaynak Politikası Merkezi Direktörü Kelly Sims Gallagher, Çin’in başlangıçta bir ihracat aracı olarak temiz enerji teknolojilerine yöneldiğini, ancak dış yatırım ve ticaret koşulları kötüleştiğinde ustalıkla bir iç pazar kurmayı başardığını belirtiyor.
ABD’nin güneş paneli ithalatı rekor seviyeye ulaştı
ABD’de ise güneş paneli ithalatı 2022’nin dördüncü çeyreğinde 672, 863 tona ulaştı. Aynı dönemde tüm dünyadaki panel ithalatının yüzde 91’ini oluşturarak beş ana pazarın zirvesine yükseldi. Böylece küresel ticarete yönelik veri şirketi Panjiva’ya göre 2022 yılı genelinde ABD’ye panel taşıyan konteyner sayısında 2021’e kıyasla yüzde 39 artış görüldü. S&P’ye göre bu ithalatta çeyreklik bazda yaşanan en büyük artış.
ABD’de 2022’de yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik üretimi bir önceki yıla kıyasla yüzde 16 artarak 683 GWh olurken, yüzde 27’si güneş, yüzde 73’ü ise rüzgar enerjisinden üretildi.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerine göre ABD’de 2010 yılına kadar güneş enerjisi kapasitesinde artış görülmedi. Güneş panellerinin maliyetinin düşmesi ve vergi teşvikleriyle güneş enerjisi kapasitesi artmaya başladı. 2023’ün ABD’de en fazla güneş enerjisi kapasitesinin eklendiği yıl olması bekleniyor.
Çalışan sayısı en fazla 4,3 milyon kişi ile güneş enerji sektöründe arttı
2000’den önce, ABD için rüzgar kapasitesi önemsizdi. Güneş enerjisine benzer şekilde, vergi teşvikleri , daha düşük türbin yapım maliyetleri ve yeni yenilenebilir enerji hedefleri , ABD’de rüzgar kapasitesinin büyümesini hızlandırmaya yardımcı oldu. Ocak 2023 itibarıyla, ABD’de 141,3 GW’lık rüzgar kapasitesi faaliyet gösteriyor. Geliştiriciler, 2023’te 7,1 GW daha rüzgar enerjisi ve 8,6 GW pil depolama kapasitesi eklemeyi planlıyor. Böylece ABD’nin pil depolama gücü ikiye katlanacak.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve IRENA verilerine göre yenilenebilir enerji sektöründe çalışan sayısı 12,7 milyon kişiye ulaştı. Çalışan sayısı 4,3 milyon kişi ile en fazla güneş enerjisi sektöründe arttı. Toplam iş gücünün yüzde 42’sini ise Çin oluşturuyor. Ardından yüzde 10 ile Brezilya ve Euro Bölgesi geliyor.
