Otomobil sektörünün 2022 yılı performansını değerlendiren MASFED Genel Başkanı Aydın Erkoç, 2021 yılının Eylül ayından itibaren 9 ay boyunca büyüyen pazarın son 6 aydır daralmaya devam ettiğini vurguladı. Erkoç, bu yılın tümünde sıfır otomobil pazarının 600 bin adet, ikinci el otomobil pazarının ise 6.2 milyon adet dolayında gerçekleşeceğini öngördüklerini kaydetti.
Sıfır araçlarda matrah düzenlemesi ile ÖTV indiriminin piyasaya fazla yansımadığı, sektörün canlanması için daha kalıcı çözümler gerektiğini belirten Erkoç, “Sıfır araç arzında yaşanan sıkıntılar ve arzın talebi karşılayamaması ikinci el fiyatlarının da yükselmesine sebep olmuştu. Arz talep dengesizliğinin yanı sıra döviz kurunun dalgalı seyri ve maliyet artışları da fiyatların yükselmesinin en önemli sebepleri arasında. Son aylarda tüketicilerde oluşan ÖTV indirimi beklentisi de sektörü durma noktasına getirmişti.
Maliye Bakanlığı tarafından yapılan ÖTV matrah düzenlemesiyle beklemede kalan vatandaşlar araç ihtiyaçlarını karşılamak için bayilere gitti, ancak piyasada büyük canlanmanın olduğundan bahsetmek zor. Bu düzenlemenin yaklaşık yüzde 10-15 oranında bir yansıması olduğundan bahsedebiliriz. Çünkü şu an bayilerde araç bulunmuyor. Bu yüzden vatandaşlarımız ikinci ele yönelmeye devam ediyor” diye konuştu.
Erkoç, alım gücünün düşmesinin yanı sıra finansmana erişimde yaşanan sıkıntıların da piyasayı olumsuz etkilediğini ifade ederek, “Bilindiği gibi şu an faiz oranları çok yüksek, vade sayıları ise çok az. Vatandaşlar araç satın alıp ihtiyaçlarını karşılamak istiyorlar ancak bankalardan kredi alırken sorun yaşıyorlar. Sıfır araç tedariki de her geçen gün zorlaşırken sektörü canlandırmak için daha kalıcı çözümler gerekiyor. Banka faiz oranlarının düşürülmesi ve vade sayılarının artırılması piyasalara olumlu yansıyacaktır” dedi.
“Trafikte kaskosuz sigortasız araçlar çoğalıyor”
Sektörün en önemli sorunlarından birinin de kasko fiyatlarında yaşanan fahiş artışlar olduğunun altını çizen Erkoç, “Araç değerindeki artışların yanı sıra yedek parça fiyatları ve sigorta şirketlerinin hasar maliyetlerinin artması kasko fiyatlarının çok yükselmesine sebep oldu. Son bir yılda kasko fiyatlarında yüzde 300’ün üzerinde bir artış var. Geçmiş yıllara kıyasladığımızda kullanıcıların yüzde 70’i kasko yaptırmıyor. Trafikte kaskosuz ve sigortasız araç sayısı çoğaldı” bilgisini verdi.
“Ekspertiz için tavan fiyat belirlenmeli”
Otomobil ekspertiz fiyatlarında da fahiş fiyat artışları yaşandığına dikkat çeken Erkoç, şöyle devam etti: “Firmaların fahiş fiyatlar oluşturduğu yönünde hem sektör temsilcilerinden, hem de vatandaşlarımızdan şikayetler alıyoruz. İkinci el yönetmeliğinde ekspertiz fiyatlarının tavan noktasının belirlenmesi ile ilgili bir madde var. Bakanlığın bu durumu kontrol altına alması ve tavan fiyatın belirlenmesi gerekiyor. Nasıl ki ekmek fiyatları kurumlar tarafından belirleniyorsa, ekspertiz tavan fiyatlarının da standartlarına göre belirlenmesi lazım.”
10 ayda 5 milyon otomobil el değiştirdi
TÜİK verilerine göre bu yılın OcakEkim döneminde ikinci el piyasada otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,1 artışla 5 milyon 51 bin 591 adet oldu. Minibüs, otobüs, kamyonet, kamyon, motosiklet ve diğer taşıtlarla birlikte toplam satışlar yüzde 12,1 artarak 7 milyon 589 bin 721 adede ulaştı. Bu dönemde en yüksek artış yüzde 43’le motosiklet satışlarında yaşandı. Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) Ocak-Kasım dönemi verilerine göre sıfır araç satışları ise otomobilde geçen yılın eş dönemine göre yüzde 8,3 düşüşle 549 bin 445, toplam satışlar da yüzde 5,2 düşüşle 771 bin 816 adet oldu.
