İSO Türkiye İmalat PMI anketinin Nisan 2024 dönemi sonuçları açıklandı.
Eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, mart ayında 50 olarak gerçekleşen manşet PMI, nisanda 49,3’e geriledi.
Nisanda faaliyet koşullarının yeniden bozulmasında üretimin daralma bölgesine dönmesi etkili oldu. Talepteki zayıflamaya bağlı olarak üretimde son üç ayın ilk düşüşü gözlendi. Fiyat artışları ve yüksek faiz oranlarının talebi olumsuz yönde etkilemesiyle yeni siparişler üst üste onuncu ay yavaşladı.
Dış talep de fiyat artışlarıyla bağlantılı olarak düşüş gösterdi. Ancak söz konusu düşüş, toplam yeni siparişlerdekine göre daha ılımlı gerçekleşti.
Türk lirasındaki değer kaybının yanı sıra ham madde ve lojistik fiyatlarındaki artışların etkisiyle girdi fiyatları keskin bir şekilde yükselmeye devam etti. Buna rağmen enflasyon oranı son dört ayın en düşük seviyesine geriledi. Benzer bir gelişme satış fiyatlarında da görüldü.
Elektrik santrallerine 501 milyon liralık kapasite mekanizması desteği
Firmalar satın alma faaliyetlerini artırdı
Yeni siparişler ve üretimdeki zayıflığa rağmen firmalar satın alma faaliyetlerini üst üste üçüncü ay artırdı. Bu durum, girdi stoklarının yaklaşık son iki yıldır ilk kez yükselmesini beraberinde getirdi.
Yeni siparişlerdeki azalmaya karşılık üretimin yakın dönemde kaydettiği genişleme nihai ürün stoklarının artmasına yol açtı. İstihdam ise önceki iki ay yaşanan düşüşün ardından nisanda önemli bir değişim göstermedi. Kimi anket katılımcıları ek personel ihtiyacı olduğunu belirtirken bazıları aranan nitelikte çalışan bulmanın zorluklarına işaret etti.
Takip edilen 10 sektörün çoğunda üretim zayıfladı
Türkiye Sektörel PMI raporu, nisan ayında da imalat sektöründe yakın dönemde gözlenen eğilimlerin sürdüğüne işaret etti. Takip edilen on sektörün çoğunluğunda üretim ve yeni siparişler zayıflarken, istihdam tarafında nispeten olumlu bir tablo ortaya çıktı ve sektörlerin yarısı çalışan sayısını artırdı. Tedarik zincirlerinde görülen iyileşme belirtilerine karşın enflasyonist baskılar güçlü seyrini korudu.
Takip edilen on sektörün ikisinde üretim artışı yaşandı. Bu sektörler gıda ürünleri ve metalik olmayan mineral ürünler oldu. Gıda ürünleri, üst üste üçüncü ay üretimde en yüksek artış sağlayan sektör olmanın yanı sıra son 10 ayın en güçlü büyümesini kaydetti. Marttaki ılımlı artışın ardından nisanda üretimin sert şekilde daraldığı makine ve metal ürünleri ise en belirgin yavaşlama sergileyen sektör oldu. Benzer şekilde, yeni siparişler de sadece iki sektörde artış gösterdi.
Giyim ve deri ürünleri sektörü yeniden iyileşme bölgesine geçerek talep artışında gıda ürünleri sektörüne eşlik etti. Üretimde olduğu gibi, yeni siparişlerde de en belirgin azalış makine ve metal ürünleri firmalarında görüldü. Dış talep koşulları ise genel olarak durgun seyrini korudu ve nisan ayında yeni ihracat siparişlerinde artış sağlayabilen tek sektör giyim ve deri ürünleri oldu.
5 sektörde istihdam arttı
İstihdam tarafında ise daha olumlu bir tablo ortaya çıktı. Çalışan sayısını artıran sektör sayısı martta iki iken nisanda beşe yükseldi. Metalik olmayan mineral ürünler, kara ve deniz taşıtları ile ağaç ve kağıt ürünlerinde istihdam yeniden yükselişe geçti. Takip edilen on sektör içerisinde en güçlü artış, ağaç ve kağıt ürünlerinde kaydedildi.
Tedarik zinciri koşulları da nisan ayında iyileşme sinyalleri verdi. Sektörlerin çoğunluğunda teslimat süreleri kısaldı; ancak bu durum genellikle girdi talebindeki zayıflamadan kaynaklandı. Tedarikçi performansında en güçlü iyileşmenin gerçekleştiği elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe teslimat süreleri Ocak 2016’dan bu yana en keskin düşüşü kaydetti. Buna karşılık, kimyasal, plastik ve kauçuk sektöründe gecikmeler belirgin şekilde arttı.
Nihai ürün fiyatlarında en keskin artış gıdada oldu
Anket sonuçlarına göre, nisan ayında kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri sektörünün tedarik zincirlerinde yaşanan aksamalar, girdi maliyetlerindeki en keskin artışın da bu sektörde görülmesine yol açtı. Öte yandan, nihai ürün fiyatlarındaki en keskin artış gıda ürünlerinde kaydedilirken, sektörün görece yüksek fiyatlama gücü bu gelişmede etkili oldu. Satış fiyatlarında en sınırlı artış ise makine ve metal ürünleri sektöründe gerçekleşti.
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verilerine ilişkin, “Yeni siparişlerde süregelen zayıflama nedeniyle, geçen aylarda görülen üretim artışı sürdürülemedi ve nisan ayında son buldu. Firmaların beklentisi, talebin yakın zamanda yeniden toparlanarak üretimde sürdürülebilir iyileşme sağlaması yönünde olacak. Nisan ayında enflasyon bir miktar gevşeyerek yılın başından bu yana en düşük seviyeye geriledi. Buna rağmen imalatçılar halen hem yurt içi hem de yurt dışı talebi olumsuz etkileyen yüksek fiyat artışları ile mücadele etmek durumunda kalıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Kaynak: AA
