2023 seçimlerinde çok yaygın olan bir görüş geçersiz oldu.
Ankara, İstanbul, İzmir, yani üç büyük şehirde kazanan, Türkiye genelinde de kazanır iddiası gerçekleşmedi. Siyasi parti kongrelerinde bile bu üç ilin delegelerinde çoğunluğu elde edenler, genel başkanlık yarışını önde bitirirken, 2023 seçiminde ilginç bir şekilde bunun aksi oldu.
2023 cumhurbaşkanlığı seçiminde her üç ilde de Kemal Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan daha fazla oy aldı. Hatta ikinci turda Kılıçdaroğlu’nun bu üç ilde aldığı oylar Erdoğan’da daha fazla arttı.
Ankara’da birinci turda, Erdoğan’ın yüzde 46 oyuna karşılık, Kılıçdaroğlu yüzde 47.32 oyla birinci oldu. Ankara’da ikinci turda ise Erdoğan’ın oyları yüzde 48.77’ye yükselirken, Kılıçdaroğlu’nun oyları 51.23 oldu.
İstanbul’da birinci turda, Erdoğan’ın yüzde 46.68 oyuna karşılık, Kılıçdaroğlu yüzde 48.56 oy aldı. İkinci turda Erdoğan’ın oyları yüzde 48.22’ye yükselirken, Kılıçdaroğlu oylarını yüzde 51.78’e çıkardı.
İzmir’de ise fark daha fazlaydı. Birinci turda Erdoğan yüzde 31.48 oyda kalırken, Kılıçdaroğlu neredeyse iki katı yüzde 63.31 oy aldı. İkinci turda İzmir’de Erdoğan’ın oyları yüzde 32.87’ye, Kılıçdaroğlu’nun oyları yüzde 67.13’e yükseldi.
Bu sonuçlara rağmen, Erdoğan birinci turda aldığı yüzde 49.50 olan oyunu, ikinci turda yüzde 52.18’e çıkararak Cumhurbaşkanı seçildi. Kılıçdaroğlu ise birinci turda yüzde 44.90, ikinci turda yüzde 47.82 oy aldı.
İmamoğlu ve Yavaş’ın zorluğu
CHP adayı olarak seçime giren Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın zorluğu, artık her iki şehirde de Kılıçdaroğlu ittifakının olmayışı.
CHP yönetimi bu eksiği, tüm partilerin tabanlarından oy almaya yönelik Türkiye ittifakı sağlayarak gidermeye çalışsa da çok adaylı yarışta bunun için henüz ortaya geçerli bir model koyabilmiş değil.
Eski ortaklarının suçlamaları karşısında, sadece kendi seçmenini ikna edebilecek açıklamalarla yetinen CHP, başarıyı yakalamakta zorlanabilir.
Ama Yavaş’ın tabanda böyle bir ittifakı daha kolay sağlayabileceği belirtiliyor. Ne iktidar ne de muhalefet partileri ile kavga etmemeye çalışan Yavaş’ın hem muhalefet hem de iktidar tabanından da oy alması bekleniyor. Ancak Yavaş, tanıtım toplantılarında ve mitinglerinde CHP bayrağı kullanması nedeniyle eleştiriliyor.
2023 seçiminde AKP, Ankara’da yüzde 32.11 oy ile birinci parti oldu.
CHP’nin oyları ise yüzde 30.79’da kaldı.
Yavaş’ın oylarını almak istediği İYİ Parti’nin Ankara’daki oyu yüzde 13.12 idi. Ankara’da MHP yüzde 10.22, Zafer Partisi yüzde 3.41, YSP yüzde 2.91 oy aldı. Ankara’da milliyetçi oylar ağırlıklı olduğu ve oyları 2.91 olduğu için, DEM’in aday çıkarması Yavaş’ı etkilemeyecek.
İmamoğlu’na eleştiriler
Buna karşılık, İmamoğlu’nun Türkiye ittifakını sağlamaktaki en büyük zorluğu, genel başkan değişikliği sonrası CHP içinde yaşanan tartışmalar ve İYİ Parti’den gelen eleştiriler. İmamoğlu’nun, 2023 seçiminde hemen hemen aynı oyu alan DEM’in oyları kadar İYİ Parti oylarına da ihtiyacı var. İYİ Parti’den sonra DEM’in de aday çıkarması durumunda tabanlarının oyunu nasıl alacağını önümüzdeki süreç gösterecek.
Ancak İmamoğlu ile ilgili en büyük risk parti içinden kaynaklanıyor. Özgür Özel’in CHP genel başkanı seçilmesi için desteğinden sonra ortaya atılan “eş başkan”lık iddiaları ve İstanbul’da aday gösterilmeyen ilçe belediye başkanlarının Parti Meclisi kararından önce aday gösterilmeyeceklerini İmamoğlu’ndan öğrendiklerini açıklamalarının, CHP tabanında büyük bir rahatsızlık yarattığı belirtiliyor.
Ayrıca CHP tabanında İmamoğlu’nu zorlayacak bir başka tartışma konusu da, Kılıçdaroğlu’nu destekleyenlerin tasfiye edildiği, Alevilerin dışlandığı ve “CHP’yi sünni bir parti” haline getireceği yönünde kulislerde konuşulan iddialar. Bu tartışmalarla ilgili İmamoğlu’nu destekleyen isimlerin yalanlaması, internette bu iddiaları yayanlara yönelik kampanyaların ise etkili olmadığı belirtiliyor.
CHP’liler, İmamoğlu’nun başka partilerden oy almaya çalışırken, kendi parti tabanını küstürebilecek bu tür iddiaları görmezlikten gelmeden, küçümsemeden, inandırıcı ve samimi bir politika değişikliğine gitmesi gerektiğine dikkat çekiyorlar. Aksi halde bu konularda duyarlı olan CHP seçmeninin oyunu almakta zorlanabileceği yorumları yapılıyor.
Diğer yandan İmamoğlu’nun, 2019’daki gibi CHP örgütünün tam desteğini arkasına almadığı takdirde, sadece bir belediye başkanı olarak başarılı olmasının zor olacağı da CHP içinde yapılan değerlendirmelerden.
2019’da hem seçim öncesi hem seçim günü CHP örgütünün direncinin seçim sonuçlarına yansıdığını ifade eden CHP’liler, parti içindeki eleştirilerin dikkate alınması gerektiğine dikkat çekiyorlar.
2023 seçiminde AKP İstanbul’da yüzde 35.77 oyla birinci olurken, CHP’nin oyları yüzde 28.49’da kaldı.
İstanbul’da İYİ Parti yüzde 8.22,YSP yüzde 8.13, MHP yüzde 6.88, TİP yüzde 4.08 oy aldı.
İzmir’de ise CHP, yüzde 41.48 oy ile AKP’nin yüzde 24.59 oyunu neredeyse ikiye katladı. İzmir’de İYİ Parti yüzde 11.65, YSP yüzde 7.46, MHP yüzde 5.17, TİP yüzde 5.48 oy aldı.
CHP İzmir’de diğer iki şehre göre daha şanslı görünse de, Cemil Tugay’a parti içinden gelen eleştiriler ve çoklu aday nedeniyle işinin kolay olmayacağı yorumları yapılıyor.
