İsteği dışında işsiz kalan sigortalıların uğradıkları gelir kaybını telafi etmeleri için 1999 yılında kurulan İşsizlik Sigortası Fonu, ilk işsizlik sigortası ödemesinin yapıldığı Mart 2002’den itibaren işsizlerin güvencesi olmaya devam ediyor.
Sigortalının prime esas aylık brüt kazancı üzerinden hesaplanan yüzde 2 işveren, yüzde 1 sigortalı kesintileri ve yüzde 1 devlet payı geliriyle büyüyen fon, ağustos sonu itibarıyla 153 milyar liralık büyüklüğe ulaştı.
İşsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği, yarım çalışma ödeneği, ücret garanti fonu ödemesi ve nakdi ücret desteğiyle işçi ve işverenlerin yararlandığı fondan, son 21 yılda 17 milyon 893 bin kişiye toplam 116 milyar lira ödeme yapıldı.
Fon, Kovid-19 salgınıyla küçülmüştü
Kovid-19 salgını sürecinde kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği kapsamında işçi ve işverene sağlanan kaynaklarla varlığı iki yılda 131 milyar liradan 90 milyar liranın altına kadar inen fonun, gelir-gider dengesi 2020’de eksi 28,3 milyar lira, 2021’de ise eksi 12,4 milyar lira olmuştu.
Salgının etkisinin azalması ve normalleşmeyle birlikte toparlanmaya başlayan fonun büyüklüğü, 2022 sonunda 124 milyar liraya ulaştı.
Sigortalık süresine göre ödeme yapılıyor
İşsiz kalanların, işsizlik ödeneğinden yararlanabilmesi için belirli şartları sağlaması gerekiyor. Kişinin kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması, hizmet akdinin feshinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemesi ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurması halinde bu ödenekten yararlanabiliyor.
Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yılda 600 gün sigortalı çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı çalışıp bu primi ödemiş sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı çalışıp prim ödemiş sigortalı işsizlere 300 gün işsizlik ödeneği veriliyor.
