Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (BUSİAD), Bursa ekonomisinin nabzını tutmak adına üyeleri nezdinde Temmuz 2024’te gerçekleştirdiği BUSİAD İktisadi Yönelim Anketi’nin sonuçlarını açıkladı. Çalışmada, ankete katılan firmaların verdikleri yanıtlar, üçüncü çeyrekte sıkılaşmanın etkilerinin hissedildiğine ilişkin oldu. Çalışmada, şu tespitler yer aldı:
“2024 yılının ikinci çeyreğine ait veriler, Türkiye ekonomisinde iktisadi faaliyetin görece gücünü koruduğuna işaret etmektedir. Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin veriler ise para politikasının mevcut görünümü ve sıkılığını koruyan finansal koşulların etkisiyle iktisadi faaliyetin ivme kaybettiğini ortaya koymaktadır.
Ankete katılan firmaların bir önceki çeyreğe göre performanslarının ortalama olarak zayıfladığı, imalat sanayinde ise zayıflamanın belirginleştiği izlenmiştir. Firmalar gelecek altı aylık süre içinde mevcut görünümlerinin süreceğini değerlendirmektedir. Son 3 aylık üretim hacmindeki değişme söz konusu olduğunda, bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak üretim hacmi azalış yönünde değişirken, değişimin önümüzdeki üç ay için azalış yönünde belirginleşeceği teyit edilmiştir.
İstihdamda düşüş eğilimi
TALSAD’ı çok daha ileriye taşıyacağız
Ankete katılan tüm firmalar için ortalama olarak bir önceki çeyreğe göre istihdam performansında kötüleşme olduğu, imalat sanayinde ise söz konusu eğilimin daha güçlü bir değişim gösterdiği izlenmektedir. İstihdam düzeyindeki olumsuz eğilimin önümüzdeki üç ayda da süreceği beklenmektedir. Firmalar açısından gelecek 12 ayda geçmiş 12 aya kıyasla makine-teçhizat yatırımlarının bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak önemli bir değişim göstermediği, imalat sanayinde ise değişimin sınırlı bir iyileşme yönünde olduğu anlaşılmaktadır. Aynı dönem için bina-tesis yatırım harcamalarında bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak azalış beklenirken, imalat sanayi açısından söz konusu eğilimin bir önceki çeyreğe göre daha güçlü olduğu gözlenmektedir.
İhracat yapan firmaların, son üç aylık ihracat siparişleri bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak azalış yönünde değişim gösterirken, söz konusu değişim imalat sanayinde yatay bir görünüme sahiptir. Firmalar, gelecek üç aya ait ihracat siparişlerinin bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak azalış yönünde değişim göstermesini beklemektedir.
Ankete katılan firmaların faiz riskinde artış olduğu görülmektedir. Ortalama olarak faiz riski, bir önceki çeyreğe göre imalat sanayi için yukarı yönlü bir sıçrama sergilemiştir.
Firmaların karlılık düzeylerinde bir önceki çeyreğe nazaran ortalama olarak azalış yönünde bir değişim gözlenmiştir.
Tüm firmalar, gelecek 3 aya ilişkin satış fiyatlarının bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak azalış yönünde değişeceğini beklerken, söz konusu eğilimin ortalama olarak bir önceki çeyreğe göre zayıfladığı gözlenmektedir. firmaların yıl sonu yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak önemli ölçüde azalış yönünde değişim göstermiştir.”
BUSİAD Başkanı Küçükkayalar
BUSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Küçükkayalar, seçim sonrasında beklenen sıkılaşmanın gerçekleşmeye başladığını ve etkilerinin bu anket döneminde ortaya çıktığını söyledi. Enflasyonu dizginlemek için yapılan sıkılaşmanın üretime, ihracata ve dolayısıyla istihdam piyasasına olumsuz yansıma ihtimalinin de güçlü olduğunu ifade eden Küçükkayalar, “Dövizde sonbahar ve kışın hareketlenme beklentisi, giderek artan iş gücü maliyetleri, finansal kaynaklara ulaşmanın zorluğu, dış pazarların daralması ve Türkiye için rekabet etme şansının zorlaşması biz üreticileri oldukça sıkıntıya sokuyor. Üretim üzerindeki yüklerin azaltılarak sonbahara geçiş yapmayı umuyoruz” dedi.
