Nüfusu 212 milyonu aşan Brezilya’da yaklaşık 156 milyon seçmen, devlet başkanı ve yardımcısının yanı sıra 26 eyalet ve başkent Brasilia’yı kapsayan Federal Bölge’nin valilerini seçmek için oy atacak. Seçmenler, Kongre’nin 513 üyeli Temsilciler Meclisinin tamamı ile 81 üyeli Senato’nun üçte birini seçmek için de oy kullanacak.
Devlet başkanlığı yarışında, adaylardan herhangi birinin geçerli oyların yüzde 50’den fazlasını alamaması durumunda, ilk turda en çok oyu alan iki aday, 30 Ekim’deki ikinci tur seçimlerinde ülkeyi 2023-2027 yıllarında yönetmek için mücadele edecek.
11 adayın yarıştığı seçimlerde Liberal Partinin adayı sağ görüşlü Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ile İşçi Partisinin sol görüşlü adayı eski Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva öne çıkıyor.
– Hapisten başkanlık yarışına Lula da Silva
Brezilya’ya 2003-2010 yıllarında iki dönem başkanlık eden, hakkında açılan yolsuzluk davaları nedeniyle bir buçuk yıl hapiste kalan ve davaların düşürülmesiyle altıncı kez başkanlık yarışına giren 77 yaşındaki Lula da Silva, sonuncusu yüzde 48 olmak üzere, yapılan tüm seçim anketlerinde rakibi Bolsonaro’ya karşı favori durumda.
Sendikacı kökeniyle, İşçi Partisinin ilk başkanı Lula da Silva, başkanlığı döneminde uygulamaya koyduğu sosyal yardımlar sayesinde yaklaşık 30 milyon Brezilyalının fakirlikten kurtulmasını sağlamasıyla Brezilyalıların sevgisini kazandı.
Lula da Silva, 31 Aralık 2010’da başkanlık görevini bırakana kadar sevilen bir lider olarak öne çıkmasına rağmen 2011’de kendisi ve partisi hakkında çıkan yolsuzluk iddiaları, adına gölge düşürdü.
Yolsuzluk davaları nedeniyle 580 gün hapiste kalan Lula da Silva’nın bu davalardan hüküm giymesi 2018’de Bolsonaro’nun kazandığı seçimlerde aday olmasına engel oldu.
Kasım 2019’da tahliye edilen Lula’nın aldığı cezalar ve yolsuzluk davaları, 2021’de bu davalardan sorumlu Yargıç Sergio Moro’nun davalarda taraflı ve politik davrandığına hükmeden Yüksek Mahkeme tarafından düşürülerek seçimlere katılmasının önü açıldı.
Bu arada, Bolsonaro hükümetinde, 1 Ocak 2019’dan 24 Nisan 2020 tarihine kadar Adalet Bakanlığı görevini yürüten Sergio Moro, aralarında çıkan anlaşmazlık nedeniyle istifa etmişti.
– Bolsonaro ikinci dönemi için yarışıyor
Brezilya’nın 67 yaşındaki asker kökenli aşırı sağcı Devlet Başkanı Bolsonaro, 1991’den başkanlık görevini üstlendiği 2019 yılına kadar milletvekilliği görevi yürüttü.
Seçim anketlerinde Lula da Silva’nın gerisinde kalan ve son ankette yüzde 31 oy alması tahmin edilen Bolsonaro, Kovid-19 salgınını küçümser tavırları nedeniyle eleştirilerin odağında yer aldı ve bu sebeple hakkında birçok soruşturma başlatıldı.
2018’deki seçimleri kazanan ve seçim vaadi olarak Amazonlar’ı ekonomiye açma sözü veren Bolsonaro, ülkedeki çevreci kesimlerce bölgede son yıllarda şiddetle artan ormansızlaşmaya sebep olmakla suçlanıyor.
Attığı ekonomik adımlar ve son dönemde halkın fakir kesimine yapılan yardımları arttırmasıyla Bolsonaro, Brezilya Devlet Başkanlığı Sarayı Planalto’da ikinci dönemi için çaba gösteriyor.
İkinci tura kalma ihtimali yüksek olan seçimlerde yarışacak 11 adaydan, son anketlerde yüzde 7 oy alması öngörülen Demokratik İşçi Partisi adayı Ciro Gomes ve yüzde 5 oy alması tahmin edilen Brezilya Demokratik Hareketinin adayı Simone Tebet de adından söz ettiriyor.
Lula da Silva’nın ilk başkanlık döneminde bakanlık yapan daha sonra kendisiyle fikir ayrılığına düşen Ciro Gomes, Lula’nın seçimi ilk turda kazanmasına destek olmak adına adaylıktan çekilmesi için kendisine siyasi çevrelerce yapılan baskıyı reddetmiş, Lula veya Bolsonaro’yu desteklemek için adaylıktan çekilmeyeceğini açıklamıştı.
