Sivas’ın Gemerek ilçesinde yaşayan Hacı Mehmet Kartal, unutulmaya yüz tutmuş soba ve kuzinecilik mesleğini alışagelmişin dışında farklı modeller üreterek yaşatmaya çalışıyor.
Sivas’ın Gemerek ilçesi Yenihayat Mahallesinde yaşayan Hacı Mehmet Kartal unutulmaya yüz tutmuş sobacılık ve kuzinecilik mesleğini 43 yıldır sürdürüyor. Kartal, ömrünü adadığı mesleğini severek yapsa da teknolojinin gelişmesiyle mesleğinin bitme noktasına geldiğini söyledi. Mesleğini klasik olmaktan çıkararak adeta çok amaçlı hale getiren Kartal, ürettiği farklı modellerle vatandaşların ilgisini çekmeyi başardı. Kartal, kuzine sadece ısınmak için değil mangal ve semaver amaçlıda kullanılabilir halde üretiyor. Kimi vatandaşlar ısınmak veya mangal yapmak için sobaları alsa da kimileri de süs eşyası olarak kullanıyor. Çırak bulmanın bir hayli zor olduğunu söyleyen Kartal, mesleği boyunca ise sadece bir çırak yetiştirdiğini onunda başka bir işte çalıştığını söyledi. Öte yandan Kartal’ın, ürettiği modeller arasında araba şeklindeki soba ise görenlerin dikkatini çekiyor.
“Bu meslek git gide eridi”
Sobacı Hacı Mehmet Kartal, sobacılık mesleğinin git gide erdiğini söyleyerek, “Elimizden geldiğince soba üretmeye çalışıyorum. Bu işler 1995 yılına kadar gitti. Ondan sonra genellikle kalorifer sistemi dediğimiz; kömürlü, mazotlu ve elektrikli sisteme döndüğünden dolayı bu meslek git gide eridi. Genellikle bu sobacılık dediğimiz meslek yavaş yavaş son ömrüne doğru geliyor. Yine de şunu bilmek lazım hiçbir meslek hiçbir zaman tabana vurmuyor. On kişi ekmek yiyeceği zaman 2 kişiye kadar düşebiliyor ama ekmek yeme modelini her zaman bulunduruyor” dedi.
Farklı modeller üretmeye başladı
Kartal, sobanın farklı modellerini ürettiğini belirterek, “Bizde zamanın bize vermiş olduğu bu zayıflama sobalarında zayıflamasıyla kendi kendimize bazı modeller çıkardık. Eskiden mesela teneke tavuğu, çingene tavuğu dedikleri bir model vardı. Teneke kapatılıp yanına ateş konuluyordu. O şekilde eti pişirmeye çalışıyorlardı. Bunu sac üzerinden alarak bu modele çevirdim. İçine elektrik verdiğim yanıyormuş gibi gösterdiğim bir soba modelim var” diye konuştu.
“Uçakla Avrupa’ya soba götüren gurbetçiler var”
Almancı diye hitap ettiğimiz insanlar geliyor, buradan arabalarıyla hatta uçakla Avrupa’ya soba götürdüklerini ifade ederek, “Hiçbir meslek ölmüyor. Fakat azalabiliyor. Benim çıraklık zamanımda dört çırakla çalışıyordu bir usta. Ben 40 senedir kendi adıma çalışıyorum bir tane çırak yetiştirebildim o çırağımda şuanda başka bir işle meşgul. Avrupa’dan bile insanlar ufak tefek malzemeleri getirip burada bize tamir ettirip geri götürüyorlar. Bizim bu Almancı diye hitap ettiğimiz insanlar geliyor, buradan arabalarıyla hatta uçakla Avrupa’ya götürüyorlar. Ama biz burada kıymetini bilemiyoruz” şeklinde konuştu.
