Selenay YAĞCI /İSTANBUL
Turizmciler pandeminin ardından son 3 yılın en yoğun kışına hazırlanıyor. Pandemi kısıtlamaları olmadan yaşanacak ilk kış sezonu yoğun geçecek. Rezervasyonlarda 2019’un rakamları yakalandı. Özellikle kasım ayı rezervasyonlarında yüzde 50’lik artış var. Uzun yıllardır kayak, sağlık, futbol, golf, kongre ve etkinlik gibi kategorilerle kış sezonunu bekleyen turizmcilerin, Avrupa’da yaşanan enerji krizi ile birlikte beklentileri daha da arttı.
Bu kış Avrupalı emeklilerin daha çok Türkiye’de tatili tercih etmesi için hazırlıklar yapılıyor. Yaşanan enerji krizi ile birlikte aslında Türkiye’nin kış aylarında uzun yıllardır ağırladığı emekli turistlerin sayısının bu yıl biraz daha artması bekleniyor. Bazı turizmciler özellikle Alman emeklilerin Türkiye’ye akın edeceğini savunurken; bazıları da bu duruma temkinli yaklaşarak kış turizmi hareketinin yalnızca gaz sıkıntısına bağlanamayacağını, pandemi kısıtlamalarının ardından yaşanacak ilk kış sezonu olduğuna dikkat çekti. Türkiye’ye turist getiren tur operatörlerine göre mevcut uçuş kapasitesiyle 1 ila 3 milyon Avrupalının kış tatili için Türkiye’yi tercih etmesi bekleniyor. Gaz krizinin turizm için fırsata dönmesini bekleyen bazı oteller kışın da açık olmayı planlıyor. Hatta maliyetleri azaltmak isteyen bazı oteller konseptlerini pansiyona çeviriyor. Avrupalı emeklilerin daha çok Antalya’ya gelmeleri bekleniyor. Dalaman, Marmaris gibi Güney Ege bölgelerine ise kışın uçuş olmaması sebebiyle bu hareketlilik yansımayacak. Bölgedeki turizmciler, uçuşlar başlarsa, otellerini kışın açık tutabileceklerini söylüyor.
Türkiye’de 2014 yılından beri sezonu uzatma çalışmaları yapılıyor. Önceleri eylül sonunda kapanan birçok otel artık sezonu kasım ayına kadar uzatıyor, Antalya’nın birçok bölgesinde sezon 12 aya kadar çıktı. Ancak Türkiye genelinde sezon 12 aya yayılamadı. Golf, futbol gibi turizmi türlerinin yanında son dönemde sağlık turizminin öne çıkmasıyla kışın talep en çok İngiltere, Almanya, Hollanda ve Orta Avrupa ülkelerinden gelirken, tatil planları genellikle iki haftalık oluyor. Geçen yıl Kasım ayında Türkiye’yi toplamda 1 milyon 763 bin 982 turist ziyaret etmiş. Bu rakam pandemi öncesi 2019’un yüzde 19 altında. Bu yılki kasım rezervasyonları ise 2019’u yakalanmış görünüyor. Geçen yıl kasım ayında ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında Rusya (192 bin 809) birinci sırada, ardından Bulgaristan (159 bin 237) ile ikinci, Almanya (152 bin 026) ile üçüncü sırada yer alıyordu. Aralık ayında ise Türkiye’ye gelen toplam yabancı ziyaretçi sayısı 1,89 milyon oldu. Bu rakamda 2019 Aralık ayının ise yüzde 67,4 altında kaldı. Aralık ayında Bulgaristan ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi Almanya ve İran izledi.
“Ertelenmiş tatil talepleri etkili olacak”
TÜROFED Başkan Yardımcısı Tunç Batum, pandemi kısıtlamalarıyla geçen iki yılın ardından, ertelenmiş tatil talebinin, satın alınmış ama ertelenmiş tatillerin bu kış sezonunda etkili olduğunu söyleyerek, gerçek taleplerin 2023’te görülebileceğini söyledi. Batum, enerji krizi sebebiyle emekli Almanların Türkiye’de daha çok tatil yapacağı konusunda temkinli olduklarını belirterek, “Azerbaycan’la enerji koridoru yaratıldı, Amerika likit gazla Avrupayı destekleyecek, elektrikli ısınma çözümleri yaratıyorlar yani çeşitli alternatifler bulmaya çalışıyorlar” dedi. Uzun yıllardır emekli turizmi, yani 65 yaş üzeri turistin özellikle Antalya’nın ucuz bölgelerine uzun dönem kış tatiline geldiğini söyleyen Batum, şu açıklamayı yaptı, “Shopping turizmi olarak satılıyordu. Oteller, kasımda kapatmak yerine kışlık maliyetlerini karşılamak, zarar etmeden kışı geçirebilmek için bu turistlere 20 eurolara oda paketleri satıyorlar. Bu açıdan Antalya çok şanslı. Direkt uçuşlar kışın da devam ediyor. Böylece gaz krizini de avantaja çevirebilirler. Mesela TGA ya da turizm bakanlığı Almanya’da emekli sandıkları ile anlaşılabilir. Emekli sandıkları maaşı tatil olarak ödeyebilir. Daha önce tur operatörleri aracılığıyla bu tip şeyler oldu. Emekli sandığı ödedi bir aylık tatil paralarını. Emekli sandıkları daha çok emekli turist için garanti verebilirse daha çok otel kışı açık geçirebilir.”
Ancak Güney Ege’de direkt uçuşların kış döneminde bittiğini vurgulayan Batum, “Kasım ayında genellikle mice turizmi oluyor. Ardından bu bölgede birçok otel kapanıyor. Örneğin kış turizmi için noel çok önemli bir pazar. Bu bölgeye de uçuşlar olursa, bu bölgede birçok otel kapanmaz sezon 12 aya çıkarılabilir. Özellikle İngiltere’den uçuşlar devam ederse otellerimizi açarız. Dalaman, Marmaris bölgesinde bazı oteller ekim kasımda bile açık olmuyor” diye konuştu.
“Hareketlenme direkt doğalgaz sıkıntısına bağlı değil”
Doğalgaz sıkıntısından dolayı kimsenin ‘Hadi bir kayak tatili yapalım’ demeyeceğini kaydeden Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, “Seyahatler bu yıl yeni açıldı. İnsanlarda özlem var. Tüm dünyada da buna bağlı olarak turizm hareketliliği var. Bu yıl kısıtlamasız ilk kış olacak. Bu hareketlilik Avrupa ülkelerinde 2019’un iki katı. Biz de 2019’u yakaladık. Dolayısı ile kış turizmi açısından yoğunluk bekliyoruz ama direkt doğalgaz ile bağlantılı değil bu hareketlenme” dedi. Bağlıkaya, “Alman hükümetinin artan enerji fiyatlarından dolayı halka yaptığı para yardımı Antalya-Side bölgesine bir hareketlilik getirebilir. Kışı daha sıcak ülkelerde geçirmek isteyen ve doğalgaz sıkıntısının da motive edeceği, İspanya-Yunanistan-Türkiye çanağında özellikle, Alman emekli turistler olabilir. Zaten halihazırda her kış Türkiye’yi tercih eden Alman emekliler de var. Bu sebeple Türk turizmi ziyadesi ile bu işten payını alacak” diye konuştu.
“3 yılın en hareketli kışı olacak”
Kış turizmini geliştirmek için ürün ve pazar çeşitlendirmesi çalışmaları yapıldığını kaydeden Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Erkan Yağcı ise, şunları anlattı: “Avrupa’daki gelişmelere baktığımızda son 3 yılın en hareketli kış turizmini yaşayacağız. Bu beklenti sadece Avrupa’da yaşanan enerji krizi nedeniyle oluşmadı. Biz birçok Avrupalı turisti kış turizmi çerçevesinde zaten ağırlıyorduk. Bunun yanında sağlık, futbol, golf, kongre ve etkinlik turizmiyle de kış sezonunu destekliyorduk. Ama şu da bir gerçek; Avrupa’da yaşanan son durum karşısında oluşan talebin karşılığını alması gereken en önemli aday Antalya. Antalya’da kasım ayının özellikle Avrupa ve İngiltere pazarında iyi geçeceğini öngörüyoruz. Ayrıca toplantı ve etkinlik segmentinde de canlanma olduğunu görüyoruz. Sonra önümüzde Noel var. Ocak-Şubat döneminde futbol turizmi yüksek. Kış turizminde Avrupa pazarının tamamı bizim için hedef. Almanya, İngiltere, Hollanda, Belçika ve İskandinav ülkeleri kış turizmi için öne çıkacak.”
“Enerji krizinin nasıl yansıyacağını kestirmek zor”
TÜRSAB Akdeniz Bölge Temsil Grubu Başkanı Ferit Turgut da, “Açıkçası Avrupa’da yaşanan enerji krizinin turizm sektörüne nasıl yansıyacağını tam olarak kestirmek zor. Ama şunu net biçimde söyleyebilirim ki bu yıl son 3 yılın en hareketli kış turizmini geçireceğiz. Türkiye özellikle kaliteli turizm anlayışı ve fiyat dengesi ile rakiplerinin önüne geçecek. Özellikle Kuzey Avrupa ülkelerinin kış itibarıyla tatil için Türkiye’yi tercih edeceğini düşünüyoruz. Yoğun sezon normalde ekim sonunda tamamen bitiyordu. Şu an 15-20 Kasım için rezervasyonlar gelmeye başladı. Kışın da güzel işlerin olmasını bekliyoruz. Son yılların en hareketli kış turizm sezonunun olmasını bekliyoruz. Sezon uzarsa istihdama katkı sağlar. Her türlü altyapımız, yatak kapasitemiz var. Eğer 12 ay turizm yapmayı başarabilirsek istihdamda sorunumuz kalmaz” dedi.
“TÜRKİYE’NİN FİYAT AVANTAJI VAR”
Türkiye’de her bölgenin ucuz destinasyon olmadığını söyleyen Bentour CEO’su Deniz Uğur, “İspanya ve Yunanistan gibi rakip ülkelerde fiyatlar daha yüksek. Bu da Türkiye’yi avantajlı duruma getiriyor. Almanya’da deniz-kum-güneş tatilcilerinin yüzde 70’ini bu üç ülke alıyor. Dolayısıyla Türkiye bu ülkelerin pazar payının bir kısmını alacak” dedi. Almanya’daki tur operatörlerinin uzun konaklamalı Türkiye tatili paketleri sattığını ifade eden Uğur, bu kış 1 milyon Alman turistin Türkiye’ye gelebileceğini söyledi.
“KIŞ İÇİN EĞİLİM SAPTAMAK ZOR”
Alman Seyahat Acentaları Birliği (DRV) Sözcüsü Torsten Schäfer’in DW Türkçe’ye verdiği bilgiye göre, hâlâ pek çok eyalette okul tatilinin sürdüğünü, insanların yaz tatilinden dönmediğini ve Ekim ayındaki sonbahar tatili için bile rezervasyonların tam olarak başlamadığını söylüyor ve Almanların genelde son dakikada harekete geçtiğini vurguluyor. Dolayısıyla önümüzdeki kışa yönelik eğilim saptamanın imkansız olduğunu belirtiyor. Almanya Seyahat Birliğinin (DRV) verdiği bilgiye göre söz konusu tatiller yıllardır küçük bir grubun ilgi gösterdiği bir seyahat türü. Kış aylarının geçirildiği söz konusu tatillerde önde gelen destinasyonlar da Türkiye, Tunus, Mısır, Kanarya Adaları ve Tayland.
