GÜLSÜM HÜLYA SUNDU-GÜNBOYU
Emekli olmak için yaş günün doldurmayanların ve vergi indirimi talebinde bulunarak erken emekli olabiliyor.
İşçiler “meslek hastalığı”, memurlar da “vazife malulü” kapsamında bu haktan faydalanabiliyor.
Sağlık sorunları nedeniyle işe gitmek de zorluk yaşayanların emeklilik işlemlerinde bazı ayrıcalıklar tanınıyor. Bunların başında gelir vergisi matrahından yapılan indirimler geliyor. Şeker hastası ya da astım hastası olanlar da sağlık kurulundan alınan yeterlilik raporu ile vergi indirimine başvurabiliyor.
Alınacak vergi indirimi ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılacak başvuru sonucunda da erken emekli olunabiliyor. Çalışma gücünün asgari yüzde 80’ini kaybetmiş olan çalışanlar birinci derecede engelli, asgari yüzde 60’ını kaybedenler ikinci derece engelli, asgari yüzde 40’ını kaybedenler de üçüncü derece engelli sayılıyor. Bu oranlara göre gelir vergisi matrahından indirim sağlanan çalışanlara emeklilik için gerekli sigortalılık süresi, prim gün sayısında farklı koşullar uygulanıyor.
VERGİ İNDİRİMİ HAKKI
Sigortalı olarak bir kurumda çalışılması, sağlık kurulundan en az yüzde 40 engelli raporu alınması ve vergi dairesinden vergi muafiyetine hak kazanılması gerekiyor.
Kendisi, eşi ya da çocuğu yüzde 40 veya daha fazla oranda engelli olanlar, engelli sağlık raporu ile bağlı bulunduğu iş yerinin vergi dairesine başvurarak engelli indirimi hakkı elde edebiliyor.
İşveren kendisine vergi dairesinden iletilen bu yazıya istinaden engellilik oranına göre çalışanın bordrosuna gelir vergisi matrahından engelli indirimi tutarını düşürüyor. Böylece çalışanın vergisi daha düşük bir matrahtan hesaplanıyor, ay sonunda çalışanın ücretine yansıtılıyor.
SİGORTALI ÇALIŞMA BAŞLANGICI İÇİN O TARİHE DİKKAT
Engelli indiriminden yararlanan işçilerin kendi engelli olması zorunluluğuyla erken emekli olma hakkı bulunuyor. Bu haktan yararlanabilmek için çalışanın ilk sigortalılığının 1 Ekim 2008’den önce başlaması, 15 yıl sigortalılık, 3 bin 600 prim gün şartını gerekiyor. İkinci ve üçüncü derece engellilerde ise sigortalılık yılı ve prim günü şartı ilk işe giriş tarihine göre değişkenlik gösteriyor.
Engelli vergi indirimi sorgulama sayfasına giriş yapılarak kimlik numarası ve soyadı ile vergi indirimi başvurusu sorgulanabilir. Merkez Sağlık Kurulu’nca tespit edilen çalışma gücü kayıp oranlarına göre belirlenen engellilik dereceleri Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından engellinin başvurduğu Vergi Dairesi Başkanlığı’na veya defterdarlığa bildiriliyor.
