Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, enerji krizine karşı elektrik tüketiminin düşürülmesini, ucuz üretim yapan ve aşırı kâr eden enerji firmalarının vergilendirilmesini içeren yeni tedbirleri onaylamaya hazırlanıyor. AB dönem başkanı Çekya’nın çağrısı üzerine üye 27 ülkenin enerji bakanları Brüksel’de olağanüstü toplantıda bir araya geldi.
Toplantı girişinde açıklamalarda bulunan Çekya Sanayi ve Ticaret Bakanı Jozef Sikela, “Vatandaşlarımız ve işletmelerimiz, aşırı yüksek enerji fiyatları konusunda AB’nin somut önerilerle gelmesini sabırsızlıkla bekliyor.” diye konuştu.
Toplantı gündeminde 3 önemli tedbir olduğuna işaret eden Sikela, “Birincisi elektrik talebinin azaltılması. Bu, şu anda en pahalı olan doğal gaz kullanımını azaltacağı için elektrik fiyatlarını hemen düşürecek bir önlem.” ifadesini kullandı.
Sikela, ikinci önlemin nükleer veya yenilenebilir enerji gibi ucuz elektrik üreticilerinin elde ettiği karlara üst sınır uygulanması olduğunu belirterek, bu işletmelerin mevcut fiyat artışlarından yüksek karlar sağladıklarını anlattı.
Üçüncü tedbir olarak fosil yakıt üreticilerinin aşırı karlarından hesaplanan bir dayanışma katkısı alınacağına dikkati çeken Sikela, bu tedbirlerin sorunun tamamını çözmeyeceğini söyledi.
Sikela, “Hane ve işletmelerin acil yardıma ihtiyacı var. Bütün üye ülkeler bu durumun farkında. Dolayısıyla bugün siyasi bir anlaşmaya varacağımıza ve tedbirleri en kısa sürede hayata geçireceğimize eminim.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya ile bir enerji savaşında olduklarını ifade eden Sikela, “Durmamalıyız. Kış geliyor. Şimdi harekete geçmeliyiz.” dedi.
Sikela, Komisyon’un en kısa sürede özellikle gaz fiyatının nasıl düşürüleceği konusunda ek önlemlerle gelmesini beklediğini vurgulayarak, “Bakanların, Komisyon’dan uygulanacak tedbirler konusunda somut bir liste hazırlamasını talep etmelerini bekliyorum.” diye konuştu.
Komisyon’un hızlı hareket etmesi gerektiğine işaret eden Sikela, gerekli yasama işlemlerini mümkün olan en kısa sürede tamamlamak için gerektiği kadar olağanüstü toplantı yapmaya hazır olduklarını belirtti.
Sikela, İsveç, Almanya ve Danimarka’nın Kuzey Akım boru hatları altyapısındaki hasarı da gündeme getireceğine işaret ederek, bu sızıntıların bir tesadüf olmadığını, Avrupa’nın enerji altyapısına yönelik herhangi bir kasıtlı eyleme güçlü ve birlikte tepki vereceklerini ifade etti.
Enerji krizine karşı AB’nin önlem çalışmaları
Öte yandan AB Komisyonu tarafından eylül ayında hazırlanan teklifler, üye ülkelerin toplam elektrik tüketimlerini yüzde 10 oranında gönüllü biçimde düşürmelerini, en yoğun saatlerde elektrik tüketiminin zorunlu olarak yüzde 5 azaltılmasını, yenilenebilir, nükleer ve kömür gibi kaynaklardan elektrik üretenlerin gelirlerinin megavatsaat başına 180 euro ile sınırlandırılmasını ve fosil yakıt sektöründen ‘dayanışma katkısı’ adı altında vergi alınmasını içeriyor.
Bu tedbirlerle AB ülkelerinin toplam 140 milyar euro kaynak toplaması, bununla vatandaşlara ve işletmelere destek sağlanması öngörülüyor. Söz konusu tekliflerin üye ülkeler tarafından kabul edilmesi bekleniyor.
Enerji bakanları, daha sonra yüksek gaz fiyatlarını düşürmek için daha fazla politika seçeneği konusunda görüş alışverişinde bulunacak.
AB Komisyonu önceki planına ithal doğal gaza tavan fiyat getirilmesini dahil etmemişti. Aralarında Fransa, İtalya, İspanya ve Belçika’nın da bulunduğu AB üyesi 15 ülke, bu hafta AB Komisyonundan, ithal doğal gaza tavan fiyat uygulamaya yönelik plan hazırlamasını istedi.
AB Komisyonu, doğal gaz konusunda atılabilecek yeni adımları ve uygulanabilecek ilave tedbirleri içeren resmi olmayan bir belge hazırladı ve üye ülkelere sundu.
Komisyon, bu belgede doğal gaza geniş biçimde tavan fiyat getirilmesinin karmaşık olabileceği ve enerji güvenliği için risk oluşturabileceği uyarısında bulundu.
Öte yandan, Almanya, Hollanda ve Danimarka gibi ülkeler bu aşamada doğal gaz fiyatlarına tavan getirilmesi fikrine sıcak yaklaşmıyor.
Gaza tavan fiyat getirilmesinin enerji arz güvenliğini riske sokacağı görüşünde olan bu ülkeler, uygulamanın özellikle kış aylarında doğal gaz tedarikine zarar verebileceğini değerlendiriyor. Enerji bakanlarının doğal gaza tavan fiyat uygulanması konusunu yoğun biçimde tartışması bekleniyor.
