Geçtiğimiz hafta, Avrupa’nın Rus ham petrolüne uyguladığı ambargo ve G7’nin fiyat sınırlamasının yürürlüğe girmesiyle küresel jeopolitikte çok önemli bir olay yaşandı.
Batılı güçlerin petrolü için elde ettiği fiyatı dikte etmesinin aşağılanmasıyla karşı karşıya kalan Rusya, fiyat tavanına uyan ülkelere ihracatı durdurma tehdidinde bulundu.
Tüm bunların normalde petrol fiyatlarını hızla yükseltmesi gerekirdi, özellikle de OPEC+ kartelinin derin yeni arz kesintilerini duyurarak piyasayı şaşırtmasından sadece birkaç hafta sonra. Ancak pazartesi günü uluslararası piyasalarda gösterge brent tipi ham petrolün varili 76,40 dolardan kapandı. Peki petrol piyasalarında neler yaşanıyor?
Kısıtlamalara rağmen fiyatlar neden düştü?
Batı’nın dünyanın en büyük petrol ihracatçılarından biri Rusya’dan ham petrol ithalatını yasaklaması, savaştan zarar gören Ukrayna ve müttefiklerinin Putin’in bütçesine petro-dolar desteğini kesmeyi amaçlayan gerçek bir yaptırım.
Rus lider Putin geçtiğimiz cuma günü yaptığı açıklamada, fiyat tavanının Rusya’nın halihazırda petrolünü sattığı seviyeye tekabül ettiğini ve önlemin Rus bütçesi üzerinde sınırlı bir etkisi olacağını söyledi. Putin, “Hiçbir koşulda zarara uğramayacağız” dedi. Ancak Rusya’nın yine de gerekirse üretimini kısarak petrol piyasasını istikrarsızlaştırmayı seçebileceğini de sözlerine ekledi.
OPEC+ kesintileri o kadar da derin değil
Ekim ayında Suudi Arabistan, Rusya ve diğer OPEC+ müttefikleri üretim kotalarında günde 2 milyon varillik -kağıt üzerinde küresel arzın yaklaşık yüzde 2’sine denk gelen- bir kesintiye gideceklerini açıkladıklarında Batı’dan gelen tepkiler gecikmedi.
Beyaz Saray, Riyad’ın küresel bir enerji savaşında Rusya’nın yanında yer aldığını öne sürdü. Uluslararası Enerji Ajansı, petrol kartelini dünya ekonomisini tehlikeye atmakla suçladı.
‘Big oil’ hisseleri fiyatları yükseltiyor
S&P 500 bu yıl yüzde 17’den fazla değer kaybederken küresel enerji devleri Exxon, Halliburton ve Chevron hisseleri yüzde 45’ten fazla değer kazandı.
Petrol fiyatlari ve enerji hisseleri birbiriyle yakından ilişkili. Bu nedenle gelinen noktada düşük petrol fiyatlarının kalıcı olmayabileceği anlamına gelebilir.
