Venöz tromboz, kanın damar içinde katılaşması sonucu oluşan tıkanıklıktır. Bu durum, bacaklar, kollar, karın veya kalça gibi vücudun farklı bölgelerindeki damarları etkileyebilir.
Ciddi bir sağlık sorunu olan venöz trombozun en yaygın sebebi hareketsizliktir. Venöz trombozun belirtileri arasında şişme, ağrı, kızarıklık ve ısı artışı sayılabilir.
Venöz trombozun tedavisi için kan sulandırıcı ilaçlar, kompresyon çorapları veya cerrahi müdahale kullanılabilir. Venöz trombozu önlemek için ise düzenli egzersiz yapmak, sigara içmemek, sağlıklı beslenmek ve uzun süreli oturma veya yatma durumlarında bacakları hareket ettirmek gerekmektedir.
Son zamanlarda popüler olan e-sigaraların da venöz tromboza yol açabileceği uyarısında bulunan uzmanlar, e-sigaraların zararsız olmadığını ve normal sigara gibi pıhtılaşma riskini artırdığını belirtmektedir.
Uzmanlar, e-sigaraların özellikle gençler arasında yaygınlaştığını ve bu durumun ileride daha fazla venöz tromboz vakasına neden olacağını ifade etmektedir.
Özellikle son zamanlarda çok tercih edilen e-sigaralar, normal sigaralarda olduğu gibi nikotin içerikli olanlar tromboz riskini artırıyor. Tromboz, önlenebilir ama ölümcül olabilen bir sağlık problemidir.
Derin ven trombozu neden olabilecek diğer faktörler arasında az su içmek, kalp yetersizliği, bazı kanser türleri sayılabilir. Gelecekte daha genç yaşlarda daha ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabiliriz.
Literatürde 20 yaşındaki hastalarda akciğer hasarı ve derin ven trombozu vakaları bildirilmiştir. E-sigaralar sigaraya göre daha az zararlıymış gibi algılanıyor ama bu doğru değil, çok dikkatli olmalıyız.
Toplumda kullanımı yaygınlaştı, daha küçük yaşlarda başlandı. Nikotinli olanlar normal sigara gibi pıhtılaşma bozukluklarını tetikliyor, bu bilinen bir gerçek. Kullanımı çoğaldıkça ileride daha fazla hasta göreceğimiz kesin.
Hareketsizlik hastalığın üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Artık sadece ofis çalışanları değil, çoğu insan masa başında yaşıyor. Her şey masa başında yapılıyor, bu yüzden insanlar masa başında geçirdikleri süre arttıkça öncelikle venöz yetersizlik sonra da derin ven trombozu gibi dolaşım rahatsızlıklarıyla karşılaşıyoruz. Hareket ederek birçok problemden kurtulabiliriz. Uzun süre oturan veya ayakta duran insanların varis çorabı kullanmaları derin ven trombozu önlemek için iyi bir önlem olarak görülüyor. Covid’in tehlikeli bir hastalık olduğunu biliyoruz, dünyada çok sayıda ölüme sebep oldu ve bunların bir kısmı tromboza bağlıydı. Derin ven trombozu geliştikten sonra hastanın risk durumunu belirlemek ve bu risk durumunu bir kalp damar cerrahının değerlendirmesi, tanısı ve tedavisi gerekiyor. Derin ven trombozunun uzun bir tedavi süreci var. Erken tedavi hastanın iyileşmesini hızlandırıyor, bacakta ağrı, şişlik, renk değişimi gibi belirtiler ortaya çıkan hastalar eğer altta yatan uzun yolculuk, hareketsizlik, geçirilmiş ameliyat, hamilelik gibi bir durum varsa hiç vakit kaybetmeden bir kalp ve damar cerrahisine başvurmalıdır.
Hareketsiz kalmak birçok hastalığa davetiye çıkardığını belirten Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, “Covid salgını sırasında, 2 yılda toplam 2 milyon insan akciğer embolisinden hayatını kaybetti, bunun en büyük sebebi; venöz tromboz. Venöz trombozun en büyük sebebi ise hareketsizlik, şişmanlık, hamilelik, uzun yolculuklar. Venöz trombozu önlemenin tek yolu; hareketli olmamız lazım. Hareketsiz durdukça, yürümedikçe, masada bacağımızı sallayarak uzun süre oturursak fazla kilolu olanlarda hamilelikte doğum kontrol hapı kullananlarda, sigara içenlerde bacaklardaki toplardamarlarda pıhtı oluşma riski çok artıyor. Sadece hareket ederek bunu engelleyebiliriz. Bu kadar kolay bir çözümle bu kadar ciddi bir sağlık sorununu önleyebiliyorsak farkına varmalıyız. Dünyada her 37 saniyede akciğere pıhtı atmasından dolayı 1 kişi ölüyor. O kadar yaygın ki Covid salgınında 2 milyon kişi akciğerde pıhtı yüzünden öldü” dedi.
“ÇOK SİGARA TÜKETİYORUZ, DAMAR SERTLİĞİNE ÇOK ZARAR VERİYOR”
Prof. Dr. Köksal sözlerine şöyle devam etti:
“21’inci yüzyılda hareketsiz yaşadığımız masa başı çalıştığımız, kilo vermediğimiz ama hareket etmediğimiz böyle bir dönemde hareketsizlik bacakta pıhtıya o da akciğerde pıhtıya ve ani ölüme yol açabilir. Virüs enfeksiyonlarının hepsi, Covid de bir virüs enfeksiyonu, damarları tahrip ederek küçük boyutlu pıhtılara sebep oluyor. Bunun daha büyük boyuta gelmesi, akciğerde pıhtı atardamar ve toplardamarda pıhtılara gidebilecek hayati tehlikeler oluşturuyor. Kış mevsimi yaklaşıyor, bir pandemiyi geride bıraktık ama onun yeni varyantları ortaya çıkıyor. Virüs enfeksiyonlarının en kötü yaptığı şey; küçük damarlarda yıkım ve pıhtı oluşturabiliyor. Biz önlemimizi almalıyız, nasıl önlemler; risk grubundaysanız, yaşlı, sağlık sorunlarınız var, damar sertliği açısından risk grubunda iseniz kalabalık yerlerde lütfen maske takmaya devam edelim. Bol su tüketelim, olabildiğince vücudumuzun bağışıklık sistemini güçlü tutalım. Covid’in en son şekli akciğerlerde pıhtı ve ölüm. Özellikle riskli, yaşlı hareketsiz insanlarda bu çok fazla. Türkiye’ye özel söylenecek şey; çok sigara tüketiyoruz, bu damar sertliğine çok zarar veriyor”
