Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı Uçak Daire Başkanı Abdurrahman Şeref Can, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) Uçak ve Havacılık Topluluğunca düzenlenen “Savunma Sanayii Buluşması”nda yaptığı konuşmada, Türkiye’nin savunma ve havacılık tarihi hakkında bilgi verdi.
Can, savunma sanayisinde tasarım, üretim ve idamenin önemli olduğunu belirterek, “Kavram olarak toplu iğne de yapsanız, uçak gemisi de yapsanız üç kavram karşımıza çıkıyor. Birisi tasarım, öbürü üretim, diğeri de idame. Son 5-10 yılda bizi farklılaştıran özellikle insansız hava araçlarında tasarım kabiliyeti kazanmaya başladık ama bunu da nasıl kazandık? Önce lisans altında üretim ve modernizasyonlardan elde ettiğimiz kabiliyetler. Dolayısıyla üretim, idame önemli ama bu tasarım kısmı gerçekten en önemli konu. Yani tasarımına hakim olmadığınızda gemi, hava aracı, kara aracı, insansız araçları eksik kalır” dedi.
“Dünyanın ikinci büyük çevrimli rüzgar tüneli TUSAŞ’ta yapılıyor”
Havacılıkta test merkezlerine ihtiyaç olduğunu vurgulayan Can, “Bir sürü test merkezine ihtiyacınız var. En önemlisi rüzgar tünelidir. Çünkü bu deneysel aerodinamik uçağın parçaları, uçağın kendisinin modelini bu rüzgar tünelinde koşturuyoruz. Tabii bu rüzgar tüneli de bir eksiklikti. Bu alanda da yatırımlarımız var. Dünyanın kapalı çevrimli en büyük ikinci rüzgar tüneli Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ’de (TUSAŞ) yapılıyor” diye konuştu.
“Milli Muharip Uçak’ın motoruna yönelik tasarım çalışmaları devam ediyor”
Can, yüzde 51 hissesi TUSAŞ’a ait olan yabancı ortaklı şirketin Eskişehir’de PD 100 motoru ürettiğini aktardı. Havacılıkta motor sanayisinin geldiği duruma değinen Can, şöyle devam etti:
“Bu motor şu anda hem TUSAŞ’ın ürünlerinde hem de Bayraktar’ın İHA’larında deneniyor. Teslimatları da başladı. Bu motor 170 beygirlik. Bunun 220 beygirliğini şu anda çalışıyorlar. Artı 6 bin librelik bugün o Kızılelma insansız hava aracımız var. Yakında uçtuğunu göreceksiniz. Tasarımı bitti, motoru da birkaç sene sonra bitmiş olacak. Şu anda test faaliyetlerine doğru gidiyoruz. Bunu 3-4 sene içinde insansız hava araçlarında kullanıldığını göreceğiz.”
Milli Muharip Uçak üretimiyle ilgili gelişmeleri hatırlatan Can, bu uçağın motoruna yönelik tasarım çalışmalarının devam ettiğini dile getirdi.
Uçak motorunun yapımının zorlu bir süreç olduğuna işaret eden Can, “Bir uçak motoru yapmak 10-12 yıl demek ama şu anda füzelerimizin motorları ile İHA’larımızın bir kısmının motorlarını yapıyoruz. 6 bin librelik motora da baktığımızda gerçekten yüksek bir takat. Bizim motor üretimindeki yol haritamızın içinde önemli bir yola gidiliyor. Dolayısıyla belki tam istediğimiz yerde değiliz ama ülke olarak hedefimize giden yolda da motor tasarımında, kabiliyetlerinde ilerliyoruz” ifadelerini kullandı.
