Ukrayna-Rusya savaşı sebebiyle 2022’de tüm dünyada yaşanan enerji krizinin ardından birçok sanayi ülkesinin ekonomisinde düşüş yaşanırken, Suudi Arabistan, G20 ülkeleri arasında yüzde 8,7 ile ekonomisi en çok büyüyen ülke oldu.
Suudi Arabistan Genel İstatistik Kurumunun verilerine göre, ülke ekonomisindeki büyüme sadece petrol sektörüyle sınırlı kalmadı ve petrol dışı ihracattan da 70 milyar dolardan fazla gelir sağlandı.
Yürüttüğü ekonomi politikasıyla petrol dışı gelirlerini artırma hedefinde başarıyla ilerleyen Riyad yönetiminin, 2022’deki dış ticaret fazlası da yaklaşık 222 milyar dolar civarında seyretti.
Dış ticaret fazlasında yaşanan artışın sadece petrol fiyatlarının yükselmesinden kaynaklanmadığı aynı zamanda ülkenin Yemen’deki iç savaşta sarf ettiği askeri harcamaları azaltmasının da önemli katkısının olduğu belirtildi.
Bağımlılıktan kurtulma adımlarının etkisi
Riyad yönetiminin 2021’de 61,73 milyar dolar olan petrol dışı ihracatı yüzde 14,8’lik artışla 2022’de 70,88 milyar dolara yükseldi.
Bu veriler, Suudi Arabistan’ın petrole bağımlılığın yanı sıra petrol fiyatlarındaki dalgalanmalardan kurtulmak için 2030 vizyonuna göre ekonomisini çeşitlendirmeye yönelik adımları hızlandırdığı anlamına geliyor.
Buna karşın ülkenin toplam ihracatındaki petrol dışı ürünlerin oranı ise Aralık 2021’de yüzde 28,1 iken, Aralık 2022’de yüzde 21’e geriledi. Bu değişim, petrol ihracatındaki artışın petrol dışı ürün gelirlerinden daha hızlı seyretmesinden kaynaklandı.
Dış ticaret fazlasında sıçrama
Suudi Arabistan’ın ticaret dengesinde 2022’de yüzde 80’den fazla artışla adeta bir sıçrama yaşandı.
Riyad’ın petrol gelirleri dahil olmak üzere 2021’de 123,3 milyar dolar olan toplam dış ticaret fazlası 2022’de 222 milyar dolara yükseldi.
Ülkede geçen yıl ihracatın yanı sıra ithalat da arttı, ancak ithalattaki artış, ihracata oranla düşük seyretti.
Petrol ihracatından 326 milyar dolar gelir
Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı konumunda bulunan Suudi Arabistan, petrol fiyatlarının 2022’de varil başına 100 doların üzerine çıkmasından da kazançlı çıktı. Ülke petrol ihracatından 326 milyar dolar gibi yüksek bir gelir elde etti.
Suudi Arabistan’ın petrol üretimini önemli düzeyde artırmasının yanı sıra yüksek petrol gelirlerinden elde edilen meblağın petrol üretimine yatırılması bu gelire ulaşılmasının temel sebeplerinden biri oldu.
Dış etkenlerin ülke ekonomisine etkisi
Suudi Arabistan ordusunun meşru hükümeti desteklemek için 2015’te Yemen savaşına müdahil olması, 2014-2021 yıllarında petrol fiyatlarının düşmesi, 2019-2021 yıllarında Kovid-19 salgını sebebiyle kapanmaların ekonomik etkileri ve akabinde petrol talebindeki düşüş devlet bütçesi üzerinde baskı oluşturmuştu.
Resmi rakamlara göre, Suudi Arabistan, 2014’te yaklaşık 733 milyar dolar olan Döviz rezervinin Mayıs 2021’de 440 milyar dolar civarına düşmesi üzerine ihtiyat bütçesini kullanarak açığı kapatmak zorunda kalmıştı.
Riyad yönetimi yürüttüğü ekonomi politikası ve petrol fiyatlarındaki artış neticesinde 2022’de bütçe fazlası verdi.
