Editör: Naim Arıoğlu
Dünya’da ortalama yüzde 12-13 oranında akraba evliliği bulunmasına karşın Türkiye’de bu oran bunun yaklaşık iki katı. Bu nedenle bilim insanları uyarıyor.
.Akraba evlilikleriyle oluşan fetal anomalilerin böyle bir bağ olmayan evliliklerle kıyaslandığında çok daha yüksek oluyor. Perinatoloji uzmanı Prof. Başbuğ, bu konunun ülkemizdeki akraba evlilikleri oranı düşünüldüğünde çok daha önem kazandığını açıkladı.
Fetal anomali anne karnında gelişmekte olan bebeğin dünyaya geldiğinde fiziksel görünümünü etkileyecek ya da organları ve sistemlerinin işlevini bozan tüm bozukluk ve sakatlıklar olarak tanımlanıyor. Bu tür evliliklerde hastalıkların çekinik genlerle fetusa geçtiğini söyleyen Prof. Başbuğ, “Anne ve baba sağlıklı olmasına rağmen, hem annede hem babada çekinik genler varsa fetal sakatlıklarla doğumda karşılaşma oranı yüzde 25’tir” diye belirtti.
Evliliklerin dörtte birinin değişik düzeylerdeki akrabalıklardan oluştuğuna dikkat çeken Prof. Başbuğ, şöyle konuştu:
“Dünyada majör anomali dediğimiz büyük anomaliler yani bel kemiği açıklıkları, beyin sakatlıkları, kalp büyük anomalileri gibi oranlar yüzde 3’tür. Minör fetal anomalilerle bu oran yüzde 10 ile 13’e kadar çıkar. Akraba evliliklerinde ise bu oran yaklaşık ikiye katlanır. Yakınlık arttıkça risk de artar”
ANNE KARNINDA TANI MÜMKÜN MÜ?
Prof. Dr. Başbuğ konuya ilişkin şunları söyledi:
“Anne ve baba sağlıklı olmasına rağmen hem annede hem babada bu genler varsa yüzde 25 oranında sakat doğumla karşılaşılır. Ultrason bulguları iyi değerlendirilir ve genetik değerlendirmelerden yararlanılırsa yüzde 80-85’e varan oranda tanı konulabilmektedir.”
Prof. Başbuğ, akraba evliliklerinden oluşan fetal anomalilerin tanısı için izlenmesi gereken adımlarla ilgili şöyle konuştu:
“Öncelikle akraba olduğu bilenen kişiler gebe kalmadan önce genetik danışma almalıdır. Gebe kalındıktan sonra da gerekli fetal incelemeler günü gününe takip edilmelidir. SMA kas hastalığı tanısı ultrasonla direkt konulamaz. Fakat bir ailede önceden kas hastalığı olduğu biliniyorsa ve eşlerin taşıyıcılığı varsa 11-14 hafta arası kadar erken dönemde, çocuk eşinden bir parça alarak genetiğe gönderip bu genleri tespit edebilmekteyiz.”
DHA
