Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati katıldığı bir TV programında ekonomi gündemine ilişkin soruları yanıtladı.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar’la (EYT) ilgili açıklamalarda bulunan Nebati, “5 milyona yakın EYT’linin emeklilik hakkı doğacak. Bunların yüzde 40’ı bu yıl emekli olabilecek. EYT için bütçede kaynağını oluşturduk. Rahatız. Bütçe performansımız beklenenden iyi olacak” dedi.
Bakan Nebati’nin açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
Maliye bakanları aynı konuda aynı hassasiyeti gösterdiler. Bundan sonra da göstermeye devam edeceğimizin garantisi olarak söylemiş olayım, biz bütçede yüzde 3,5 hedefi ortaya koyduğumuz zaman dünyadaki olumsuz şartlar ülke içerisinde çok ciddi bir şekilde sübvansiyonların verilmesi ve vergilerden vazgeçmiş olmamıza rağmen temkinli bir bütçe yaptık. Bu bütçe yapılırken Avrupa’da başta olmak üzere dünyada salgın ve sonrasında savaştan dolayı bütçe açıklarının %5-6-7’lerin konuşulduğu ve çıkan sonuçların olduğu bir dönemde yaptık.
“EYT’nin tedbirini aldık”
Sonra aldığımız önlemler bir tarafta, gelirleri artırarak da her türlü sübvansiyon ve desteklemelere rağmen giderleri azaltıcı tedbirlerimiz bütçe içerisindeki performansını artmış olması ile bütçe açığının %3,5 değil OVP’deki %3,4 değil %1 hatta altında bir şekilde yüzde 1’in de altında 0,9 gibi bir olağanüstü başarılı.
Seçime gidiyorsunuz seçime giderken bütün bu harcamaları yapıyorsunuz seçim sonrasında ne olacak diye soruyorlar. Yüzde 3,4’ten 1’e düşen bir bütçenin kasası çok güçlü bir şekilde birçok pratik yola devredilmiş demektir. Bir ikincisi EYT’nin geleceğe çok açık yani Biz bunu arkadaşlarla oturup her halükarda bu eğer gelirse çünkü irade daha netleşmemişti ama biz bir tedbir alalım dedik EYT ile ilgili bir tedbir almamız gerekiyordu EYT’nin tedbirini aldık.
“Bütçe performansı beklenenden daha iyi gelecek”
Memur ve emekliler ile ilgili toplu sözleşmeden kaynaklanan ikinci 6 ay bir gelir daha gelecek. Ayrıca enflasyon farklı oluşursa o fark da oluşacak. Bunlar düşünülerek bütçe oluşturduk.
Resesyon riskinin ortadan kalkıyor. Emtia fiyatları daha ılımlı hale geldi. Özellikle enerji fiyatlarının aşağı gelmiş olması bizler için büyük bir avantaj oldu. Bütçe performansı beklenenden daha iyi gelecek.
Cumhurbaşkanımızın önderliğinde o kadar önemli altyapı hizmetleri yapıldı ki, şu anda altyapı ile ilgili ulaşımdan eğitime eğitimden sanayisine ulaştırmaya tarıma savunma sanayine kadar aklınıza gelebilecek her alanlarda yatırımlar çok hızlı bir şekilde gerçekleştirildi
İşte bu programın sonunda malum gideceğiz. Kağıthane-İstanbul havaalanı metrosunun açılışına. Yatırımların durmadığı ve her türlü ihtiyacın karşılandığı bir dönemin göstergeleri ile biz hareket ediyoruz. Şimdi bu göstergelerin bize katkısı aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti’nin bulunduğu jeopolitik ve coğrafi ortam açısından da katkısıyla beraber yürüdüğünde inanılmaz bir ivme kazanıyor.
Şunu demeye çalışıyorum; Bakın Türkiye şu anda İstanbul’dayız. İstanbul’da Merkez aldığınızda 1,3 milyarlık bir insan kitlesine ulaşabiliyor ve bunlar 26-27 trilyon dolarlık bir ticaret hacmine sahip. Salgın yakın ülkelerden ihtiyaçlarını karşılanmasının gerçekliğini ortaya koydu. Savaş bu gerçekliği pekiştirdi.
Türkiye tam bir üretim merkezi haline dönüştü ve üretim merkezi haline dönüşürken bulunduğu yerin avantajlarını kullanıyor. Ne demek bu; Şimdi biz Türkiye Cumhuriyeti olarak Osmanlı’dan tevarüs eden bir medeniyetin Cumhuriyet halindeki temsilcileriyiz. Şimdi Türkiye Afrika ile çok özel ilişkilere sahip Sayın Cumhurbaşkanımız gittiği zaman şarkılarla Türkülerle halaylarla karşılanıyor tüm toplum ve üst düzey temsilciler tarafından ama batıyor ülkelerinden birisi mesela Macron gittiğinde yuvalanarak yerine gönderilmeye çalışıyor. Böylesine özel bir ilgi gösteriliyor ve Sayın Cumhurbaşkanımızın 20 yıllık liderliği Tüm dünya tarafından da kabul edilen bir liderlik haline dönüşmüş durumda Türkiye Cumhuriyeti’nden liderliği kabul ediliyor.
“Kaynağını biz önceden oluşturduk”
EYT bütçe üzerinde yüktür şimdi ama bu yükün karşılanmasının iyi hesaplanması ve buna göre altyapısının da oluşturulması lazım. İşte bu açık çok önemli. Kaynağını biz önceden oluşturduk Yani biz geçen yıl kaynağını oluşturarak Yeni yıla girdik
2021 yılında son 3 ayda bir kur atağı yaşadı. Türkiye’de kur dediğiniz zaman dolardır. Sokaktaki vatandaştan köylüsüne ev kadınından iş adamına politikacısını herkesin baktığı yer dolardır. Dolayısıyla dolar kurundaki herhangi bir aşağı yukarı yönlü hareket toplumun her ferdi tarafından dikkatli bir şekilde takip edilir. Ve bu takip o kadar hassas bir noktadadır ki dünya şartları içerisinde konjonktürü içerisinde meydana gelen bu oynamalar normal karşılanırken Türkiye’den için bu şekilde bir oynama oluyor diye sorgulanıyor.
Şöyle bir alışkanlık da oluşmuş sizin sorularınızdan da bunu anlıyorum tutmak için ne yapıyorsunuz. Şimdi 2017’den itibaren dolar karşısında Türk Lirası sürekli değer yitirmiş yani reel değer açısından bakmak lazım. Türkiye Türk lirasıyla dolar arasındaki karşılaştırma yaptığınız zaman 2013’lerde Türk Lirası en değerli noktasına gelmiş yani TÜFE endeksi üzerinden %110 oranının üzerine çıkmış bir güce erişmiş. Bu ne demektir Türkçesi şudur Türk lirası ne kadar çok değerli olursa siz yurt dışına o kadar çok ithalatta bulunursunuz. Türkiye’de üretim yapmanıza ihtiyaç kalmaz, çünkü paranız çok değerli getirir satarsınız. Sanayi yavaşlatır durdurur ve zaman içerisinde işsizlik gibi bir sonucu ortaya çıkarır. Türk Lirasını çok değersiz hale getirirseniz ise bunun tam tersi olur. Ama bunun bir optimal noktası olması lazım. 2021’in sonunda Türk lirasının değeri TÜFE bazında %47’lere kadar düşmüş yani çok değersiz hale gelmiş. Bu optimal nokta tüm bu dışsal ve içsel etkenlerin bir araya geldiği kur seviyesidir.
Enflasyon tüm dünyanın belası haline gelmişti
Enflasyon tüm dünyanın belası haline gelmişti. Bizdeki yükseliş beklenenin çok çok ötesine gitti. Bunun sebebi kur ataklarıydı. Kur Türkiye’deki enflasyonu belirleyen en önemli etkenlerden biri. Emtia fiyatlarının artmış olması da bunu etkiledi.
Enflasyon yavaş yavaş aşağı inmeye başladı. Enflasyon düşmeye devam edecek. Bütün artışlarla beraber piyasada enflasyon artışı olacak algısı vardı ancak doğal gaz fiyatları indirildi, mazot benzin düştü. Enflasyonun çok düşük seviyede geleceğini görüyoruz. Başta perakendeciler olmak üzere bir kampanya başlatıldı.”
