Kartepe ilçesinde 13 bin metrekarelik alanda kurulu entegre atık geri dönüşüm tesisinde, lityum, kobalt, nikel, mangan ve grafit gibi değerli madenlerin ayrıştırılarak ham madde haline getirilmesi için 5 yıl önce AR-GE çalışması başlatıldı.
Bu kapsamda yatırım yaparak bünyesinde yeni bir tesis kuran işletme, yurt içi ve dışından temin edilen atık elektrikli araç bataryalarının içindeki değerli madenleri ayrıştırarak geri dönüştürüyor. Değerli madenlerin ham madde olarak kimya ve seramik sektöründe kullanılması amaçlanıyor.
“Dünyada bu konuyla ilgili ciddi yatırımlar var”
Exitcom Recycling Genel Müdürü Murat İlgar, AA muhabirine, Türkiye ve Almanya’da elektronik atık, veri imha, piller ve elektrikli araç bataryalarının geri dönüştürülmesiyle ilgili çalışmalar yaptıklarını söyledi.
İlgar, elektrikli araçların dünya yollarında yerini almaya başladığına işaret ederek, “Ülkemizde de Togg var. Yakın zamanda bu araçların sayısının artacağını düşünüyoruz. Belli bir zaman sonra bu araçlardan atık piller çıkacak. Burada yeni tesisimizde bununla alakalı ek yatırım yapıyoruz. Bu çıkan atık pillerin geri dönüşümünü yapıp bunun içindeki kobalt, lityum, mangan, nikeli kazanıp tekrar ham madde haline getirmek istiyoruz.” diye konuştu.
Elektrikli araçlarda çoğunlukla lityum-iyon pillerin kullanıldığını söyleyen İlgar, elektrikli araçlarda maliyetin yüzde 40’ını bu pillerin oluşturduğunu dile getirdi.
İlgar, bu pillerin içinde de kobalt, lityum, mangan, nikel ve grafit gibi değerli madenlerin bulunduğunu belirterek şöyle devam etti:
“Bugün kobalt Kongo’dan, lityum Avustralya-Şili’den, grafit Çin’den çıkar. Bunların hepsini geri dönüşümden elde edebiliyorsunuz. Dünyada bu konuyla ilgili ciddi yatırımlar var. Gerek AB gerek Amerika ve Çin olsun bu ham maddeleri kendilerinde toplayıp -bunu petrol gibi düşünebiliriz- bu ham maddeleri tekrar çıkarıp pil üreticilerine satmayı düşünüyorlar. Bu ham madde kimdeyse yarın elektrikli aracı üretme gücü de onda olacak çünkü bugün siz elektrikli aracın motorunu, kaportasını, elektroniğini, pilini üretebilirsiniz ama pilin ham maddesi elinizde olmadığı zaman o pili üretemezsiniz. Şu anda TÜBİTAK destekli 2 projemiz var. Tesisimizde üretime başladık. Yeni bir ek yatırım yapıyoruz. Orada daha büyük üretim yapmayı düşünüyoruz.”
“2028 yılında dünyadaki mevcut lityum rezervleri üretimi karşılayamayacak”
AB’nin yönetmeliklerle 2030’da üretilecek araç pillerinin yüzde 4’er kobalt ve lityum olmak üzere geri dönüşümden kullanılması zorunluluğu getirdiğine dikkati çeken İlgar, “Bu 2035 yılında yüzde 10-12 seviyesine çıkacak. 2028 yılında dünyadaki mevcut lityum rezervleri üretimi karşılayamayacak. Bu nedenle AB, Amerika ve Çin ciddi manada pil üretimine ve bu ham maddeyi tedarik için geri dönüşüme aşırı önem gösteriyor. Bu konu ülke için de kritik ve stratejik bir konudur. Özellikle AB ülkelerinde Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan enerji krizi nedeniyle bu konuda milyar dolarlık yatırımlar yapılıyor. Ülkemizde de bizim gibi firmaların önünün açılmasını talep ediyoruz.” dedi.
Murat İlgar, yaptıkları üretimin önemine işaret ederek, “Elektrikli araç pillerinin geri dönüşümünden kritik ham maddeyi Türkiye’de ilk defa yaptık. 300 milyon liralık yeni yatırımla, ki bu rakam ileride 400 milyona da çıkacak, Türkiye’de ve Avrupa’da sayılı tesisler arasında olacağız.” diye konuştu.
