Reuters’da dün yayımlanan bir haberde dikkat çekildiği üzere depremin Türkiye ekonomisinde milyarlarca TL yeniden inşa maliyeti yaratması ve büyümede bu yıl için 1-2 puan gerilemeye neden olması bekleniyor.
Öncü veriler depremin ilk gününde Türkiye genelinde elektrik tüketiminde %11 düşüş yaşandığını gösterirken, depremde hala arama kurtarma faaliyetlerine ağırlık veriliyor olması ve hasar tespitin de dün başlaması toplam etkiyi tahmin etmekte zorluk yaratıyor.
Pazartesi sabaha karşı ve öğle saatlerinde meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki deprem yaklaşık 13.4 milyon kişinin yaşadığı 10 il ve Suriye’nin kuzeyinde geniş çaplı yıkıma yol açtı.
Ekonomiye yansıması ne olacak?
Depremden etkilenen 10 ilde toplam 13.42 milyon kişi yaşıyor. Çöken hastanelerin, devasa depremden zarar gören yolların ve iletim hatlarının yeniden inşaası, barınma kaynaklı kısa orta ve uzun vadeli ihtiyaçlar on milyarlarca lira harcama gerektirecek .
Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu üç ekonomist depremin GSYH’ye etkisini 0.6 ila 2 puan arasında kayıp olarak hesapladı. Ekonomistler üretimin %50 oranında aksadığı ve bu düşüşün 6-12 ay gibi bir sürede telafi edildiği bir senaryoyu baz alıyor. Bir yetkili de bu yıl büyümenin ilk tahminlerden deprem nedeniyle 1-2 puan aşağıda kalabileceğini söyledi.
TCMB reeskont ve avans kredilerinin ödemelerini ötelerken Hazine Temmuz sonuna kadar mücbir sebep ilan ederek bölge için vergi ödemelerini öteledi. Ayrıca ilgili kamu kurumlarına ilk etapta 100 milyar TL aktarıldı.
Döviz piyasasında arz ve talebi TCMB’nin aldığı önlemler belirlediği için piyasada son aylarda keskin hareketler görülmüyor. TL geçen yılın tamamında, büyük bölümü yılın ilk yarısında olmak üzere dolar karşısında %29.6 değer yitirdi. Dolar/TL bu sabah 08.49’da 18.8290/18.8305 seviyesinde. Aynı saatlerde Euro/TL kuru ise 20.21 seviyelerindeydi.
BIST 100 endeksi dün %8.6, bankacılık endeksi %8.3 düşüşle kapandı.
Seçim gündemi
İktidar düşük faiz, cari fazla odaklı alışılagelmişin dışındaki ekonomi politikaları uygularken muhalefet tüm ekonomi politikalarını tersine çevirmeyi hedefliyor. Bu nedenle 14 Mayıs’ta yapılması beklenen seçimde ekonomi politikalarında köklü değişim getirecek bir sonucun gerçekleşip gerçeklemeyeceği izleniyor.
Anketler birbirine yakın sonuçlara işaret ederken depremin ve 10 ilde ilan edilen olağanüstü halin seçmen davranışlarına ve seçim takvimine etkileri de izlenecek.
Küresel piyasalar
Asya borsaları, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın endişe edilenden daha az sıkılaştırma yanlısı açıklamalarının risk iştahını ve yatırımcıların Fed’in yakında para politikasını gevşetebileceğine dair umutlarını kuvvetlendirmesinin ardından yükseldi.
