Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye Müteahhitler Birliği’nde düzenlenen “Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri 2023 Yılı Değerlendirmesi” toplantısına katıldı.
Bakan Bolat, buradaki konuşmasında, 2023 yılında ihracatın 255,8 milyar dolara ulaştığını hatırlattı.
Türk müteahhitlerinin dünya markası haline geldiğini, dünyada ikinci sıradaki yerlerini koruduklarını belirten Bolat, yurt dışında tamamlanan her projenin Türkiye’yi temsil eden bir eser niteliğinde olduğunu vurguladı.
Bolat, yurt dışı müteahhitlik sektörünün 2023 yılını 27,4 milyar dolar gibi büyük bir proje değeriyle kapattığı bilgisini vererek, hedefin 2023 yılı başında 20 milyar dolar olduğunu bu hedefin üçte bir oranında artışla kapatımdığını belirtti. Bolat, “2023 yılı sonu itibarıyla toplam proje sayısı 12 bin 71’e ulaştı. Tam 135 ülkede bu projeler kazanılmış, tamamlanmış ve tamamlanmaktadır. 1972’den bu yana 135 ülkede üstlenilen 12 bin 71 projede toplam değer 501 milyar 900 milyon dolara, yani yarım trilyon dolara yükselmiştir. Bunun 452 milyar doları son 21 yılda elde edilmiştir” diye konuştu.
Bolat, Türk müteahhitlerinin 2023’te aldıkları 27,4 milyar dolarlık inşaat işlerinin bölgesel dağılımına ilişkin şunları söyledi:
“Proje büyüklüğü bakımından Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri yüzde 38 ile yine birinci sırada geliyor. İkinci sırada payı yüzde 27,1 çıkan Avrupa bölgesi bulunuyor. Orta Doğu yaklaşık yüzde 20 ile bu sene üçüncü sırada yer alıyor. Afrika kıtası da yüzde 11,6’lık payla yerini sağlamlaştırmış bulunuyor. İlk 10 ülkeye baktığımızda ise savaş şartlarına rağmen Rusya ilk sıradaki yerini koruyor. 2023’te de Rusya’da 4,6 milyar dolarlık projeler kazanıldı. Bunun ardından demir yolu, metro ve kara yolu projelerinin üstlenildiği Romanya 3,6 milyar dolarlık bir büyüklükle gelmektedir. Geleneksel pazarlarımızdan Türkmenistan ve Suudi Arabistan 3. ve 4. sıradaki yerini koruyor. 2023 yılı içinde firmalarımız Suudi işverenlerle ve büyük yatırımcı firmalarla bir araya gelmişlerdi. Bunun sonuçlarını almaktan da mutluluk duyuyoruz.”
Firmaların Irak ve Libya pazarlarında da projeler üstlendiğini dile getiren Bolat, Türk firmalarının bu bölgelerde ilk 10 ülke arasında olmayı başardığını belirtti.
Bolat, Azerbaycan’ın da müteahhitlerin başarılı olduğu ilk 10 ülke arasında yer aldığına dikkati çekerek, “Avrupa’da son yıllarda kazandığınız projelerin sayısı artmaktadır. En fazla proje üstlenilen ikinci ülke konumundaki Romanya’dan başka Makedonya ve İspanya’da da müteahhitlerimiz önemli projeler üstlendiler. İspanya’da Barcelona Futbol Kulübünün stadyum yenileme projesi yurt dışında müteahhitlerimizin kazandığı sembol projelerden biridir” dedi.
“Türkiye dünya ikincisi”
ENR Dergisi’nin en büyük 250 müteahhitlik firması listesinde Türkiye’nin dünya ikincisi konumunu koruduğunu vurgulayan Bolat, “Uzun yıllardır 40 ila 45 arasındaki firmalarımız bu listede yer almaktadır. Dünyadaki toplam üstlenilen proje büyüklüklerinin yaklaşık yüzde 5’ini Türk müteahhitleri kazanmaktadır.” diye konuştu.
Bolat, Türk yurt dışı teknik müşavirlik sektörünün de müteahhitlik sektörü gibi marka haline gelmesinden memnuniyet duyduklarını dile getirerek, “Teknik müşavirlik sektörümüz 2023’te 233,4 milyon dolar gibi küresel büyüklüğüne nispetle ciddi bir gelir elde etmiştir. Amacımız, her yıl en az 200 milyon dolarlık proje büyüklüğünü aşmak, bu başarıyı devam ettirmektir.” ifadesini kullandı.
Bakan Bolat, teknik müşavirlik proje değerinin toplamda 137 ülkede 3,2 milyar dolara ulaştığını bildirdi.
Teknik müşavirlik sektörünün bölgesel dağılımında bakıldığında, Bağımsız Devletler Topluluğu ve Orta Doğu ülkelerinin önde geldiğini ifade eden Bolat, son zamanlarda Asya ülkelerine de açılım yapıldığını söyledi.
Birkaç yıl aradan sonra Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin de teknik müşavirlik ve mimarlık projelerinin kazanıldığı ülkeler arasında yer aldığının görüldüğünü ifade eden Bolat, bu ülkelerle kurulan sıcak siyasi ilişkilerin meyvelerini almaya başladıklarını bildirdi.
Bolat, bakanlık olarak yurt dışı inşaat sektörünün ekonomi ve ülke imajı açısından ne kadar önemli olduğunun farkında olduklarını ifade etti.
Müteahhitleri desteklemeye kararlı olduklarını belirten Bolat, “Bu çerçevede, farklı ülke firmaları ile ortaklıkla üçüncü ülkelerde işbirlikleri, konsorsiyumlar kurmak bakanlık olarak önem verdiğimiz başlıklar arasındadır. Finansal ve teknik çalışmalarla gelişmiş ülkeler başta olmak üzere farklı pazarlarda daha fazla projeler üstlenerek pazar çeşitliliğini de artırmayı hedefliyoruz” dedi.
Eren: Başarılar kazanmaya devaam edeceğiz
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, sektör olarak başarılar kazanmaya devam edeceklerini belirterek, “Türkiye’nin ikinci yüzyılında, önümüze çıkacak tüm zorluk ve engellerin üstesinden kararlılıkla gelerek başka ülkelerin bütçelerinden Türk insanına daha fazla istihdam ve Türk sanayisine daha fazla ihracat imkanı yaratacağımıza inanıyorum” dedi.
Eren, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın neden olduğu kaybı, farklı pazarlara açılarak telafi etmeyi hedeflediklerine bildirerek, “Bu doğrultuda dikkatimizi özellikle Körfez ülkelerine çevirdik. İlk aşamada sektörümüz için yıllık 10 milyar dolarlık yeni iş potansiyeli taşıdığını düşündüğümüz Suudi Arabistan’ı en önemli pazar olarak belirledik.” diye konuştu. Bu kapsamda Suudi Arabistan’a gerçekleştirdikleri ziyaretin ardından, bu ülkedeki işverenlerle toplantılar düzenlediklerini aktaran Eren, bu girişimlerin somut yansımaları olduğunu söyledi.
