Borsa İstanbul’da işlemler Kahramanmaraş merkezli depremlerin üçüncü gününde durdurulurken, bu arada düşük hacimle yaşanan değer kaybının telafisi için bazı tedbirler de uygulamaya alındı.
Bu kapsamda öne çıkan ilk düzenleme bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısı portföyünde borsa payının artırılması oldu.
Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeye göre bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısı portföyünde fonların borsa payı yüzde 10’dan yüzde 30’a çıkarıldı.
Yönetmeliğe göre tek bir hisse senedine fon portföyünün yüzde 1’inden fazla yatırım yapılamayacağı sınırlaması da yüzde 5 olarak değiştirildi.
Nakden ödenen devlet katkısı fon portföyünün; borsada işlem gören ve bankalar tarafından çıkarılan borçlanma araçları, kaynak kuruluşu bankalar olan varlık kiralama şirketlerince ihraç edilen kira sertifikalarında veya Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yetkilendirilmiş derecelendirme kuruluşları tarafından yatırım yapılabilir seviyeye denk gelen derecelendirme notuna sahip teminatlı menkul kıymetler ile varlık veya ipoteğe dayalı menkul kıymetlerde değerlendirilmesindeki pay ise yüzde 20’den yüzde 15’e düşürüldü.
Düzenlemeye göre ayrıca, BIST 30, BIST likit banka, BIST banka dışı likit 10 ve BIST katılım 30 endekslerindeki paylara söz konusu fon portföyünün yüzde 10’undan az olmamak üzere borsa yatırım fonları katılma payları aracılığıyla yatırım yapılacak.
Yönetmeliğe eklenen geçici maddeye göre, belirlenen portföy sınırlamalarına en geç 10 gün içinde uyum sağlanması zorunlu tutuldu.
10 günde 10 milyar TL’ye varan katkı öngörülüyor
Söz konusu düzenlemeyle borsaya kaynak girişinin uyum zorunluluğu olan 10 gün süresince 10 milyar TL’yi bulması bekleniyor.
Düzenlemeyi U24’ye değerlendiren Ata Portföy Yönetim Genel Müdürü Mehmet Gerz 50 milyar liralık birikmiş devlet katkısı tutarı olduğunu, bunun yüzde 12’ye karşılık gelen 6 milyar lirasının hisse senetlerinde tutulduğunu söyledi. Gerz, yeni düzenlemeyle 10 günlük uyum süreci içerisinde 9-10 milyar liralık hisse senedine kayış gerçekleşeceğini belirtti.
Gerz BES’teki devlet katkısı portföyünde hisse senedi payının düzenlemeyle verilen yüzde 50’ye kadar çıkarılması olanağının uygulanması durumunda hisse senetlerine 25 milyar liralık girişin söz konusu olabileceğini, BES uzun vadeli yatırım aracı olduğu için devlet katkısı içerisinde 10-20 milyar lira arasında hisse senedine kayış beklediğini ifade etti.
Benzer analizi Allbatross Portföy Yönetimi Fon Yöneticisi Gökhan Uskuay da yaptı. Uskuay, uyum süresi içinde hisse senetlerine günde 900 milyon TL-1 milyar TL’lik giriş olması beklediklerini söyledi. Uskuay, Türkiye Varlık Fonu’nun da alımlarla devreye girmesi durumunda borsada günlük katkının 1-1,5 milyar TL olabileceğini belirtti.
Uzun vadeli etkisi olacak mı?
BES ile ilgili düzenlemenin yanında hisse geri alımlarına ilişkin vergi muafiyetinin de gündeme gelmesi pozitif yönlü beklentileri daha da destekledi.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin depremin ardından işlemleri durdurulan borsa ile ilgili, hisse geri alımlarında yüzde 15 olan stopajın sıfırlanması için talimat verdiği belirtildi.
Tüm bunların ardından uzmanlar bu durumun piyasaya olumlu yansıyacağı konusunda hemfikir. Bazı isimler söz konusu düzenlemelerin kalıcı olumlu etki yaratacağını düşünürken, bazı uzmanlar ise etkilerin kısa vadeli olacağı görüşünde.
Gökhan Uskuay, söz konusu tedbirlerin kısa vadeli etkileri olacağını, piyasayı uzun vadeli tutmasının istenmediğini söyledi. Uskuay, “Bu önlemlerin hepsi kısa vadeli. Piyasada alıcı tarafı çok zayıftı. Bu önlemler alım tarafını güçlendirme amacı taşıyor” diye konuştu.
Mehmet Gerz de piyasayı ilk etapta olumlu etkilemesini beklediği düzenlemelerin tek başına uzun vade için yeterli olmayacağı görüşünde.
Tacirler Yatırım Yönetim Kurulu Danışmanı Mehmet Aşçıoğlu ise bu düzenlemelerin kalıcı etki yaratacağını öngördüğü belirtti.
Aşçıoğlu düzenlemelerle piyasaya ciddi bir kaynak girişi olacağını, bu girişin ardından piyasanın kendi dengesini bulacağını belirtti. Aşçıoğlu, pandemi döneminde olduğu gibi bazı şirketlerin öne çıkabileceği bir süreç yaşanacağına dikkat çekerken BES’teki devlet aktiflerinin büyümesinin de kalıcı etkiye destek sunacağı fikrini savundu.
