Çoğunluğu bağımsız adaylardan oluşan bin 55 adayın 161 sandalyeli meclis için yarışacağı seçim öncesinde, adayların coşkulu seçim kampanyalarına rastlanmıyor.
Ülke genelinde 15 binin üzerinde adayın milletvekili adayı olduğu 2019’daki son seçimlere karşın, 17 Aralık seçimlerinde 127’si kadın 1055 aday yarışacak.
Tunuslu uzmanlar, adaylık başvurularının çok düşük seviyede kalmasını, yeni seçim yasası ile adaylık şartlarının zorlaştırılmasının yanı sıra eski meclisin üçte ikisini oluşturan partilerin seçimi boykot etmesine bağlıyor.
Milletvekili adaylık şartları zorlaştı
Seçim yasasının değişmesiyle siyasi partilerin hazırladığı listeler yerine “şahsi başvuru” yönteminin uygulandığı 2022 seçimlerinde, adaylardan seçime katılacakları bölgede ikamet eden 400 kişiden imza alma mecburiyeti getirildi.
Milletvekili sayısının 217’den 161’e düşürüldüğü yeni parlamento için adaylardan, “ikamet edilen bölgeden aday olmak, sabıka kaydının ve vergi borcunun olmadığını kanıtlayan belgelerin sunulması” gibi yeni adaylık koşulları da getirildi.
Siyasi partilerin kampanya yapmasının yasaklandığı seçimlerde sadece adayların bireysel kampanyalarına izin verilmesi de ülkenin seçimlere “sessiz” girmesinin en önemli nedenlerinden biri olarak değerlendiriliyor.
“Halk ülkedeki koşulların düzeleceğine inanmıyor”
Ülkede son yıllarda siyasi krizle beraber derinleşen ekonomik sorunlar ve piyasada temel tüketim maddelerinde yaşanan kıtlık, Tunusluları derinden etkiliyor.
Tunusluların seçime ilgisini araştıran AA muhabiri, başkentin merkezindeki Habib Burgiba Caddesi’nde vatandaşlara mikrofon uzattı.
Tunuslu 55 yaşındaki ev hanımı Zeyna Azizi, Almanya’da yaşadığını, ülkesinde gıda fiyatlarının diğer ülkelere göre çok pahalı olduğunu söyledi.
Sokaktaki vatandaşlar için geçinmenin büyük bir yük haline geldiğini ifade eden Azizi, “2019’daki parlamento seçimlerinde oyumu kullandım ancak bugün ülkenin içinde bulunduğu ekonomik kriz ve şartların daha da kötüye gitmesinden dolayı seçimde oy verip vermemek konusunda kararsızım.” diye konuştu.
Gazeteci Visam Hamdi ise 2011’deki “Yasemin Devrimi”ne atıfta bulunarak, bundan önceki seçimlere, devrimden sonra ülkeyi değiştireceğine inandığı için katıldığını fakat bu seçimlerde oy kullanmayacağını söyledi.
Sokaklarda ülkenin seçimlere katıldığına ilişkin bir işaret görünmediğini ifade eden Hamdi, “Vatandaşların, parlamento seçimlerine karşı kayıtsız olduğunu görüyorum. Vatandaşların, ekonomik ve sosyal hayatta yaşadığı zorluklar göz önüne alındığında bu normal bir durum. Kimse ülkedeki koşulların düzeleceğine inanmıyor.” diye konuştu.
“Seçimlerde oy kullanmak yurttaşlık görevi”
Tunuslu emekli 70 yaşındaki Abdullah Muhammed ise seçimlerde oy kullanmanın bir yurttaşlık görevi olduğunu, bu yüzden herkesin sandık başına gitmesi gerektiğini söyledi.
Tunusluların birçok başarısız hükümete tanıklık ettiğini belirten Muhammed, “Ülkede yaşanan siyasi kriz ve göreve gelen hükümetlerin başarılı olamaması halkı yıldırdı. Buna rağmen halkımızdan geçmişi geride bırakmalarını ve gelecek için oy kullanmaları gerektiğini düşünüyorum.” dedi.
Kendisinin artık çok yaşlı olduğunu özellikle gençlerin “meşaleyi devralmaları”nı isteyen Muhammed, yaşananlardan dolayı şikayet etmek yerine seçimlere katılmak suretiyle yeni parlamentonun oluşmasına katkı sağlanması gerektiğini dile getirdi.
Eski meclisteki siyasi partilerin çoğu seçimi boykot ediyor
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in 25 Temmuz 2021’de açıkladığı olağanüstü kararlar, ülkede bir tür “istisnai durum” oluşmasına yol açtı.
Meclisin çalışmalarını donduran ve milletvekili dokunulmazlıklarını kaldıran Said, 22 Eylül 2021’de yeni kararnamelerle yetkilerini genişleterek yürütme organını tamamen kendine bağladı.
Cumhurbaşkanı Said, 13 Aralık 2021’de açıkladığı “siyasi krizden çıkışın yol haritası” ile ülkede 25 Temmuz 2022’de Anayasa değişikliği referandumu, 17 Aralık 2022’de de erken genel seçim yapılacağını duyurmuştu.
Kays Said, 25 Temmuz’da düzenlenen referandumla yeni anayasanın kabul edilip yürürlüğe girmesinin ardından erken genel seçimlerde uygulanacak yeni seçim yasasını açıklamıştı.
Bununu ardından Nahda Hareketi, Tunus’un Kalbi Partisi, Demokratik Akım Partisi, Özgür Anayasa Partisi, Cumhuriyetçi Parti, Afak Tunus Partisi gibi Tunus Meclisinde varlık gösteren önemli siyasi partiler ile muhaliflerin çatı oluşumu Tunus Ulusal Kurtuluş Cephesi peş peşe yaptıkları açıklamalarla seçimleri boykot edeceklerini duyurmuşlardı.
AA
