Bilimin gelişmesini teşvik etmek için her yıl Koç Üniversitesi tarafından takdim edilen Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’nın 2022 yılı kazananı belirlendi. Evrensel bilgi birikimine üst düzey katkıda bulunan ve 50 yaşını aşmamış bilim insanlarına verilen ödülde, bir yıl fen, mühendislik ve tıp; takip eden yıl da iktisadi, idari, sosyal, insani bilimler ve hukuk alanlarına odaklanılırken, Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’nın bu yılki sahibi ise Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (Massachusetts Institute of Technology – MIT) Breene M. Kerr (1951) Kürsüsü’nde nükleer enerji ve malzeme bilimleri profesörü olarak görev yapan Bilge Yıldız oldu.
Amacımız iklim ve enerji krizlerine bilime dayalı çözümler üretmek
Madalya, Rahmi M. Koç Bilim Müzesi’nde düzenlenen törenle, yeni nesil yüzey kimyası, verimli ve dayanıklı elektrokimyasal enerji dönüşüm malzemeleri ve enerji tasarruflu iyonik bilgisayar sistemlerinin anlaşılmasına ve tasarımına yaptığı ufuk açıcı katkılarına istinaden takdim edildi.
Prof. Dr. Bilge Yıldız, törende yaptığı konuşmasında iki matematik öğretmeninin kızı olarak dünyaya geldiğini ve İzmir’in Tire ilçesinde teknolojiden uzak bir çocukluk geçirdiğini belirterek, kendisine çalışmanın önemini aşılayan ailesi için eğitimin çok temel bir yere sahip olduğunu ekledi. Yıldız, bilimle ilk uygulamalı karşılaşmasını İzmir Fen Lisesi’nde öğrenciyken yapmış olduğu deneylerle yaşadığını söyledi.
Yetiştiği ülke olan Türkiye’den aldığı bu ilk ödülün onun için büyük bir gurur kaynağı olduğunu ifade eden Yıldız, “Üzerinde çalıştığımız teknolojilerin amacı, dünya çapında enerji verimini artırmak ve karbondioksit salımını azaltmak. Bunların üst seviyesindeki amacımız dünyaca iklim ve enerji krizlerine bilime dayalı çözümler üretmek” dedi.
Konuşmasında, araştırmalarının iklim krizi konusundaki çözüm arayışlarına sunduğu katkılara da değinerek karbondioksitin katı yakıt hücreleriyle elektrolizine (kimyasal ayrılma) yönelik de bir çalışmaları bulunduğunu belirten Dr. Yıldız, sözlerine şu şekilde devam etti: “Bu şekilde atmosferdeki karbondioksit seviyesini düşürürken aynı anda karbondioksiti faydalı kimyasal ürünlere ve malzemelere dönüştürebiliyoruz.”
Mars’a insanlı geziler düzenlenebilir
Mars’ta da karbondioksiti oksijene çevirdikleri benzer bir çalışma yürüttüklerini söyleyen Prof. Dr. Yıldız, “Bu teknoloji başarıyla gerçekleşirse ileride Mars’a insanlı geziler düzenlenebilir ve burada araştırmalar gerçekleştirilebilir. NASA’dan bu yönde gelen önemli bir projeye katkıda bulunduk; şu anda bu deney Mars’ta karbondioksit elektroliziyle oksijen üretilmesini sağlıyor” şeklinde konuştu.
Bilimsel soruların beraberinde ürettiklerinin arka planındaki kilit sorunun çocuklara nasıl bir gelecek bırakılacağına dikkat çeken Yıldız, dört ve on yaşlarında iki çocuğu olduğunu söyleyerek, “Onların sağlıklı ve temiz bir dünyada yaşamasını istiyorum. Yaptığımız bütün araştırmalar temiz teknolojileri, karbondioksit salımını azaltan teknolojileri geliştirmeye hizmet ediyor. Bu amaca yönelik çalışmak önemli benim için. Bu alanda alternatif çözümleri etkinleştirmek için maalesef çok zamanımız kalmadı, o yüzden her gün çok çalışmaya devam etmemiz lazım” dedi.
Türkiye’de bilime meraklı gençlere güvendiğini belirten Yıldız, “Ben şimdiye kadar yaptıklarımı yapabildiysem Türkiye’den birçok yetenekli genç benden daha iyisini de yapabilir. Türkiye’de çok çalışkan, çok genç insanlarımız var; umarım bu ödül onlara da çok büyük bir motivasyon kaynağı olur. Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası aynı zamanda benim sorumluluklarımı da artırıyor: Hem kendi yaptığımız araştırmaları en iyi şekilde devam ettirebilmek hem de bilim peşinde koşan daha çok genci bu alana yönlendirebilmek, onları bilim yolunda motive edebilmek için. Umarım bu iki yönde de ileride daha başarılı olabilirim” şeklinde konuştu.
