Özlem ERMİŞ BEYHAN
Çatısı altında 30 federasyon ve 300’den fazla dernek bulunan TÜRKONFED, iş insanlarının Türkiye hayali yolunda Cumhuriyetin 100’üncü yılında sivil toplum kuruluşu temelli bir kalkınma hareketi başlatıyor. TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, “Anadolu’da tüm imkansızlıklara, resesyon beklentilerine rağmen muazzam bir yatırım yapma isteği var, potansiyelimiz çok yüksek” dedi.
Türkiye’nin gönüllülük esasıyla bir araya gelmiş en büyük bağımsız iş dünyası örgütü Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Türkiye’nin topyekun kalkınması hedefiyle çalışmalarını hızlandırmış durumda. Cumhuriyetin 100’üncü yılında tüm Türkiye genelindeki 30 federasyon ve 300’den fazla dernek ile 81 ilde 81 toplantı planlanıyor. TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, hedeflerinin Türkiye’nin ekonomide günlük konuları aşarak hep birlikte doğru yere bakılmasını sağlamak olduğunu söyledi.
Sönmez umutlu, çünkü geleceğe Anadolu’dan bakıyor. Anadolu’da iş insanlarının büyük bir yatırım arzusu içinde olduğunu görüyor. Şöyle anlattı: “Anadolu’da muazzam bir yatırım yapma isteği görüyoruz. İmkan olmamasına rağmen, resesyon beklentilerine rağmen… Potansiyelimiz çok yüksek. Çok dinamik bir ülkeyiz, iş insanlarımız çevik, esnek, her zorluğa karşı üretimin peşinde.”
TOKİ konut değil fabrika yapsın
Ancak Anadolu’nun derdi de çok. TÜRKONFED Başkanı’nın sorunlara çözüm önerileri iş dünyasının nabzını ortaya koyuyor. Yatırım iştahı var ancak büyük engeller de ortada. Örneğin fabrika yapacak arazi ve inşaat maliyetleri iş dünyasının elini kolunu bağlıyor. Bu nedenle Sönmez, “TOKİ konut yapacağına fabrika yapsın. Böylece üretim ve istihdam artsın, gelir seviyesi yükselsin. İş insanları kolları sıvadıktan sonra yatırım için ayırdığı bütçenin yüzde 70’i arsaya, fabrikaya gidiyor. İş makine almaya gelince tıkanıyor” dedi.
Kredide vadeler uzamalı
Peki son açıklanan Kredi Garanti Fonu (KGF) paketi iş dünyasının beklentilerini karşıladı mı, finansmana erişim sorununu çözecek mi? Sönmez, 250 milyar liranın Türkiye ekonomisi açısından küçük ama önemli bir kredi imkanı olduğunu söyledi. İş dünyasının finansman sorununa daha uzun vadeli bakılması gerektiğini anlattı:
“Bir yatırımın karar aşamasından tamamlanmasına kadar geçen süre ortalama 2 yıldır. Yeni yatırım, kapasite artırma hep bir süre ister. Oysa siz 6 ay sonra kredinin geri ödemesini başlattığınızda iş dünyası açısından bunun handikapları oluyor. Yatırıma yönelik krediler daha uzun vadeli olmalı. Kredi skalasını üretim odaklı şekilde geliştirmek zorundayız.”
TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, arsası olanın, sermayesi olanın kredi bulabildiği sistemin değişmesinin ülkeyi katma değeri yüksek üretime doğru götüreceğini vurguladı. Sönmez, “Avrupa’da asgari ücretli oranı sadece yüzde 7. Türkiye’de ise iki kişiden biri asgari ücretli. Krediler katma değerli yatırıma akmaya başladığında, Türkiye’de işgücünün yüzde 50’sinin asgari ücret aldığı yapı da değişecektir. O zaman asgari ücret konusu da Türkiye’nin gündeminden düşer.”
Yeşil dönüşüm finanse edilmeli
Türkiye’nin önünde yeşil dönüşümün bir risk değil büyük bir fırsat olduğunu ortaya koyuyor Sönmez. TÜRKONFED bu vizyonla eğitimlere, Anadolu’nun dört bir köşesinde yeşil dönüşüm merkezleri kurmaya başladı. Hedef, KOBİ’lere önce yeşil dönüşüm ihtiyacını anlatmak, sonra bir yol haritası çizmek. Ama burada da yol gelip finansmana takılıyor. TÜRKONFED Başkanı söylemden eyleme geçmek gerektiğini söyledi: “Yeşil yatırımlar önceliklendirilmeli. KOBİ’lere özel yeşil dönüşüm finansmanı için destek verilmeli.”
İş dünyasının hayalindeki Türkiye
TÜRKONFED, “Hayalimizdeki Türkiye’ye de 85 milyon insanımız ile birlikte çalışarak, birlikte üreterek ve birlikte paylaşarak ulaşacağız” diyerek, hayal edilen Türkiye’nin fotoğrafını şöyle ortaya koydu:
Yerküreyle ve yeşil dönüşüm ile uyumlu ekonomik atılımı başlatmış; Sosyal, laik ve demokratik hukuk devletini yeniden inşa etmiş; Güçler ayrılığını, denge ve denetleme mekanizmalarını yerli yerine oturtmuş; Yargının tam bağımsızlığını tesis etmiş; Avrupa Birliğine üye olmuş; Toplumsal ve siyasal uzlaşmalar ile yeni dönemin, yeni ve sivil anayasasını yapmış; Hukukun üstünlüğüne inancı artırmış, ortak yaşama iradesi ile güçlü bir toplumsal dönüşümü başarmış, Cinsiyet eşitliğine duyarlı politikalar geliştirmiş, ayrımcılığın, ötekileştirmenin, kutuplaşmanın olmadığı toplum devlet mutabakatını sağlamış; Onurlu yaşam hakkını kurumsallaştırmış ve garanti altına almış; Adaletsizlik ve yoksullukla mücadele politikalarının, küresel öncülerinden olmuş bir Türkiye hayal ediyoruz.
100’üncü yılda Anadolu’nun 81 ilinde kalkınma hamlesi başlatıyor
TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, “Küresel risklerin arttığı bu dönemde ülke olarak iki önemli avantajımız öne çıkıyor: Esnek, krizler karşısında bağışıklık sistemi güçlü olan iş dünyamız ve Anadolu’daki üretim gücümüz… Yerelden küresele uzanan kalkınma yolumuz Anadolu’dan, KOBİ’lerimizden geçiyor” dedi. Tüm bu düşüncelerden hareketle TÜRKONFED 20 Ocak’ta ‘100. Yıl Buluşmaları’ adı altında bir proje başlattı. Sönmez projenin detaylarını şöyle anlattı: “Bandırma’dan başlatacağımız bu proje kapsamında 26 kalkınma ajansının olduğu her yerde 26 bölgesel federasyonumuzun sorumluluk alanındaki 81 ilimizde 100. Yıl Buluşmaları adı altında bir dizi etkinlik gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Hedefimiz ikinci yüzyıla girerken TÜRKONFED’in Yeni Dönem Yeni Ufuklar vizyon belgesini anlatmak, hayalimizdeki Türkiye’yi paylaşmak; ortak akıl ile uzlaşma zemininde ülkemizin aydınlık geleceğine katkı koymak. Bu kapsamda tüm federasyonlarımızdan, derneklerimizden bölgelerine ve ülkeye değer yaratacak projeler geliştirmelerini isteyeceğiz. Anadolu’nun kalkınma dinamiklerini harekete geçirecek dijitalleşmeden yeşil dönüşüme, girişimcilikten gençlik ve kadına, demokrasiden yerel kalkınmaya projelerimizi 100. Yıl Buluşmaları kapsamında kapsayıcı ve katılımcı işbirlikleri ile artırmak en büyük hedefimiz. “
“Krediye erişimde sorun yaşayanların oranı % 90’ı buldu, KGF ancak bir nebze rahatlatır”
TÜRKONFED her çeyrek düzenli olarak 30 federasyon ve 300’ün üstünde derneğin katılımıyla İş dünyasının nabzını ölçüyor. Son çeyrek anket sonuçlarının henüz yeni geldiğini söyleyen TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, bu son sonuçları önüne alarak Anadolu iş dünyasının sıkıntılarını şöyle anlattı: “TÜRKONFED üyelerinin yüzde 84’ü 2022 genelinde finansmana erişim sorunları yaşadığını belirtti. Yüzde 80’i, 2022’nin ikinci altı ayında finansmana erişimin zorlaştığını söyledi. Yüzde 77’si finansal risklerin artacağını düşünüyor. Krediye erişimde sorun yaşayanların oranı yüzde 90. Uygulanan düşük faiz politikası nedeniyle politika faizi ile reel faiz arasındaki makas açılıyor. Son 3 ayda bankaların kredi verme iştahındaki azalma, özel sektöre çok net yansımış durumda. KGF kredileri işletme sermayesi sorunu yaşayan ve uzun vadeli finansman sorunları yaşayan başta KOBİ’lerimiz olmak üzere işletmelerimizin önünü açacak ve zorlu dönemde cansuyu görevi görecektir. Ancak unutmamak gerekir ki milli gelirimizin 2022 sonuyla 13,5 trilyon TL’ye yaklaştığı tahmin ediliyor. Dolayısıyla 250 milyar TL’lik KGF paketi; azalan siparişler ile ücret ve EYT maliyetlerinin baskısı altındaki işletmeleri ancak bir nebze rahatlatabilecektir. Enerji ve üretici fiyatlarındaki artış maliyetleri de yükseltiyor. Genellikle ihracata odaklanıyoruz ama bu ihtiyaçlar aslında ithalatta ve üretimde de zorluk yaşama ihtimalini beraberinde getiriyor.”
Enflasyon döngüsünden kurtulmak imkansız görünüyor
Enflasyon TÜRKONFED Başkanı’na göre 2022 yılında olduğu gibi 2023’te de ülkemizin öncelikli gündemi olmaya devam edecek. Sönmez, “Mevcut para politikası rejimi ve ekonomi yönetiminin ekonomipolitik hedefleri bağlamında enflasyon döngüsünden kurtulmak imkansız görünüyor. İyimser bir bakışla yüzde 30- 70 arasında dalgalanan bir enflasyon patikasına girmiş oluruz. Böyle bir senaryoda ülkemizin ekonomi bilimi çerçevesinde, kalıcı bir tedavi ve reform gündemini hayata geçirmeden çıkması zor görünüyor” dedi.
Kadın olmadan kalkınma olmaz
TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, kadınlar olmadan bir ülkenin kalkınmasının mümkün olmadığını söyledi. “Kadın birinci öncelik. Anadolu’da kadınlarımız birbirinden etkileyici başarı hikayelerine imza atıyorlar. Bu şu açıdan da çok önemli, bu rol modelleri onları izleyen diğer kadınlara “O yaptı ben de yapabilirim, o başardı ben de başarabilirim” duygusunu veriyor, motive ediyor” dedi. Sönmez TÜRKONFED olarak kadın girişimciliğini özel olarak desteklediklerinin altını çizdi.
İlk röportaj Nezih Demirkent ile…
TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, sivil toplum çalışmalarına iş hayatına girdiği ilk dönemden beri gönül vermiş bir iş insanı. Sönmez U24’nin kendisi için özel bir öneme de sahip olduğunu anlattı: “Ben henüz çok genç iken, Adana Genç İş insanları Derneği Başkan Yardımcılığı görevini yaparken, ilk röportajımı U24’nin kurucusu merhum Nezih Demirkent ile yapmıştım. U24 her zaman Anadolu’daki iş insanının destekçisi olmuştur, yanında güvenle yer aldığımız bir gazete olmuştur” dedi.
