Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) tarafından bu yıl “Finansın Ötesi: Dünyanın Geleceğine Yatırım” temasıyla hibrit olarak düzenlenen 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongre’sinde konuşan Borsa İstanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun, “Borsa olarak iş yapma modelimizi değiştirdik. Artık sadece halka arz başvurusundan sonra başvuru değerlendiren bir borsa değiliz. Başvurudan önce de karar ve hazırlık aşamasında şirketlerimize destek veren bir borsayız” dedi. Korkmaz Ergun, Borsa İstanbul olarak şirketlerin ve yatırımcıların sermaye piyasalarının sunduğu imkanlardan daha fazla faydalanması için çalıştıklarını anlatarak Türkiye’nin 1.000 büyük sanayi şirketini tek tek Borsa İstanbul’a kote olmaları için ziyaret ettiklerini bildirdi. Ergun, Türkiye’nin 15 önemli sanayi şehrinden 152 şirketle görüşmeler gerçekleştirdiklerini aktardı.
Erdoğan: Tüm yatırımcılara kapımız açık
Kongreye bir mesaj gönderen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Türk ekonomisinin aydınlık geleceğine itimat eden tüm yatırımcılara kapımızın da gönlümüzün de açık olduğunu tekrar ifade etmek istiyorum” açıklamasını yaptı.
Nebati: Yerli kurumsal yatırımcı tabanı büyüyor
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “yatırım fonlarındaki tasarruf düzeyinin toplamda neredeyse 1 trilyon lira sınırına dayanmış olması, ülkemizde yerli kurumsal yatırımcı tabanının oluşmaya başladığını açıkça gösteriyor” diye konuştu.
Gönül: Patronların hisse fiyatlarıyla ilgili konuşmasına sıcak bakmıyoruz
SPK Başkanı İbrahim Ömer Gönül, şirket sahiplerinin özellikle kritik durumlarda hisselerin fiyatlarıyla ilgili konuşmasına sıcak bakmadıklarını belirtti. Gönül, “Şirket sahipleri ve üst düzey yetkililerin, gerek sosyal medyada gerek basında gerekse televizyondan bu tür açıklamaları yapmalarına sıcak bakmıyoruz. Bu tür açıklamalar hakkında da zaten geçmişte de incelemeler yaptık. Bundan sonra da dikkatle takip edeceğiz” dedi.
Borsa İstanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun, TSPB Kongresi’nde yaptığı konuşmada, “Aynı zamanda gittiğimiz illerin sanayi odalarında da toplantılar yapıyoruz. Çünkü borsa olarak iş yapma modelimizi değiştirdik. Artık sadece halka arz başvurusundan sonra başvuru değerlendiren bir borsa değiliz. Başvurudan önce de karar ve hazırlık aşamasında şirketlerimize destek veren bir borsayız. Son 2 yılda borsamızda 85 şirketimiz işlem görmeye başladı. Bu şirketlerin halk arzından 36 milyar TL kaynak sağlandı. Son 2 senede borsamızda işlem görmeye başlayan borçlanma aracı sayısı 3 bin oldu. Bu ihraçlardan da 581 milyar TL kaynak sağlandı. 2 sene önce günlük ortalama işlem hacmimiz 26 milyar TL iken, 2022 yılı günlük ortalama işlem hacmimiz 63 milyar TL oldu. 2 sene önce borsamızda işlem gören şirket sayısı 394 iken, bugün 478’e ulaştı. 2 sene önce yatırımcı sayımız 1,3 milyon iken, bugün 3,3 milyona yükseldi. İşte bu şekilde bir yandan piyasalar ve borsamız büyürken, diğer taraftan sunduğumuz finansal hizmetlerin ve ürünlerin çeşitliliğini artırmaya devam ediyoruz.”
Ergun, bu kapsamda yakın zamanda emtia pazarını kurduklarını, Darphane Altın Sertifikası’nın borsada işlem görmeye başladığını, BIST Antrepo’yu oluşturduklarını, böylece gümrük sahası dışında uluslararası bir saklama merkezine sahip olduklarını, öte yandan, sürdürebilirlik alanında hesapladıkları endekslere bir üçüncüsünü eklediklerini, BIST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi’nin borsanın büyük ve likit şirketlerinden oluştuğunu, 13 Ocak’ta bu endeksin üzerine bir vadeli işlem sözleşmesi açacaklarını bildirdi.
“Borsa’da işlem gören şirketlere eğitim veriyoruz”
Borsada işlem gören şirketlere eğitim verdiklerini, ayrıca borsada işlem gören şirketlere rehberlik etmesi için Sürdürülebilirlik, Entegre Raporlama Hazırlama ve İklim Raporlama Hazırlama Rehberi hazırladıklarını ifade eden Ergun, şu değerlendirmede bulundu:
“Hesapladığımız sürdürülebilirlik endekslerimizin üzerine kurulmuş 21 adet fon bulunmaktadır. Katılım finans alanında ise 12 Kasım 2021’den itibaren 5 endeks hesaplamaya başladı. Bu endekslerimizin üzerine kurulmuş 34 adet fon bulunmaktadır. Diğer taraftan, 25 Kasım 2022’de 6. endeksimizi de hesaplamaya başladık. BIST Katılım Temettü Endeksi. Bu şekilde hem katılım finansı kriterlerine uygun şekilde yatırım yapmak isteyen aynı zamanda düzenli temettü dağıtan şirketlere yatırım yapmak isteyen yatırımcılara yeni bir hizmet daha sunmuş olduk.”
“Abu Dabi borsasına ilk teknoloji ihracatımızı gerçekleştirdik”
Devlet iç borçlanma senetleri üzerine vadeli işlem sözleşmeleri açtıklarını, vadeli işlem ve opsiyon piyasasına açılış seansı oluşturduklarını belirten Ergun, Borsa İstanbul olarak İslam işbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerin borsalarının oluşturduğu Borsalar Forumu’nun Genel Sekreteryasını yürüttüklerini söyledi. Ergun, üye ülkelerin oluşturduğu ortak fona yatırımlar için tüm üye ülkeleri davet ettiklerini ve 2 Ağustos’ta işlemi açtıklarını dile getirerek, “Diğer taraftan borsa olarak bu sene Abu Dabi borsasına ilk teknoloji ihracatımızı gerçekleştirdik. Ticari ilişkimizi burada da bırakmadık. Abu Dabi borsasında, sadece Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlere yatırım yapmak üzere bir fon kuruldu ve bu fon Abu Dabi borsasında 9 Ağustos’ta işlem görmeye başladı.” diye konuştu.
“İstanbul’un finans merkezi olmasına güç katacağız”
Yakın zamanda Karbon Piyasası ve Girişim Sermayesi Pazarı’nı kurmayı planladıklarını ifade eden Ergun, konuşmasını şöyle tamamladı: “Karbon Piyasası ülkemizin 2053 net sıfır emisyon hedefi ve Avrupa Birliği sınırda karbon ticareti mekanizmasının en önemli bileşenidir. Girişim Sermayesi Pazarı ise halka arz potansiyeli olan ancak halka arza henüz hazır olmayan şirketlerimizin sadece sermaye artışı yoluyla nitelikli ve kurumsal yatırımcılara yapacakları ihraçla borsamızda işlem görmeye başlamasıdır. Bu şekilde şirketlerimiz bir yandan büyümeleri için gerekli olan fona sahip olurken, bir yandan borsamızda işlem görerek kurumsallaşmalarını da tamamlayacaklar ve halka arza hazır hale geleceklerdir. Arz tarafında daha fazla şirketimizin çeşitli kaynak temini imkanına kavuştuğu, talep tarafında ise daha geniş bir yatırımcı tabanına ulaşıldığımız özetle piyasalarımızın büyümesine, yine finansal hizmetlerin ve ürünlerin geliştirilmesine odaklandığımız bir hedefle İstanbul’un uluslararası finans merkezi olması konumuna güç katmaya devam edeceğiz.”
Erdoğan: Tüm yatırımcılara kapımız açık
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yabancı yatırımcıların sermaye piyasaları dahil Türkiye’ye yönelik artan ilgisinin, Türk ekonomisine ve diplomasisine duyulan güvenin tezahürü olduğunu belirterek, “Bazı kendini bilmezlerin sermaye piyasalarımızı hedef alan talihsiz ve art niyetli açıklamaları, bu gerçeği asla değiştirmeyecektir” ifadesini kullandı.
Sermaye piyasalarının, Türk ekonomisindeki bu dinamizmden olumlu etkilenerek büyüme yolculuğunu devam ettireceğine inandığını aktaran Erdoğan, “Türkiye’ye güvenen, ülkemize yatırım yapan, Türk ekonomisinin aydınlık geleceğine itimat eden tüm yatırımcılara kapımızın da gönlümüzün de açık olduğunu tekrar ifade etmek istiyorum” ifadesini kullandı.
“Yatırım fonlarında tasarruf 1 trilyon liraya dayandı”
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, kasım ayı itibarıyla 33 şirketin toplam 14,2 milyar liralık halka arz gerçekleştirdiğini belirterek, “Son 2 yıldaki halka arzlarla borsamızda işlem gören şirket sayısı 482’ye ulaşmıştır. Piyasa derinliğinin göstergesi olan işlem hacmi açısından Borsa İstanbul’un küresel ölçekte dikkat çeken bir borsa olduğunu ve benzerlerinden pozitif ayrıştığını biliyoruz” dedi. Kongrenin açılışında konuşan Nebati, mevcut tasarrufların sermaye piyasalarına yönelmesi konusunda son 2 yıldır sevindirici gelişmeler yaşandığını, vatandaşların sermaye piyasalarına ilişkin farkındalıklarının ve ilgilerinin giderek arttığını kaydederek, “Uzun yıllar boyunca pay piyasasındaki yatırımcı sayısı 1 milyon kişi civarında iken, son dönemde bu rakam 3,2 milyon seviyesine ulaşmıştır.” diye konuştu.
“Yerli kurumsal yatırımcı tabanı oluşmaya başladı”
Nebati, yurtiçi tasarruf oranının hem kamu hem de özel kesim tarafından artırılarak 2025’te yüzde 32,6’ya yükseltilmesini hedeflediklerini kaydederek, bu hedeflere ulaşabilmek için bireysel emeklilik sistemine özel önem verdiklerini vurguladı. Attıkları adımlar sayesinde emeklilik yatırım fonlarının büyüklüğünün 395 milyar TL’ye yükseldiğini ifade eden Nebati, bu fonlardaki güçlü büyüme performansını destekleyerek sermaye piyasaları için kalıcı bir kaynak haline getirmeyi hedeflediklerini anlattı. Nebati, yatırım fonlarına ilginin her geçen gün artmaya devam ettiğini kaydederek, “Bu ilgi sayesinde menkul kıymet yatırım fonlarının büyüklüğü 565 milyar liraya ulaşmıştır. Menkul kıymet yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarındaki tasarruf düzeyinin toplamda neredeyse 1 trilyon lira sınırına dayanmış olması, ülkemizde yerli kurumsal yatırımcı tabanının oluşmaya başladığını açıkça gösteriyor.” şeklinde konuştu.
“Katılım Finans Kanunu çalışmalarını kısa süre içerisinde tamamlayacağız”
Türkiye’nin faizsiz finans alanında önemli bir üs haline dönüşmesi hedefleri doğrultusunda Katılım Finans Kanunu çalışmalarını kısa süre içerisinde tamamlayacaklarını dile getiren Nebati, “Bu sayede, bir yandan finansal ürün yelpazemizi genişletirken bir yandan da katılım finans sistemimizi sağlam bir yasal zemine oturtmuş olacağız” diye konuştu.
“Şirket sahiplerinin hisselerin fiyatlarıyla ilgili konuşmasına sıcak bakmıyoruz”
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, şirket sahiplerinin hisselerin fiyatlarıyla ilgili konuşmasına sıcak bakmadıklarını belirtti. Gönül, “Biz şirket sahiplerinin özellikle kritik durumlarda hisselerin fiyatlarıyla ilgili konuşmasına hiçbir zaman sıcak bakmıyoruz. Şirket sahipleri ve üst düzey yetkililerin, gerek sosyal medyada gerek basında gerekse televizyondan bu tür açıklamaları yapmalarına sıcak bakmıyoruz. Bu tür açıklamalar hakkında da zaten geçmişte de incelemeler yaptık. Bundan sonra da dikkatle takip edeceğiz” dedi.
“Kötü niyetlileri engelliyoruz”
Gönül, Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) düzenlemelerin yapıldığını hatırlatarak, orta vadeyi de kapsayan düzenlemeler üzerinde çalışmaların olduğu söyledi. Gönül, bu konuda Borsa İstanbul, Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ile çalıştıklarını ifade etti. Düzenlemeleri yaparken her zaman paydaşlarının iyi niyetli olduklarını varsaymaya çalıştıklarını vurgulayarak, “Bir taraftan da kötü niyetlilerin üzerine gitmek ve onları engellemek için elimizden geleni yapıyoruz.” diye konuştu.
Halka arzda elektronik başvuru sistemi
Gönül, halka arz başvurularının güçlü şekilde devam ettiğini ve gelecek yıl halka arz başvurularının artacağını düşündüklerini söyledi. Halka arzda elektronik başvuru sistemini hayata geçirerek şirketlerin işlerini kolaylaştırmayı amaçladıklarını belirten Gönül, “Halka arzlarla ilgili olarak sanayinin yoğunlaştığı illere teveccüh göstererek, onlara daha fazla ulaşım sağlayarak şirketlere sermaye piyasalarını anlatıyoruz.” diye konuştu.
Finansal okuryazarlık için sertifikasyon süreci
Gönül, yeni yatırımcılarla birlikte finansal okuryazarlığın gelişmesi için attıkları adımları da hızlandırdıklarından bahsetti. Finansal okur yazarlığı artırmak için finansal okuryazarlık akademisi şeklinde bir çalışmaları olduğunu anlatan Gönül, “Çok yakında bir sertifikasyon süreci başlatacağız. Özellikle yeni yatırımcıların finansal okuryazar olarak pay piyasasında yatırımcı olmalarını istiyoruz.” dedi. Gönül, sosyal medyadan yapılan manipülasyonlarla ilgili kanun önerileri ve çalışmalarının da olduğunu bildirdi.
“Dikkati çeken her hisse hareketini takip ediyoruz”
SPK Başkanı Gönül, piyasalardaki hareketi yakından takip ettiklerini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bizim günlük raporlarımız olur. Her hissenin hareketi için, dikkati çeken her hisse hareketi için bunları takip ederiz. Bu hisse neden yükselmiş, neden düşmüş?… Bunların hepsi bizim izleme komitesi tarafından izlenir. Burada ciddi bir ekip çalışır. Ciddi bir teknoloji çalışır. Tabii bunların tekrar denetimden geçmesi, altyapısının hazırlanması belirli bir süreç. Eğer hakikaten kanuna aykırı bir işlem varsa ve tespit ettiysek, cezaya döner.”
Gönül, bazı hisselerin dikkati çeken performanslarına da değinerek, “Biz fiyata karışmayız, bizim için fiyat önemli değildir. Bu fiyatın gerçekleşmesi gerçek mi, arz-talep yönlü mü gerçekleşmiş, yoksa arkada başka işler mi dönmüş, suni piyasa mı oluşturulmuş, manipülasyon mu yapılmış, biz ona bakarız.” ifadelerini kullandı.
