Petrol üreticisi grup OPEC Perşembe günü, Uluslararası Enerji Ajası’nın (UEA) kömür, petrol ve gaz gibi fosil yakıtlara olan talebin on yıl sonundan önce zirveye ulaşacağı tahminini sert bir şekilde eleştirerek böyle bir öngörünün “son derece riskli”, “pratik olmayan” ve “ideolojik güdümlü” olduğunun altını çizdi.
Dünyanın önde gelen enerji gözlem kurumu UEA, Salı günü yaptığı açıklamada, dünyanın artık fosil yakıt çağı için “sonun başlangıcında” olduğunu açıklamıştı.
UEA CEO’su Fatih Birol, Financial Times’da yayınlanan köşe yazısında ilk kez kömür, petrol ve gaza olan talebin 2030’dan önce zirveye ulaşacağını, ardından iklim politikalarının yürürlüğe girmesiyle fosil yakıt tüketiminin düşeceğinin tahmin edildiğini yazmıştı. Değerlendirmesi UEA’nın Ekim ayında yayımlanacak ve sektör için etkili bir raporu olan Dünya Enerji Görünümü’ne dayanıyor.
“Öngörülen düşüşler ısınmayı sınırlamaktan oldukça uzak”
Birol, 2030 öngörüsünü “tarihi bir dönüm noktası” olarak niteledi ancak öngörülen düşüşlerin, dünyayı küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelerin 1,5 santigrat derece üzerinde sınırlama yoluna sokmaya yakın olmaktan oldukça uzak olduğuna dikkat çekti.
Bu sıcaklık eşiği, iklim krizinin en kötü etkilerinden kaçınmak için büyük bir çoğunluk tarafından kritik eşik olarak kabul ediliyor. Fosil yakıtların kullanımı, iklim değişikliğinde ilan edilen acil durumunun başlıca nedeni olarak gösteriliyor.
Çoğunlukla Orta Doğu ve Afrika ülkelerinden oluşan çok uluslu bir grup olan OPEC, Perşembe günü UEA Başkanı Birol’un tahminine yönelik itirazlarını özetleyen bir bildiri yayımladı.
“Potansiyel olarak eşsiz bir ölçekte enerji kaosuna yol açacak”
OPEC Genel Sekreteri Haitham al-Ghais konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Bu tür anlatılar yalnızca küresel enerji sisteminin olağanüstü bir şekilde başarısızlığa uğramasına neden oluyor. Bu durum, küresel bazda ekonomiler ve milyarlarca insan için korkunç sonuçlar doğuracak, potansiyel olarak benzeri görülmemiş bir ölçekte enerji kaosuna yol açacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
OPEC, fosil yakıt talebinin zirve yapacağına ilişkin önceki tahminlerin gerçekleşmediğini söyledi. Ancak bugün bu tahminlerle arasındaki farkın ve “bu tür tahminleri bu kadar tehlikeli kılan durumun” bunlara sıklıkla yeni petrol ve gaz projelerine yatırım yapmayı durdurma çağrılarının eşlik etmesi olduğunu vurguladı.
OPEC daha önce UEA’yı sanayi yatırımlarını baltalama konusunda “çok dikkatli” olmaya çağırmıştı.
UEA Başkanı Birol ise, mevcut sahalardaki azalmayı hesaba katmak için petrol ve gaza bir miktar yatırım yapılması gerektiğinin farkında olduğunu ancak yeni büyük ölçekli fosil yakıt projelerinin büyük iklim ve finansal risklerle ilişkili olduğunu söyledi.
OPEC-UEA ilişkisi giderek gerginleşiyor
OPEC ile UEA arasındaki ilişki son yıllarda giderek daha gergin hale geldi ve Birol, üreticiler ittifakının, Kovid-19 salgını sonrasında uyguladığı ciddi üretim kesintilerini çözerken üretim oranlarını artırma hızını eleştirmişti.
Bununla birlikte OPEC ve UEA’nın küresel karbonsuzlaştırmaya yönelik yaklaşımları da farklılaşt. UEA defalarca net sıfır emisyona giden yolun petrol, gaz ve kömür kullanımında büyük düşüşler gerektirdiğini açıklamış ve 2021’deki dönüm noktası niteliğindeki bir raporda, eğer dünya bu felaketi savuşturmak istiyorsa yeni fosil yakıt projelerine yer olmadığı konusunda uyarmıştı.
Dünyanın önde gelen iklim bilimcileri de geçen yılın Nisan ayında verdiği mesaj, küresel ısınmayı durdurmak için fosil yakıt kullanımında önemli bir azalmanın gerekli olacağı yönündeydi.
Bununla birlikte BM’nin Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli de konuya yönelik yaptığı açıklamada, mevcut fosil yakıt kullanımının halihazırda gezegenin kaldırabileceğinden fazla olduğunu ve ek projelerin yıkıcı sonuçlar doğuracak daha büyük emisyonları sınırlandıracağını söyledi.
