Asgari Ücret Tespit Komisyonu yeni yılda geçerli olacak asgari ücret rakamını belirleme çalışmaları kapsamında ikinci kez bir araya geldi.
Doğrudan 7 milyon çalışanı, dolaylı olarak ise tüm vatandaşları ilgilendiren yeni asgari ücreti belirleme çalışmalarında ikinci toplantıda Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıkları ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temsilcilerinin ekonomik veri ve raporları komisyonla paylaşması gündemdeydi.
Bu toplantıda verilen verilerin ardından işçi ve işveren kesimi ücret artışı için pazarlığa başlayacak.
İlk toplantıya asgari ücretliler de katılmıştı
İlk kez 4 işçinin birden yer aldığı ilk toplantının açılış konuşmasını yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, hükümet olarak hakem rolü üstlenerek, işçi ve işverenlerin mutabakatıyla yeni asgari ücret rakamını tespit etmeyi hedeflediklerini bildirdi.
Daha sonra söz alan Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol da süreci dengeli bir rakam ve mutabakatla tamamlama arzusunda olduklarını söyledi.
TÜRK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar ise enflasyon verilerine yönelik eleştirilerde bulunarak, yeni asgari ücretin işçilerin ve toplumun beklentilerine uygun olmasını istedi.
Açılış konuşmalarının ardından komisyon üyelerine söz verildi. TÜRK-İŞ heyetindeki Adana’da hastanede işçi olarak çalışan Hatice Akgedik, Ankara’da kasiyerlik yapan Meliha Nur Şıkbudak, Çorum’da yaşayan enerji işçisi Saffet Canbaz ve Bolu’da karayolları işçisi olan Durmuş Öztürk geçim şartlarını anlatarak, yeni yılda geçinebilecek ücret taleplerini dile getirdi.
Asgari ücret nasıl belirleniyor?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.
Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında aralık ayında belli tarihlerde toplanıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Mevcut asgari ücret net 11 bin 402 lira
Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulanıyor.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 15 bin 762 lira 4 kuruş. Bunun 13 bin 414 lira 50 kuruşunu brüt asgari ücret, 2 bin 79 lira 25 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 268 lira 29 kuruşunu işveren işsizlik sigorta primi oluşturuyor.
Tek zam sinyalleri
Yaptığı açıklamalarda asgari ücrete tek zam yapılacağı mesajını veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Yılbaşında çalışanlarımızın ücretlerinde hem genel ekonomik dengeyi sarsmayacak hem de onların kayıplarını telafi edecek bir artış yapılacak. Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantılarına 11 Aralık’ta başlanıyor. İşçilerimizin onayını alacak, işverenlerimizi yormayacak ve istihdama zarar vermeyecek bir asgari ücret seviyesi hedefiyle bu süreç yönetilecek” dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, bu yıl asgari ücrete tek zam yapılacağını belirterek, “Geçen Temmuz ekstraydı. Ama ihtiyaç hasıl olursa bir araya gelinebilir. Gelecek yıl inşallah enflasyonda gerileme olacak. Temmuz’da ikinci bir toplantı yapmayacağız, ikinci zamma gerek olmayacak diye düşünüyoruz. Tüm parametreler iyi gidiyor çünkü” açıklamasında bulundu.
İşçi kesiminin talepleri
Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, pazarlığın en az 14 bin lira olan açlık sınırdan başlaması gerektiğini dile getirerek, tam zam yapılmasına da karşı çıktı.
Atalay “O masada iki gün sonra 4 tane işçi oturacak. Bu paralara nasıl geçinemeyeceklerini anlatacaklar. Cambaz olsanız 11 bin 400 TL’yle bir hafta geçinemezsiniz. Burada ne söylediysem orada da aynısını söylerim. Bu mesele hepimizin meselesi. 8 milyon asgari ücretli bu ülkenin en büyük sözleşmesi. Bizim için fark etmiyor. Onlar da komşularımız, arkadaşlarımız. Başlarını aşağı eğme lüksümüz yok” ifadelerini kullandı.
DİSK 2024 yılı için asgari ücret taleplerini açıklamıştı.
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu tarafından yapılan açıklamada, asgari ücretin yüksek enflasyon koşullarında yılda dört kez belirlenmesi gerektiği dile getirildi.
Açıklamada, asgari ücret en düşük kamu işçisi ücreti ve en düşük memur maaşı dikkate alınarak hesaplanması talebinin altı çizildi. 2023’te en düşük kamu işçisinin 24 bin 500, en düşük memur maaşının 20 bin lira olduğu ve bu ücretlerin yıl başında artacağı düşünüldüğünde DİSK’in işaret ettiği rakam 30 bin lira olarak ortaya çıktı.
İşverenden farklı formüller
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, işletmelerin ciddi boyutta eleman açığı bulunduğunu dile getirerek, “Önümüzdeki dönemde işten çıkarma veya işe alımlarda durağanlık sürecine girileceğini düşünmüyorum. Asgari ücret bu konuda mevcut politikalar ve hedeflenen enflasyon dikkate alınarak kurulan dengeleri bozmayacak şekilde belirlenmeli. Bu alanda tabii ki çalışanların beklentileriyle beraber piyasanın da dengesini bozmayacak şekilde karar alınmalı” diye konuştu.
2024 enflasyon tahmini son OVP’de yüzde 33 oldu. TCMB’nin 2024 beklentisi ise yüzde 36 düzeyinde.
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı, belirsizliklerin azaltılması ve spekülasyonların önüne geçilmesi için, asgari ücretin tespitinde kalıcı bir formülün bulunmasının elzem olduğunu belirterek, “Önerdiğimiz formülümüzde asgari ücret artış oranı; geçmiş 6 aylık enflasyon oranına, yine son 6 ayın ekonomik büyüme oranı eklenerek belirlenmektedir. Böylece çalışanlarımızın; bir yandan emeklerinin enflasyonun altında ezilmesinin önüne geçilecek diğer yandan milli gelir artışından pay almaları sağlanmış olacaktır. Bu formül, asgari ücretin belirlenmesindeki belirsizlikleri azaltarak reel sektörün daha sağlıklı fiyatlandırma yapmasına olanak tanırken, çalışanların satın alma gücünü koruyarak gelir dağılımında oluşabilecek bir kötüleşmenin önüne geçecektir” değerlendirmesi yaptı.
