Kaynak: dunya.com
Çin’in Avrupa kritik altyapısının potansiyel kontrolünü ele geçirmesi konusunda Batı’da yayılan endişe gerekçesiyle iki anlaşması rafa kaldırıldı.
Geçen hafta, Almanya’da bir çip fabrikasının satışının engellenmesinin ardından, İngiltere’nin en büyük çip üreticisinin yeni sahibine devir işlemlerinde geri vites yapması emredildi. Her iki işlem de gerekçe olarak Çin’e ait şirketlerin satın almaları nedeniyle ulusal güvenlik endişeleri öne sürüldü.
Çip üreticilerinin geleceği belirsiz
Birleşik Krallık’ta, Şanghay’da listelenen yarı iletken üreticisi Wingtech’in Hollandalı bir yan kuruluşu olan Nexperia’ya, hükümet tarafından fabrikanın kontrolünü ele geçirdikten bir yıldan fazla bir süre sonra Newport Wafer Fab’daki hissesinin en az % 86’sını satması söylendi. O zamandan beri çalışanlar, yaklaşık 600 işi riske attığını söyleyerek kararı protesto ediyorlar.
Almanya’da ekonomi bakanlığı da otomotiv yonga üreticisi Elmos Semiconductor’ın Dortmund kentindeki fabrikasının Çin’in Saı Microelectronics’in İsveçli bir yan kuruluşu olan Silex’e satışını durdurdu.
Almanya’da ekonomi bakanlığı, bir otomotiv yonga üreticisi olan Elmos Semiconductor’ın Dortmund kentindeki fabrikasını Çin’in Saı Microelectronics’in İsveçli bir yan kuruluşu olan Silex’e satmasını yasakladı.
Çip üretimi, ABD-Çin gerilimlerinde yeni bir cephe olarak ortaya çıkıyordu. Şimdi iki sorunlu anlaşma, özellikle Batılı yetkililerin kilit sektörlerin Çin kontrolünden uzak tutulması çağrılarıyla karşı karşıya kalmaları nedeniyle Avrupa’da baskının nasıl arttığını gösteriyor.
Bu kararlar, Çin’in Avrupa’daki kritik endüstrilere yaptığı yatırımla ilgili daha sert duruşlara doğru bir kaymaya işaret ediyor.
Avrupalı çip üreticilerine Beyaz Saray baskısı
ABD’nin baskısı bu kararlarda kesinlikle etkili oldu. Artan teknoloji egemenliği duygusu da muhtemelen bu hamleleri tetikledi. Dünyanın dört bir yanındaki hükümetler, yarı iletken endüstrisini giderek daha fazla stratejik bir kaynak olarak görüyor ve onları yabancı devralmalardan korumaya çalışıyor.
Hukuk uzmanları ise Avrupa’daki son iki kararın dikkate değer olduğunu çünkü her anlaşmanın başlangıçta aklandığı düşünüldüğünü söyledi.
Geçtiğimiz günlerde ABD’de Biden yönetimi, Çinli şirketlerin lisanssız gelişmiş çip ve çip yapım ekipmanı satın almasını yasaklayan kapsamlı ihracat kontrollerini yürürlüğe sokmuştu. Kurallar ayrıca Amerikan vatandaşları ve ABD yeşil kart sahiplerinin Çin’deki belirli üretim tesislerinde çiplerin geliştirilmesi ya da üretilmesi için destek sağlamalarını da yasakladı.
Hukuki süreç yıllar sürebilir
Uluslararası ticaret avukatları, çip üreticilerinin mevcut durumda itiraz etmeleri halinde yıllarca sürebilecek belirsiz bir savaşla karşı karşıya kalabileceklerini ileri sürüyor.
Diğer yandan dikkatler Hollanda’ya kayıyor. Uzmanlara göre, Hollanda hükümeti halihazırda ABD’nin, özellikle de litografi makinesi pazarında hâkim konumda olan yarı iletken ekipman üreticisi ASML’nin Çin’e ihracatını sınırlandırması yönünde baskısıyla karşı karşıya.
Son dönemde çip sektöründe karşılıklı adımlarla zirveye çıkan ABD-Çin teknoloji savaşının yaşanılanların ardından nasıl bir döneme evirileceği merak ediliyor.
