Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’ndan (DEİK) yapılan açıklamaya göre, DEİK, Türk iş dünyasını Küba Devlet Başkanı Miguel Mario Diaz-Canel Bermudez ile İstanbul’da bir araya getirdi.
Buluşmaya Küba Başbakan Yardımcısı Alejandro Gil Fernandez, Küba Dış Ticaret ve Yabancı Yatırım Bakanı Rodrigo Malmierca Diaz, Küba Enerji ve Madenler Bakanı Vicente de la O Levy, DEİK Başkanı Nail Olpak, Havana Büyükelçisi Vehbi Esgel Etensel, Küba’nın Ankara Büyükelçisi Alejandro Francisco Diaz Palacios, DEİK Türkiye-Küba İş Konseyi Başkanı Leyla İlhan Pamukçu ve 50’ye yakın iş insanı katıldı. Buluşmada, Türkiye ile Küba arasındaki sektörel iş birliği fırsatları ele alındı.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Küba Devlet Başkanı Miguel Mario Diaz-Canel Bermudez, Türk şirketlerini yeni yatırımlarla birlikte Küba’da daha fazla görmeyi arzuladıklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Küba’da şu an pek çok Türk firması farklı sektörlerde yer alıyor. Ancak önümüzdeki dönemde Türk firmalarının sayısının artmasını istiyoruz. Türkiye ile Küba arasında demir, metal ve tıbbi malzemeler gibi ortak işlerimiz var. Ayrıca, enerji alanında da elektrik üretimi konusunda iş birlikleri söz konusu. Kovid-19 salgını sürecinde dahi yüksek verimliği yakaladık. Türkiye özelinde elektrik üretimi ve dağıtımı alanında Küba’daki iş birliğimizi artırmak ve bu alandaki yatırımların çeşitlenmesini hedefliyoruz. Biyoteknoloji, yenilenebilir enerji, turizm, tarım, hayvancılık, sağlık, eğitim ve kültür alanlarında iş birliği fırsatlarını değerlendirerek iki ülke arasındaki ticaret hacmini 200 milyon dolara ulaştırmayı hedefliyoruz.”
“Yenilenebilir enerji, sağlık, tekstil ve medikal alanlarında önemli fırsatlar var”
Bermudez, DEİK Türkiye-Küba İş Konseyi’nin amacının karşılıklı ticaret hacmini artırmak, ekonomik ilişkileri geliştirmek ve 3. ülke arada olmadan direkt ticareti sağlamak olduğunu belirtti. Bermudez, şunları kaydetti:
“Ülkelerimiz arasında gelişen ekonomik ve ticaret ilişkilerimiz her geçen yıl daha iyi bir noktaya gidiyor. Yakın dönemde iki ülke firmalarını birbirine daha fazla yaklaştırmayı amaçlıyoruz. Türk iş dünyasının da yakından ilgilendiği sektörlerden yenilenebilir enerji, sağlık, tekstil, medikal gibi alanlarda hala önemli fırsatlar var. İki ülkenin merkez bankaları arasında 2026 yılına kadar yapılacak iş birliği çerçevesinde de önemli protokollere imza atıldı. 2018 yılında elektrik enerjisi üretimi ve dağıtımı konusunda bir anlaşma imzalamıştık. TİKA ile de yenilenebilir enerji, akademik ortaklık, tarım ve ziraat alanlarında anlaşmalarımız var. Türk iş dünyasını Küba’ya yatırım yapmaya davet ediyoruz. Ticari ilişkilerimize katkı sunacak bu üst düzey buluşmayı sağlayan ve ev sahipliği yapan DEİK’e teşekkür ediyorum.”
“Türk iş dünyası için büyük fırsatlar sunuyor”
Küba Dış Ticaret ve Yabancı Yatırım Bakanı Rodrigo Malmierca Diaz da Küba’nın yabancı yatırımcIlar ve Türk iş dünyası için büyük fırsatlar sunduğunu ifade etti.
Küba’nın, son yıllardaki sosyal gelişimi, artan uluslararası değeri ve yabancı yatırımcıların kattığı cazibe ile birlikte pozitif bir değişim yaşadığını aktaran Diaz, “Küba’da yatırım yapmak için öncelikle şeffaflık bekliyoruz. Yabancı yatırımcılara sunduğumuz avantaj ve desteklerle birlikte yabancı şirketler ile projelerimizin çoğunu somutlaştırdık. Türkiye ile ticari iş birliğimizi geliştirmek için karşılıklı anlaşmalar imzalayarak yeni adımlar attık. Devlet liderlerimizin ortaya koyduğu hedeflere ulaşabilmek için birlikte çalışmalıyız” ifadelerini kullandı.
Küba’nın ekonomik planını ve kalkınması değiştirecek, 2030 yılını hedefleyen yeni bir yol haritası olduğunu bildiren Diaz, şunları kaydetti:
“Sürdürülebilir bir gelişim modeliyle bir dizi teknolojik adım atıyoruz. Ekonomimizi modernleştiriyoruz. 2014 yılında yabancı yatırım kanunu çıkardık. Mariel münhasır bölgesini oluşturduk. Mariel bölgesini 9 bölgeye ve sektörlere ayırdık. Türk iş dünyasını da yabancı yatırımcılarımız arasında, buraya çekmek istiyoruz. Biz sadece finansman değil, teknolojinin gelmesi ile yeni sektörlerin de ortaya çıkmasını istiyoruz. Türk iş dünyası ile birlikte 3. ülkelere ihracat yapmak istiyoruz. Örneğin, biyoteknoloji ve tıp alanlarında çok iyi durumdayız. Bazı Türk firmaları da bu sektörlerde ortak iş yapmak istiyorlar. Özel vergi sistemimizle yabancı yatırımcılara vergiden muafiyet sunuyoruz. Böylelikle yabancı yatırımcılara daha sonra resmi kardan yüzde 10 vergi alınıyor. Bu da yabancı yatırımcılara ayrıcalık tanıyor.
Her yıl 2 milyar dolarlık gıda ithalatı gerçekleştiriyoruz. Dolayısıyla gıda üretimini çeşitlendirmemiz gerekiyor. Tarım, yenilenebilir enerji, enerji sektörlerinde yabancı yatırımlar bekliyoruz. Ayrıca, bürokratik işlemlerin hızlanması için 15 kuruluşun bir arada olduğu tek bir merkez kurduk ve çevrim içi olarak tüm işlemlerinizi gerçekleştirebiliyorsunuz. Türk iş dünyası için Mariel ve ZED Mariel bölgelerinde sunduğumuz ciddi teşvik ve avantajlar var. Türk iş insanlarının Küba’da daha kolay ve daha fazla yatırım yapabilmesi ve yerleşik yatırımcı olmaları için çalışıyoruz.”
“Maden, nikel, mineraller ve elektrik alanlarında ciddi bir dış yatırım var”
Küba Enerji ve Madenler Bakanı Vicente de la O Levy ise özellikle yenilenebilir enerji alanında yatırım yapmak için Türk iş dünyasını Küba’ya davet ettiklerini belirterek, “Küba’da şu an maden, nikel, mineraller ve elektrik alanlarında ciddi bir dış yatırım var. Türk iş dünyası ile enerji alanında yeni ortaklıklara ve iş birliklerine hazırız” değerlendirmesinde bulundu.
Elektrik dağıtımı konusunda son derece önemli fırsatların söz konusu olduğunu aktaran Levy, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yatırımcılar için yenilenebilir enerji, biyokütle, hidroelektrik santraller ve rüzgar enerjisi gibi sektörlerde fırsatlar var. Hidrolik santrallerde de özellikle dağlık bölgelerde yatırıma uygun araziler ve yatırım yapan şirketler için farklı iş modeli destekleri sunuyoruz. Ülkemizin dört bir yanına konuşlandırdığımız enerji tesisleri ve santrallerimizde, gerekli teknolojik makine alımları konusunda karma şirketlerden teknoloji ve teknik iş birliği yatırımları almaya devam ediyoruz. Enerji verimliliğini artırmak için hanelerde su ısıtma cihazları ve bunun için de yüzde 70 oranında güneş panelleri kullanılıyor. Dolayısıyla güneş enerjisi paneli alanında çok ciddi talep var. Hanelerde 3,6 milyon kişilik aktif bir müşteri potansiyeli bulunuyor. Güneş paneli üretiminde kapasite artırabilir ve birlikte yeni üretim tesisleri kurabiliriz. İç pazarda enerji alanında yabancı yatırımcılarla birlikte verimliliği artırmak istiyoruz. Tarım alanında da sulama çalışmalarında güneş enerjisi kullanımı giderek artıyor. Bu alanda da önemli bir ekonomik potansiyel bulunuyor. Yüzer santral alanında da ciddi iş birliği ve yatırım fırsatları bulunuyor.”
“Turizm, inşaat, tekstil ve gıda da hedef sektörlerimiz arasında yer alıyor”
DEİK Başkanı Nail Olpak da, 26 yıl aradan sonra Küba’dan Türkiye’ye Devlet Başkanı düzeyinde gerçekleşen bu seyahatin iş dünyası açısından da son derece önemli olduğunu vurguladı.
Olpak, “2015 yılında Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın Küba’ya ziyareti, karşılıklı Dışişleri Bakanları düzeyindeki ziyaretler ve bugün de Sayın Devlet Başkanı Bermudez’in ziyareti, ikili ilişkilerimizde kritik öneme sahip. 26 yıl aradan sonra, Küba’dan ülkemize devlet başkanı düzeyinde gerçekleşen bu seyahat çok önemli. Ülkelerimiz arasındaki ikili ilişkiler, dostane biçimde sürüyor ve bunu ekonomik alanda da arttırmak istiyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
İki ülke dış ticaret hacminin geçen yıl 40 milyon doların üzerinde gerçekleştiğini kaydeden Olpak, “Ancak Cumhurbaşkanımız ile yapılan görüşme sonrası belirlenen 200 milyon dolar hedefine dengeli bir şekilde ulaşmak için daha çok gayret göstermemiz gerekiyor. Bu süreçte, ikili ticaretimizin daha da geliştirilebilmesi ve ihraç ürünlerinin çeşitlendirilebilmesi için Küba ile yeni iş birliği alanlarının istişare edilmesi önemli.” ifadelerini kullandı.
Olpak, turizm, inşaat, tekstil ve gıdanın hedef sektörlerin arasında yer aldığını belirterek, özellikle ilaç alanında da bazı yeniliklerle birlikte ilave işler yapmanın mümkün olduğunu ifade etti. Olpak, özellikle sağlık sektöründe yapılacak ortak projeleri çalışabileceklerini bildirdi.
Küba’nın altyapı ihtiyacını bildiklerini ve dünyada kendisini kanıtlamış, tecrübeli Türk müteahhitlerin de bu alanda beraber çalışmaya hazır olduğunu aktaran Olpak, “Tüm dünyada bugüne kadar bu alanda 450 milyar dolara yakın bitirilmiş projelerimiz var. Bu rakam bile bizim bu alandaki kapasitemizin büyüklüğünü ispatlar nitelikte. Bilgi ve networkun özellikle günümüz dünyasında ne kadar önemli olduğu malum. DEİK ailemizin tüm dünyaya yayılmış 151 iş konseyine ait networkünü, Kübalı dostlarımızla birlikte kullanmaya her zaman hazırız” ifadelerini kullandı.
