Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Uluslararası Bor Sempozyumu’nda (BORON 2022) yaptığı konuşmada Türkiye’nin, ilk enerji dönüşümünü altyapıları yenileyerek tamamladığını, ikinci dönemin ise “yeşil kalkınma hedefleri” çerçevesinde ilerlediğini söyledi. Enerjide teknoloji temelli yeni bir dönüşüm yaşanacağını belirten Bakan Fatih Dönmez, “Teknolojiniz yoksa bu hikayede başrol olmayı bekleyemezsiniz. Büyük bir oyunun oyuncusu olmak istiyorsanız, öncelikle teknolojiniz olmalı ve bu teknoloji sadece sizin değil başkalarının da işine yaramalı” dedi.
Arz güvenliği ve teknoloji
Yapay zeka, akıllı sistemler ve gelişmiş veri araçlarının gündemlerinin en üst sıralarında yer aldığını anlatan Dönmez şöyle konuştu: “Elektrikli arabalar, kayıt zinciri gibi birçok yeni teknolojiyi de araştırarak, hatta bazen kampüs içi denemelerimizle test ediyoruz. Biz artık enerji arz güvenliği kavramını teknoloji arz güvenliği kavramıyla birlikte ele alıyoruz.”
Borun enerji için önemi
Bor cevherinin enerji teknolojileri açısından büyük önem taşıdığını kaydeden Bakan Dönmez, metalürji, nanoteknolojiler, otomotiv, enerji, elektronik ve iletişim, uzay ve hava araçları, nükleer uygulamalar, askeri araçlar ve yakıtlar gibi ileri teknoloji ürün kullanan her sektörde bor kullanımını daha da artırmak ve yaygınlaştırmak istediklerini vurguladı.
Sanayide yerli bor karbür
Enerji Bakanı Fatih Dönmez, Bor üretim ve ihracatında dünya lideri konumundaki Türkiye’yi, katma değerli bor ürünlerinde de sayılı ülkelerinden biri haline getirmeyi hedeflediklerini ifade etti. Sene sonuna kadar bor karbür tesisini devreye alacaklarını kaydeden Dönmez böylece savunma sanayi başta olmak üzere aşınmaya dayanıklı makine parçalarının üretiminde, cam, seramik ve nükleer uygulamalarda yerli bor karbürün kullanılacağını anlattı.
Lityumun yarısı yerli imkanlarla
Enerji teknolojilerinde ana girdilerden biri haline gelen lityumum yerli imkanlarla üretilmesinin önemine dikkat çeken Dönmez, şöyle devam etti: “Bu yıl içinde biri Eskişehir Kırka’da, biri Bandırma’da olmak üzere 700 ton kapasiteli iki yeni lityum tesisimizin temelini atacağız. Böylece yıllık lityum ihtiyacımızın yarısından fazlasını artık yerli üretimle karşılayacağız.” Enerji Bakanı Fatih Dönmez, ferroborun da çelik, neodiyum mıknatıs, transformatör çekirdekleri, otomobillerin çelik aksamları, metal enjeksiyon dökümleri, tıp elektroniği ve ev elektronik eşyaları gibi teknolojik ürünlerin kritik bileşeni olduğunu vurguladı. Dönmez “Bandırma’da kuracağımız tesisimizde yılda 800 ton ferrobor üreteceğiz. Gelecek yılın sonlarına doğru da tesisimizi devreye alacağız” diye konuştu.
348 projeye destek sağlandı
Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) bünyesinde bugüne kadar 348 projeye destek sağlandığını, 25 projenin çalışmalarının halen devam ettiğini belirten Fatih Dönmez, BOREN, TÜBİTAK ve Gen Otomobil iş birliğiyle yakıt pili araç projesi kapsamındaki tüm tasarım, üretim ve entegrasyon çalışmalarının başarıyla tamamlandığını, projede yakıt olarak ise hidrojen kullanıldığını anlattı.
Uzun menzilli yerli elektrikli araç Mevcut elektrikli araçlara göre menzili artırılmış yeni nesil bir araç konseptinin de yerli imkanlarla geliştirildiğini anlatan Dönmez şöyle dedi:
“Hidrojenin yakıt olarak kullanımı ana hedeflerimizden biri. Özellikle temiz yakıtlarla taşıma olanaklarının artırılması için hidrojen önemli bir husus. Yerli kömürden hidrojen üretimi bu konuda ilerleme sağlayabileceğimiz alanlardan biri. Şimdilik bu konudaki maliyetler yüksek ama bu alandaki teknoloji geliştikçe zaman içinde daha erişilebilir bir maliyet noktasına ulaşacağız. Bu konuda özellikle yerli bir hidrojen ekosistemi ve yerli bir hidrojen sanayisi oluşturmak istiyoruz.”
