AYDIN DAĞTEKİN – GÖKSEL BAŞARAN
Satışların gerilemesi, yüksek finansman maliyetleri ve diğer giderlerle birlikte özel sektörde yatırım iştahının kalmadığını, bu yılın böyle devam edeceğini dile getiren firma temsilcileri, sektörde 2025 yılı ortalarından itibaren kıpırdanma başlayacağını, asıl canlılığın ise 2026’da görüleceğini öngörüyor.
Fabrika çatıları ile boş arazilere Güneş Enerji Santrali (GES) kurulumu yapan Bursalı GES firmalarının yetkilileri, “Ekonomide uygulanan sıkılaştırma adımları, yenilenebilir enerji sektörünü de olumsuz yönde etkilemektedir. Yatırım iştahı yok, firmalar yatırımlarını erteliyor, sorunlar 2025’in ikinci yarısına kadar sürecek gibi görünüyor. Ancak enflasyon kontrol altına alındıktan sonra, ekonomik toparlanma sektörümüzden başlayacak. Sektör 2026’da hızlı bir dönem geçirecek” dediler.
Erol Dağlıoğlu
Dağlıoğlu Group YKB
Ekonomik toparlanma sektörümüzden başlayacak
Bursa’da GES konusunda gidecek daha çok yol var. En başta sanayi, depo ve villa çatıları çok önemli bir potansiyel. Bununla birlikte altyapı yatırımı yapılması şartıyla dağ ilçelerindeki araziler de GES için çok uygun.
Bizler Dağlıoğlu Enerji olarak öncelikle EPC olarak GES kurulumu konusunda faaliyet gösteriyoruz. Ayrıca grup şirketlerimizde güneş enerjisi ve hidroelektrik santrallerimiz mevcut. Bunların işletmeciliğini yapıyoruz.
Başta Bursa ve ilçeleri olmak üzere birçok çatı projesinin uygulamasını ve devreye alınmasını bitirdik. Ayrıca Manisa, Balıkesir ve Bilecik’te de projeler tamamladık. Bunların içinde villa projesinden tek çatıda 7 metrekareye kadar onlarca proje mevcut.
Prensibimiz gereği, çok iş yerine, güzel iş yapmayı tercih ediyoruz. Her projeyi kendine has dinamikleri ile en kaliteli malzeme ile çalışıyoruz.
Bugünlerde yaşanan finansmana erişim zorluğu ve ekonomik durgunluk, mutlaka sektörümüzü de etkilemekte. Ancak 2025 yılı ile birlikte ilk toparlanmanın sektörümüzden başlayacağını düşünmekteyiz.
GES projeleri bir defa yapılıyor ve uzun yıllar çatınızda kalıyor. En kaliteli malzemenin, en iyi projenin yapılması ve ehil ellerde imal edilmesi çok önemli.
Şevki Köksal
ERA Grup Alüminyum Genel Müdürü
Sıkılaştırma nedeniyle yatırımlar erteleniyor
Uzun yıllardır otomotiv sektörünün kalbi olan Bursa, birçok organize sanayi bölgesine ev sahipliği yapmaktadır. Sanayileşme ile günümüzde de sayısı hızla artan fabrika çatı alanları, organize sanayi bölgeleri ve endüstriyel tesisler Bursa’da önemli yatırım fırsatları sunmaktadır. 2021 ile artış gösteren GES yatırımlarını da artık birçok sanayi bölgesinde görebiliyoruz. Potansiyeli çok yüksek bir bölge olan Bursa’da gerekli teşvik ve kapasite sağlandığında GES yatırımlarının da hayata geçtiğini görüyor olacağız. Buna ek olarak, rüzgar enerjisi potansiyeli de göz ardı edilmemelidir. Bursa’nın dağlık bölgeleri ve kıyı şeridi, rüzgar enerjisi santralleri için uygun alanlar olabilir.
Era Alüminyum olarak, fotovoltaik panel üreticilerine alüminyum çerçeve üretimi gerçekleştirmekteyiz. Bu alanda Türkiye’nin önde gelen üreticilerinden biri olup, yerli panel üreticileri ve Avrupalı panel üreticileri ile ortak ürünler geliştiriyoruz. 11 bin metrekare alana kurulu firmamız, iç piyasanın yanı sıra 15’ten fazla ülkeye ürün ihraç etmektedir. Teknolojik makine parkuru ve mühendislik kadrosu ile müşterilerine kalite odaklı bir hizmet vermektedir. Aynı zamanda anahtar teslim GES kurulumu gerçekleştiren EPC firmalarına alüminyum konstrüksiyon üretimi gerçekleştirmekteyiz. Bu alanda, tüm tasarım ve mühendislik çalışmalarını da gerçekleştirdiğimiz farklı çatı tiplerine özgün çözümler sunmaktayız. Teknolojik olarak neredeyse her yıl yenilenen ürün ve sistemler için bizler de çözümlerimizi güncelleyip müşterilerimizin taleplerini karşılıyoruz. Ürün geliştirme sürecinde tasarım, statik analiz, prototipleme ve laboratuvar testlerini kendi bünyemizde gerçekleştirebiliyoruz. TÜBİTAK onaylı rüzgar tünel testimiz gibi ihtiyaç halinde akredite test laboratuvarlarında özel testler de gerçekleştirebiliyoruz.
Türkiye’nin önde gelen birçok işletmesinin çatısında, Era Alüminyum fabrikasında üretilmiş alüminyumlar bulunmaktadır. Toplam gücü 30 MW değerindeki Türkiye’nin en büyük GES projelerinden birisinde de yer almış bulunmaktayız. Kurulduğumuz günden bu yana 1700’den fazla GES projesinde yer aldık ve toplam proje gücü 1 GW değerine yaklaştı. Bursa’ da ise tekstilden otomotive birçok firmanın projesinde yer aldık. Şehrimizin ana damarlarından birisi olan BURULAŞ metro istasyonlarının tamamına uygulanan GES projesinde yer almak da bizi çok gururlandırdı.
Kurulu güç değerleri hala düşük seviyede olduğu için birçok firmaya uzun yıllar yetecek iş potansiyeli var. Ancak uygulanan sıkılaştırma politikası ile yatırımcılar teşvik beklentisi içerisinde projelerini ileriki yıllara erteliyor. Birçok hammadde döviz kaynaklı olduğu için her ay değişen fiyatlar ve ek vergiler sektörün dengelerini sürekli değiştiriyor. Sektöre yönelik devlet regülasyonları ve sıkılaştırma adımları birçok firmanın olumsuz yönde etkilenmesine sebep oldu.
Kapasite problemleri, değişen fiyat dengeleri ve Çinli üreticilerin fiyat baskısı 2024 yılını mevcut durumun dışına çıkartmayacaktır. 2025 yılındaki yegâne beklentimiz sektöre yönelik dış tedariğin azaltılması ve yerli üreticilerin desteklenmesidir. Ayrıca hem yatırımcı hem de yerli üreticiye sunulacak teşvikler ile iç ve dış piyasada ciddi ilerleme kaydedilebilir.
Bursa sanayisinin gücü Ar-Ge’den
Murat Kılıç
Sunvital Enerji Kurucu Ortağı
Bursa’da GES kurulumunun yüzde 47,4’ünü biz yaptık
Bursa, Türkiye’nin sanayi ve üretim merkezi olarak bilinse de, son yıllarda yenilenebilir enerji yatırımlarında da önemli bir potansiyel ortaya koymaktadır. Özellikle güneş enerjisi (GES) alanında, şehrin coğrafi konumu ve güneşlenme süresi gibi faktörler, bu potansiyeli daha da güçlendirmektedir.
Bursa, güneş enerjisi potansiyeli açısından Türkiye’nin diğer bölgeleriyle kıyaslandığında iyi bir konumda yer alıyor. Özellikle Organize Sanayi Bölgeleri, çatı tipi güneş enerjisi sistemleri için uygun alanlar sunmaktadır. Son yıllarda hem gelecek nesiller için yeşil enerjiye duyulan ihtiyacın önemi, hem de büyük veya küçük ölçekli işletmelerin artan enerji maliyetleri ile GES yatırımlarında önemli bir artış yaşanmaktadır. GES yapılan her firma ile hem şehrin enerji ihtiyacını karşılamada önemli bir adım atılmasını sağlıyor, hem de diğer kurum ve kuruluşlara yenilenebilir enerjiye geçiş için ilham kaynağı oluyor. Bursa’nın yenilenebilir enerji alanındaki potansiyelinin sadece enerji üretimiyle sınırlı kalmayacağını düşünüyoruz. GES yatırımları, aynı zamanda yeni iş alanları yaratacak, bölge ekonomisine katkı sağlayacak ve çevre dostu bir gelecek için önemli adımlar olacaktır.
Sunvital Enerji olarak, Bursa’nın bu potansiyelini en iyi şekilde değerlendirmek için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Daha önceden EPDK’nın Ocak ayı raporuna göre Bursa’daki toplam 176,46 MWp kurulu güneş enerji gücünün yüzde 47,4’ü (83,65 MWp) bizim tarafımızdan hayata geçirildi. Çatı ve arazi olarak 200 üzerinde GES projemiz ve 160 MWp kurulu gücümüz ile şehrimize daha fazla GES projesi kazandırmak ve böylece sürdürülebilir bir enerji geleceği için katkıda bulunmak öncelikli hedeflerimiz arasında yer almaktadır.
Firmamız, yenilenebilir enerji sektöründe güneş enerjisi sistemlerinin projelendirilmesi, kurulumu, işletmesi ve kurulan sistemlerin uzun ömürlü ve verimli çalışmasını sağlamak için düzenli bakım ve takip hizmetleri konusunda uzmandır. Özellikle GES (Güneş Enerji Sistemleri) projelerinde anahtar teslim çözümler sunarak, hem bireysel tüketicilere hem de büyük ölçekli kurumsal müşterilere uzun yıllar boyu hizmet vermekteyiz. Yatırımcılarımızın her zaman yanlarında olmak için güçlü ekibimizle GES’lerimizi sürekli takip ediyor, analiz ediyor ve herhangi bir sorun olduğunda hızlı şekilde direkt olarak müdahale edebiliyoruz.
200 üzerinde projelerimizin gücü yüksek olan projelerinden örnek verecek olursam; Sönmez Holding’e toplam kurulu gücü 8.067 kWp, Rollmech Automotive’e toplam 4.427 kWp, Matlı Holding’e toplam 13.162 kWp, Gelal Çorap Fabrikası’na toplam 5.034 kWp ve Nestle 1.394 kWp tesis kurulumları yaptık. Bu projelerle yılda 11.601.575 kg karbon emisyonunu da engellemiş olacağız.
Ekonomide uygulanan sıkılaştırma adımları, özellikle yatırım maliyetlerini artırarak tüm sektörleri olduğu gibi yenilenebilir enerji sektörünü de olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle döviz kurundaki dalgalanmalar ve yüksek faiz oranları nedeniyle yatırımcılarımız yenilenebilir enerjiye geçişlerini başka dönemlere öteliyor. Ancak gelecek dönemler için olumlu etkilerini göremiyorlar. Artan maliyetler her sene katlanarak büyüyor, şu anda yapılacak bir GES projesi ile yatırımcılarımız enerji maliyetlerinde rahatlama yaşayacaklar hem de devlet destekleri ile birlikte geleceklerini güneşle aydınlatmaları ile kendileri de rahatlayacaklar. GES yatırımlarının maliyetleri panel fiyatlarındaki düşüş nedeniyle çok düştü, büyük ölçekteki fabrikalar için bu durumu değerlendirmenin tam zamanı. Güneş enerjisine geçmeyi düşünen herkese ücretsiz şekilde danışmanlık veriyoruz. Bize ulaşmaları halinde detaylı bilgilendirmeleri kendilerine yapmaktan mutluluk duyarız.
2024 yılının ikinci yarısı ve 2025 yılı için yenilenebilir enerji sektörü ve özel olarak firmamız için oldukça heyecan verici ve yoğun programlı bir dönem öngörüyoruz. Teknolojinin gelişmesi ile sektörün büyümesini, devlet desteklerinin artmasıyla da yeşil dönüşüm projelerine ayrılan bütçenin artması ile yeni yatırım teşviklerinin sağlanması sektörümüzü canlandıracaktır.
2025 yılında büyümemizi sürdürmeyi hedefliyoruz. Özellikle Bursa ve çevresinde daha fazla GES projesi gerçekleştirerek, bölgedeki enerji dönüşümüne katkı sağlamak istiyoruz. Sektördeki teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek, projelerimizde yenilikçi çözümler üretmeye devam edeceğiz. Özellikle, enerji verimliliği ve akıllı enerji yönetimi çözümlerine odaklanacağız. Yenilenebilir enerji sektörünün geleceği oldukça parlak görünüyor. Sunvital Enerji olarak, bu büyüme trendinden faydalanarak, sektördeki yerimizi daha da büyütmeyi ve güçlendirmeyi hedefliyoruz.
Bursa, coğrafi, iklimsel ve sanayi yapısıyla Türkiye’nin en önemli yenilenebilir enerji potansiyeline sahip şehirlerinden biridir. Güneş enerjisi başta olmak üzere, yenilenebilir enerji yatırımları hem şehrin enerji ihtiyacını karşılamada hem de sürdürülebilir bir gelecek inşa etmede önemli bir rol oynayacaktır. Enerji Maliyetlerinin Düşürülmesi, Enerji Bağımsızlığı ve Çevresel Sürdürülebilirlik gibi faydaları olan bu sisteme herkesi davet ediyoruz.
Ömer Annaç
ANR Enerji YKB
Yatırımcı firmalara uygun finans sağlanmalı
Yenilenebilir enerji denince, Bursa’yı tek başına düşünmek yanlış olacaktır. Bursa, Güney Marmara’nın kalbinde olup diğer komşu illerindeki talepleri de karşılamaktadır. Bölge olarak henüz daha yenilenebilir enerjide yüzde 10’luk bir kapasiteye ulaşılamadı. 2035 yılına kadar 10 yıllık bir süreçte yüzde 40 kapasitenin karşılanması bekleniyor. Ancak bu kapasitelerin karşılanabilmesi için alt ve üst dağıtım merkezlerinin de uygun hale gelmesi gerekmektedir.
Firma olarak 2011 yılından bu yana EPC firma olarak arazi ve çatı GES kurulumları yapmaktayız. 2018 yılında TEKNOSAB projesinin başlamasıyla 2023 yılında fotovoltaik panel üretim tesisinin temelini attık ve 2025 yılında üretim faaliyetimiz başlayacaktır.
Son teknoloji olan HJT teknolojisi üretimi için hazırlıklar yapmaktayız. Kısaca HJT nedir; HJT güneş pili, iki ince amorf silikon film tabakası arasına kristal bir silikon hücre yerleştirilerek yapılır. Bu nedenle, kristal silikon güneş pilleri ve ince film güneş pilleri olmak üzere iki teknolojinin faydalarını birleştirir. Sonuç olarak, HJT güneş pilleri daha fazla enerji üretimine izin verir.
Ekonomide uygulanan sıkılaştırma adımları, sektörümüzü oldukça fazla etkilemektedir. Yatırımcı müşterilerimiz öz sermaye ile enerji yatırımı yapmaktan kaçıyor. Sektör olarak yılın ikinci yarısı ve 2025 yılına ilişkin beklentimiz, özellikle öz tüketimini karşılamak için yenilenebilir enerji yatırımı yapmak isteyen firmalara uygun finans kaynağı sağlanması konusunda yardımcı olunmasıdır.
Bu arada ANSOLAR olarak yeni bir projemiz olan GES yatırımı yapmak istemeyen müşterilerde, Solar panel ve tamamlayıcı sistemlerin kiralama işlerini başlatmış bulunmaktayız. Örnek; 1 MW çatı GES kiralaması. 1 MW için tüm kurulum tarafımıza ait olup 10 yıllık kira bitimi sonrası yapılan yatırım müşteriye ücretsiz olarak devir yapılarak proje teslim ediliyor. Detaylar her müşteri için farklılık göstermektedir.
Ceyhun Yalçın
Yalçın Elektrik YKB
GES yatırımları maliyet yönünden firmaları rahatlattı
Bursa’da firmalar enerji maliyetlerini karşılamak ve karbon emisyonunu azaltmak için GES yatırımlarına devam ediyorlar. Çatı GES için yeterli alanı olmayan firmalar UEDAŞ bölgesi dışında da arazilere yatırım yapabiliyorlar. Bu düzenleme firmaları rahatlamış görünüyor ancak gerek bürokratik işlemlerin uzun sürmesi, gerekse finansa erişimin zorluğu firmaları daha yavaş hareket etmeye zorluyor.
Yalçın Elektrik olarak GES alanında da faaliyet gösteriyoruz. Şu ana kadar çeşitli güçlerde 2 mva tesisi devreye aldık. Bunların arasında grup firmamız olan Neser saç işleme tesisimizin enerji ihtiyacının tamamını GES ile sağlayabiliyoruz, bu yatırımı ağustos sonu itibari ile devreye alıyoruz.
Ekonomide uygulanan politikalar yatırımların durmasına veya ötelenmesine sebep oluyor, tabi daralma bariz bir şekilde görülüyor, satışlardaki yavaşlama bütün sektörlerde hissediliyor.
Yalçın Elektrik olarak farklı sektörlerde faaliyet gösteriyoruz. Yalçın Elektrik kaliteli ve güvenilir hizmeti sunmaya devam ediyor, özellikle pano imalatında ve sac işleme tarafında büyümemiz devam ediyor. Döviz kurunun dezavantajına rağmen yurtdışında pazarımızı büyütüyoruz. 2025 yılında dünyadaki konjonktüre ve ülke ekonomisine göre stratejimizi belirliyor olacağız.
Anıl Alirıza Şohoğlu
Evo Mühendislik Genel Müdürü
Yatırım iştahı yok, sorunlar 2025’in ikinci yarısına kadar sürer
Sadece Bursa değil, Türkiye’nin her bölgesi yenilenebilir enerji yatırımları konusunda çok fazla kaynağa sahiptir. Türkiye‘nin en büyük sanayii şehirlerinden olan Bursa’da özellikle son yıllarda verilen teşviklerle sanayi kuruluşlarının çatı GES yatırımları çok hızlanmış ve Bursa ve çevresinde en fazla yapılan yenilebilir enerji yatırımı olarak çatı GES yatırımları öne çıkmıştır. Bu yatırımların çeşitlenmesi konusunda çalışmalar yapılmalıdır. GES haricinde belediyelerin atık yönetimini geliştirmeleri ve bu konuda atıkların kullanılacağı Biokütle ve Biogas gibi yatırımların belediyelerle ortak biçimde gündeme alınması gelecek için çok önemli olacaktır.
Biz firma olarak GES ve Biogas alanında yatırımlar yaptık. Şu anda Adıyaman Kahta da 3.5 MW GES santralimiz ile Sivas Şarkışlada günlük 400 ton hayvansal atık kullanarak elektrik ürettiğimiz 1,5 MW büyüklüğünde Biogas yatırımımız bulunmaktadır. Günlük GES ve Biogas tesisimizden toplam da yaklaşık 40 Mw yenilebilir enerji üretiyoruz.
Şu anda Adıyaman Kahta’da 3.5 MW GES santralimiz ile Sivas Şarkışla’da günlük 400 ton hayvansal atık kullanarak elektrik ürettiğimiz 1,5 MW büyüklüğünde Biogas yatırımımız bulunmaktadır. Günlük GES ve Biogas tesisimizden toplam da yaklaşık 40 Mw yenilebilir enerji üretiyoruz.
Şu anda ekonomideki daralma, finansmana erişimin çok güç ve pahalı olması, yeni yatırım yapma iştahını maalesef sıfıra indirmiştir. Şu anda sadece mevcut tesislerimizin verimli çalışması için çaba harcamaktayız.
Evo Mühendislik olarak ana sektörümüz olan mekanik tesisat taahhüt işleri yapmaktayız. İkinci sektör olarak da yenilebilir enerji yatırmaları yapıyoruz. 2024 yılı ekonomik olarak her sektörde olduğu gibi bizleri de çok ciddi etkilemektedir. Özellikle yüksek enflasyon, girdi maliyetlerinin çok artması, finansmana ulaşma problemleri negatif etkiler yaratmaktadır. Açıkçası 2025 yılının ikinci yarısına kadar bu problemlerin devam edeceğini öngörüyorum. Bu sebeple verimliliği arttırıcı tedbirler üzerine çalışmayı öneriyorum.
Orhan Özcü
Sisina Enerji YKB
2025’te sektörde ciddi hızlanma ve artış bekliyoruz
Ülkemiz için öncelikli hedefler arasında yer alan enerji ihtiyacında dışa bağımlılığın minimuma inmesi ve ülkemizin 2035, 2052 hedefleri arasında yenilenebilir enerji potansiyelimizin maksimumda kullanılması önemli yer tutar. Bu doğrultuda ülkemizde son 15 yılda yenilenebilir enerji için çalışmalar ve düzenlemeler yapılmasıyla beraber 2019 yılı itibariyle bu çalışmalar giderek hızlanmış olup kurulu güç ve yenilenebilir enerji ile elektrik üretimi konusunda her sene rekorlar kırılmıştır. Doğal olarak yenilenebilir enerji açısından önemli potansiyele sahip olan şehrimiz Bursa da bu artışta adeta lokomotif görevi görmüştür. Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu çerçevesinde tüzel kişilik sıfatını kazanmış 17 adet organize sanayi bölgesi ve bunun yanı sıra yüzlerce sanayi tesisine sahip şehrimiz için yenilebilir enerji yatırımları olmazsa olmaz bir konu haline gelmiştir. Bilindiği üzere verimlilik, ulaşılabilirlik, maliyet, kullanım kolaylığı açısından sanayi tesislerimizin çatıları güneş enerji santrali kurulumu için muazzam bir potansiyele sahiptir. Yine bunların yanı sıra Bursa coğrafyasının bize sunmuş olduğu imkanlar rüzgâr enerjisi potansiyelini de kullanmamıza olanak sağlar.
Bizler Sisina Enerji olarak kurmuş olduğumuz güneş enerjisi santrali ile doğrudan elektrik üretimi faaliyetimizle beraber, bayiliği yapmış olduğumuz Sungen Solar Enerji ile Türkiye genelinde firmalarımıza anahtar teslim güneş enerjisi santrali kurulumu faaliyetlerini yürütmekteyiz.
Devreye aldığımız projeler açısından Gürsu Belediye Başkanlığı dönemimde belediyemiz için 2013 yılında kurmuş olduğumuz güneş enerjisi santralimiz ülkemizde resmî kabulü yapılmış olan ilk güneş enerjisi santrali olması sebebiyle önemli yer tutmaktadır. 2019 yılında da Sisina Enerji firmamız bünyesinde Bursa’da kurduğumuz güneş enerji santralimiz faaliyetine devam etmektedir. Bunların haricinde bayisi olduğumuz Sungen Solar Enerji firmamız ile de Bursa’da faaliyet gösteren firmalarımız için 10’a yakın farklı güçler de kurmuş olduğumuz santrallerin yanı sıra Türkiye genelinde 500 MW’ın üzerindeki kurulu gücümüz ile ülkemizdeki bu sektöre öncülük eden firmalardan olmanın gururunu yaşamaktayız.
Son yıllarda dünyadaki ve ülkemizdeki ekonomik durumların bir sonucu olarak bazı sıkılaştırma adımlarını doğrudan hissetmekteyiz. Bilindiği üzere yenilenebilir enerji yatırımları leasing planlarıyla elektrik faturası öder gibi ödemelerle çok cazip hale gelmiş olup, birçok yatırımcımız bu ödeme yöntemiyle kurulumlarını yapmıştır. İçinde bulunduğumuz süreçte yenilenebilir enerji yatırımları geri dönüş süreleri bakımında hala çok iyi seviyede olmasına rağmen leasing maliyetlerinin önceki dönemlere göre daha yüksek olması, yatırımcılarımızı farklı alternatifleri de değerlendirme durumuna sokmuştur. Bunun yanı sıra yenilenebilir enerji yatırımları döviz fiyatlarıyla da doğrudan etkili olduğu için fiyat istikrarının sağlanması da sektörümüzü olumlu etkileyecektir.
Yenilenebilir enerji santralleri yatırımları 2023 yılı son çeyreği ve 2024 yılı ilk yarısında önceki yıllara göre en yüksek talep seviyesini görmüştür. Buna rağmen yenilenebilir enerji yatırımlarının en önemli gerekliliği olan trafo kapasitesi azlığı sebebiyle yapılan yatırımlar istenilen seviyede olamamıştır. Bu sorunun çözümü amacıyla ilgili bakanlıklarımız çalışmalarını 2024 yılı itibariyle başlatmış olduğunu ve yeni kapasitelerin açılacağını bilmekteyiz. Bu sebeple yeni taleplerin hali hazırda bekleyen önceki başvurularla birleşmesi sonucu yılın geri kalanında ve 2025 yılında sektörümüzde ciddi hızlanma ve artış beklemekteyiz.
Bildiğimiz üzere Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın 2023 yılı istatistiklerine göre ülkemiz kurulu güç sıralamasında dünyada 11, Avrupa’da 5. sıraya yükselmiştir. Tabi ki bu yükseliş ülke olarak bu alanda yapmış olduğumuz çalışmaların bir sonucudur. Bu sebeple 2035 yılı hedefimiz olan 90 bin MW yenilenebilir enerji kurulu gücümüz, 2053 yılı net sıfır karbon hedeflerimize ulaşmamız ve ülkemizin potansiyelinin tamamının kullanılması da yine bu alanda yapılacak çalışmalar, ilgili teknik altyapının sağlanması, ekonomik istikrar, destek ve teşviklerin devamlılığıyla mümkün olacaktır. Bizler de hem kendi santrallerimizdeki faaliyetlerin devamlılığıyla hem de yatırımcılarımız için kurmuş olduğumuz ve kuracağımız santraller ile bu sürece katkı sağlamayı hedeflemekteyiz.
İbrahim Şahintaş
Bursa Tek Enerji YKB
Bursa, yenilenebilir enerjide öncü potansiyeline sahip
Bursa Tek Enerji, 2015 yılında elektrik sistemleri bakım, onarım, projelendirme ve mühendislik hizmetiyle sektöre giriş yaptı. Kaliteli hizmeti, yenilikçi ve arz talep ilişkisini göz önünde bulunduran bakış açısıyla sektörde hızlı ve emin adımlarla ilerlemeye başladı. 2019 yılında dünyada ihtiyaç duyulan en önemli kaynaklardan birisi olan güneş enerjisi sektörüne yatırım yapmaya başlayarak hizmet sektörünü çok geniş bir yelpazeye taşıdı. Bursa Tek Enerji uluslararası girişimlerde bulunarak öncelikle ülkemiz için kaliteli, dürüst ve disiplinli bir şekilde hizmet vermeye devam ediyor.
Bursa TEK Enerji, alanında tecrübeli kadrosuyla kurulduğu ilk günden bu yana vizyoner projeleriyle sektöründe öncü çalışmalara imza atmaya devam ediyor. Bursa TEK Enerji, güneş enerjisi santral imalatı ve montajında Türkiye’nin ilk ve tek TSE K 473 belgeli firmasıdır. Ürün ve hizmetlerinin uluslararası yetkinlik, kalite ve standartta karşılayacak düzeyde olmasına önem verir. Güneş enerji sistemlerinin proje geliştirme, tasarım, devreye alma ve bakım hizmetlerini uzman teknik ekibiyle kendi bünyesinde gerçekleştirir.
Bursa TEK Enerji, uluslararası standartlara uygun çalışan, teknolojik gelişmelere adaptasyon sağlayabilen, bulunduğu sektörde ilk akla gelen firma olmayı hedeflemiştir.
Bursa, yenilenebilir enerji yatırımları açısından oldukça önemli bir potansiyele sahip bir bölge. Özellikle rüzgar ve güneş enerjisi kaynakları bakımından avantajlı bir konumda bulunuyor.
Mevcut Durum
1. Rüzgar Enerjisi: Bursa’nın coğrafi konumu ve rüzgar potansiyeli, rüzgar enerjisi yatırımları için elverişli. Bursa’da faaliyet gösteren birçok rüzgar enerji santrali mevcut ve bu santrallerin kapasiteleri giderek artıyor.
2. Güneş Enerjisi: Bursa, Türkiye’nin güneş enerjisi potansiyeli yüksek illerinden biri. Özellikle tarım arazilerinin genişliği, güneş panelleri kurulumu için uygun alanlar sağlıyor.
3. Jeotermal Enerji: Bursa, jeotermal enerji kaynakları açısından da zengin. Kaplıcaları ve termal turizmi ile bilinen bölgede, jeotermal enerji yatırımları da yapılmakta.
Potansiyel
1. Yenilikçi Teknolojiler: Bursa, teknolojik yeniliklere açık bir şehir olarak, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji teknolojilerinde öncü olma potansiyeline sahip.
2. Sanayi ve Ticaret: Bursa, Türkiye’nin önemli sanayi ve ticaret merkezlerinden biri. Bu durum, yenilenebilir enerji yatırımlarının desteklenmesi ve kullanımının artması için uygun bir altyapı sunuyor.
3. Teşvikler ve Destekler: Türkiye genelinde yenilenebilir enerji yatırımları için sağlanan teşvikler ve destekler, Bursa’da da bu alandaki yatırımların artmasına katkıda bulunuyor.
Bursa’nın yenilenebilir enerji konusundaki mevcut durumu ve potansiyeli, şehirde bu alandaki yatırımların artmasına olanak tanıyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının çeşitliliği ve bu alandaki teknolojik gelişmeler, Bursa’yı enerji konusunda önemli bir merkez haline getirebilir.
Bursa Tek Enerji 122 proje ile 90,8 MW lık Güneş enerjisi santralı kurulumu yapmıştır. Projelerin 100’e yakını tamamlanmıştır.
Yenilenebilir Enerjinin önündeki en büyük engel trafo kapasitelerinin yetersiz kalmasıdır. Ekonomide uygulanan sıkılaştırma adımları sektörü etkilese de Her yıl giderek azalan trafo kapasiteleri sektörün önünde buz dağı gibi durmaktadır. Sezonun ikinci yarısı ve 2025 yılı için TEİAŞ’ın bu konuda yatırımlarını hızlandırması gerekmektedir. Kapasite artışı sağlandığı taktirde sektörün önü açılacak ve yenilenebilir enerji yatırımları hızlanacaktır. Şu an da sektördeki yatırım talepleri oldukça fazladır. Ancak kapasite sorunu nedeni ile karşılanamamaktadır. Faizlerin son zamanlarda yükselmesi tüm sektörleri etkilese de Bursa Tek Enerji olarak devletin sektörümüze vermiş olduğu desteklerle (KOSGEB, yatırım teşvik vb.) bu dönemi en iyi şekilde geçirmeye çalışıyoruz.
Biz de Tek Enerji olarak ülkemizde ki bu sorundan dolayı artık dünyaya açılmaktayız. Bu kapsamda Avusturya Viyana’da ECOSOLAR adıyla bir şirket kurarak Avrupa pazarına girmekteyiz. Avusturya, Almanya, Fransa, Makedonya ve Arnavutluk’ta proje çalışmalarımız devam etmektedir.
Ayrıca Özbekistan da gerçekleştirdiğimiz 6 MW’lık proje ile Özbekistan pazarına da girmiş bulunmaktayız.
Diğer ülkelerde de çalışmalarımız devam etmektedir.
Fatih Eray Okur
Sunze Enerji Sistemleri Gen. Md.
Sektör 2026’da hızlı bir dönem geçirecek
Bursa, Türkiye’nin sanayi açısından önemli bir merkezidir ve bu nedenle yenilenebilir enerji yatırımları açısından büyük bir potansiyel taşır. Bursa’nın yenilenebilir enerji yatırımlarındaki durumu güneş enerjisi yatırımlarında 300 mW’i aşan bir kurulu gücüyle ülkemizin birçok iline göre yatırım yapan öncü illerinden olduğunu gözlemliyoruz.
Trafo kapasitelerinin yetersizliği sebebiyle yatırım yapmak isteyen birçok sanayicinin şu anda mağdur olduğu görüyoruz. Sanayi bölgelerinde güneş panelli fabrika çatılarından çok güneş panelsiz fabrikaların çokluğu gözümüze çarpmaktadır ve kapasitelerin artırılması ve evraksal süreçlerin hızlandırılması ile bu potansiyelin en az 300 mW daha yatırım yapabilecek yatırımcıların olduğunu düşünmekteyiz.
Biz Sunze enerji olarak güneş enerji sistemleri ve bunların modüler yapılarına ilişkin inovatif çalışmalar yapmaktayız. Çatı ve arazi üzerine GES kurulumları yaptığımız gibi, otomatik güneş paneli temizleme sistemlerinin kurulumlarını yapmaktayız. Müşterilerimize güneş enerji sektöründe teknolojinin yardımıyla akıllı ve kolaylık sağlayan sistemler ve çözümler üretiyoruz.
2023 yılının son çeyreğinde kurulan firmamız kısa süre içerisinde 4 adet proje almış olup, 5 Mw’lik tesis kurulumuna büyüklüğüne ulaştık, ayrıca panel yıkama sistemlerinde ise demir çelik sanayi ve tekstil sanayi sektörlerinde proseslerinden kaynaklı güneş panelleri üzerinde oluşabilecek kirliliklere özel reçeteler ile kimyasallar hazırlıyoruz ve yıkama sistemimize entegre olarak çalıştırıyoruz.
Güneş panellerinde kirliliğin verimliliği ciddi oranda düşürmekte ve belirli periyotlar ile temizlenmesi gerekmektedir. Biz kurduğumuz sistemler ile güneş panellerini sürekli temiz tutuyor ve verimli çalışmalarını sağlıyoruz.
2024 yılında uygulanan sıkılaştırma adımları sektöre bazlı değişimlere neden oldu. Bazı sektörler daralmaya giderken, bazı sektörlerin büyüme endeksli ilerlediğini gözlemliyoruz. Bizler bu süreçte genelde büyüme endeksli firmalardan talepler almaktayız. Daralma faaliyetlerindeki firmalar, bu ekonomide uygulanan sıkılaştırma süreçlerini daha temkinli geçirdiğini ve yatırım planlarını ertelediğini gözlemliyoruz.
Sonuç olarak sanayi sektörünün ekonomik olarak etkilenmesi yenilenebilir enerji yatırımlarını doğrudan etkilemektedir. Sanayi sektöründeki bu daralmada yenilebilir enerji sektöründeki yatırımların azalmasıyla sonuçlanmaktadır.
Yılın son çeyreğine girerken 2025 yılının da 2024 yılına benzer şekilde ilerleyeceğini tahmin etmekteyiz. 2025 yılının ikinci çeyreğinden sonra 2026 yılındaki AB yeşil mutabakat uygulamalarının işleme koyulmasıyla yenilenebilir enerji yatırımlarının daha da öne çıkacağını düşünmekteyiz ve sektörün 2026 yılında hızlı bir dönem geçireceğini tahmin ediyoruz.
Editör: DİLEK ATLI
