Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, (BETAM) Prof. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Uğurcan Acar tarafından hazırlanan “Çeyrekten Çeyreğe Daralma” başlıklı büyüme notunu yayımladı.
Raporda, kesinleşen Temmuz, Ağustos ve Eylül ayı GSYH öncü göstergeleri ile yapılan hesaplamalara göre Türkiye ekonomisinin 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 4,3 oranında büyüme öngörüldü. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yapılan hesaplamalarla 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 0,3 daralma tahmin edildi.
GSYH tahmininde kullanılan diğer mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış değişkenlere bakıldığında elektrik tüketiminde yüzde 2, imalat sanayi üretim endeksinde ise yüzde 4 azalış gözlemlendi.
Geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında hizmet sektörüne olan talebin durgunlaşması dikkat çekti. Perakende sektörü fiyat beklentilerinde ise artış kaydedildi.
Sinyaller karışık
2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla sanayi üretim endekslerinde yüzde 2 ila 3 civarında azalma beklerken kamu tüketim harcamalarında yzüde 15,4 ve tüketim malları ithalatında yüzde 10,2 olmak üzere güçlü artış olacağı tahmin edildi.
Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre bakıldığında, ithal tüketimde yüzde 36’lık bir veri ile müthiş bir artış, kredilerde ise yüzde 23 ile yüzde 30 arasında olmak üzere şiddetli bir azalaş görüldü.
Dayanıksız tüketim malları üretim endeksi yüzde 9, dayanıklı tüketim malları üretim endeksi ise yüzde 4 arttı. ÖTV’de yüzde 13, kamu tüketim harcamalarında ise yüzde 16 artış hesaplandı.
Stoklarda artış
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriye göre, 2022 yılının üçüncü çeyreğinde yatırım öncü göstergelerinin bir kısmı ticari krediler ve kredi kartları, yatırım malları kapasite kullanım oranı, perakende ticaret sektörü mevcut mal stok seviyesi durağan bir seyir gösterdi. Sanayi üretim endeksi ve son üç aya ait üretim göstergeleri yüzde 5 civarında azalırken yatırım malları ithalatı yüzde 11 civarında arttı.
Yıllık bazda ise ticari krediler ve ticari kredi kartlarında güçlü azalışlar beklenirken, yatırım malı ithalatı yüzde 30, stok seviyeleri yüzde 20 ve kamu yatırım harcamalarında yüzde 15 olmak üzere güçlü artış sinyalleri gözlendi.
Altın dışı ihracat yüksek
2022 yılının üçüncü çeyreğinde, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış altın dışı dış ticaret rakamlarına bakıldığında ihracatta yüzde 1,9’luk, ithalatta ise yüzde 0,9’luk artış beklentisi söz konusu. Toplam ihracatta ise yüzde 1,6 düzeyinde bir azalış var.
Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla bakıldığında ise altın dışı ihracat yüzde 12,4 artarken, toplam ihracat yüzde 6,6 arttı. Altın dışı ithalat yüzde 4,5 artarken, altın dahil edildiğinde bu rakamın yüzde 10,3’e çıktığı görüldü.
