Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) Başkanı Fatih Birol Pazar günü yaptığı açıklamada, petrol üreticilerinin dünyanın en büyük ikinci petrol tüketicisi olan Çin’deki talep toparlanmasının ardından üretim politikalarını yeniden gözden geçirmek zorunda kalabileceklerini söyledi.
Dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısı ve 2 numaralı sıvılaştırılmış doğalgaz alıcısı olan Çin, yatırımcıların Pekin’in Aralık ayında Kovid kısıtlamalarını kaldırmasının ardından toparlanma hızına dair fiyatlamalarıyla, 2023’te küresel petrol ve gaz piyasalarında en büyük belirsiz faktör haline gelmişti.
Çin’in jet yakıtı talebinin patladığını ve talep üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturduğunu söyleyen Birol, “Bu yıl küresel petrol talebindeki büyümenin yaklaşık yarısının Çin’den gelmesini bekliyoruz. Talep çok güçlü bir şekilde artarsa, Çin ekonomisi toparlanırsa, o zaman bence OPEC+ ülkelerinin (üretim) politikalarını gözden geçirmesi gerekecek” dedi.
OPEC+, Ekim ayında ABD’nin tavsiye ettiği gibi yakıt fiyatlarını düşürmek ve küresel ekonomiye yardımcı olmak için daha fazla petrol sağlamak yerine üretimi Kasım’dan 2023’e kadar günde 2 milyon varil kısmaya karar verdiğinde ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerin tepkisini çekmişti.
Birol, böyle bir durumun tekrarlanmamasını umduğunu belirterek, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyeleri ile Rusya gibi müttefiklerin de içinde bulunduğu OPEC+’nın talepteki iyileşmeyle birlikte piyasada yapıcı bir role geri döneceğini söyledi.
OPEC+ Çarşamba günü yaptığı toplantıda grubun mevcut üretim politikasını gözden geçirerek geçen yıl kararlaştırılan üretim kesintilerini aynı şekilde devam ettirme kararı almıştı.
Birol, Rus petrolündeki tavan fiyatların Moskova’nın petrol ve gaz ihracatından elde ettiği geliri Ocak ayında bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 30 veya yaklaşık 8 milyar dolar azaltmasının muhtemel olduğunu söyledi.
G7 ülkeleri, Avrupa Komisyonu ve Avustralya bu hafta 5 Şubat’tan itibaren dizelde varil başına 100 dolar ve akaryakıt gibi indirimli ürünlerde varil başına 45 dolarlık üst sınırı onayladı.
Bu karar 5 Aralık’ta uyguladıkları benzer bir önlemin ardından, Batı tarafından tedarik edilen deniz sigortası, finans ve deniz yoluyla taşınan Rus ham petrolü için komisyonculuk gibi hizmetlerin 60 dolarlık bir tavan fiyatın altında satılmadığı sürece yasaklanması sonrasında geldi.
Birol, küresel ticaret akışının Çin, Hindistan, Orta Doğu ve ABD’den daha fazla ithalat çekerek Avrupa’yı karşılamak için “yeniden düzenlenmesi” nedeniyle akaryakıt piyasalarının kısa vadede zorluklarla karşılaşabileceğini ve Latin Amerika gibi diğer pazarları alternatif satış noktaları aramaya zorlayabileceğini söyledi.
Avrupa, Pazar gününden itibaren Rusya’dan rafine yakıt ithalatına son verme kararı aldı.
Öte yandan Birol, küresel olarak daha fazla rafinaj kapasitesi eklendikçe, akaryakıt piyasası dengesinin ikinci yarıdan itibaren düzelebileceğini söyledi.
