Her karaktere sayısal bir değer atayan endüstri standardı Unicode’a göre Eylül 2022 itibarıyla sayıları 3.664’e ulaşan emojiler, bugün popüler kültürün, internet sohbetlerinin ve dijital etkileşimlerin olmazsa olmazına dönüştü. Tüm dünyanın konuştuğu evrensel bir dil olma özelliğini kısa zamanda kazanan emojiler, kelimelerin yetmediği durumlarda üstlendikleri anlamlarla sohbetlerin kurtarıcısı olmayı da başardı. Tasarımlarındaki ayrıntılar ve giderek artan çeşitliliğiyle her yıl yenilerini heyecanla beklediğimiz emojiler, dünya çapında yaygın anlamlara sahip olsa da, farklı kültürlerde olumsuz anlamlar yüklenebiliyor.
158 ülkede on binlerce nitelikli dil öğretmenini online yabancı dil öğrenmek isteyenlerle bir araya getiren Preply online dil öğrenme platformu, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu ülkelerde emojilerin farklılaşan anlamları üzerine bir araştırma ve derleme çalışması yürüttü.
Emojiler farklı kültürlerde olumsuz anlamlara gelebiliyor
Online dil öğrenme platformu Preply, tıpkı jest ve mimiklerde olduğu gibi, emoji kullanımlarında da kültürel farklılıklar olabileceğine yönelik bir içgörüden hareketle yürüttüğü araştırmanın sonuçlarını, emojilerin farklı kültürlerdeki anlamlarına ilişkin derleme bilgilerle paylaşıyor.
Olağanüstü ayrıntılarla tasarlanan ve duyguları anlatmanın etkili ve kolay yollarından birini sunan emojilerin anlamları oldukça açık gibi görünebilse de emojiler farklı kültürlerde olumsuz anlamlara gelebiliyor. Örneğin 👍🏻, Türkçede “kabul”, “çok iyi”, “onaylıyorum”, “beğendim” gibi anlamlarla kullanılıyor. Pek çok kültürde benzer bir jestin olduğu bilinse de bu emoji, Asya kültürlerinde kaba bir el hareketi olarak anlaşılıyor.
5 kişiden dördü “baş parmak havaya” emojisinin Asya’daki anlamını bilmiyor
Aralarında Türkiye’deki kullanıcılarının da bulunduğu katılımcılarla yürütülen, online özel ders platformu Preply online İnglizce kursu tarafından yapılan araştırma, katılımcıların %83’ünün, baş parmak havaya emojisinin Asya ülkelerinde yaşayan kişiler tarafından olumsuz karşılanabileceğini bilmediğini gösteriyor. Dolayısıyla katılımcılar, bu emojiyi kullandıkları bir konuşmada karşılarındaki kişiyi incitebileceklerini de öngöremiyor.
Öte yandan katılımcıların neredeyse %8’i, başka bir deyişle yaklaşık 10 kişiden biri, ülkeleri dışında biriyle iletişim kurarken gönderdikleri bir emojiyle o kişiyi gücendirdiklerini, o emojiyi kullanmalarının küçük çaplı bir tatsızlığa sebep olduğunu veya hoş karşılanmadığını dile getiriyor. 10 katılımcıdan 9’u ise, ülkelerinde yaşayanlarla sohbet ederken kullandıkları bu emojinin herhangi bir sorun çıkarmadığını dile getiriyor.
Özellikle online İngilizce öğrenme, online İspanyolca öğrenme veya daha geniş bir tabirle online yabancı dil öğrenme sürecinde pek çok kişi, farklı bir kültüre sahip ve başka bir ana dili konuşan kişilerle dijital ortamda yazışarak da sohbet ediyor. Bu noktada emojilerin farklı kültürlerdeki olumsuz anlamlarını bilmek, yaşanabilecek olumsuzlukların önüne geçmek açısından önem taşıyor.
İşte emojiler ve onların olumsuz anlamları
Online yabancı dil kursları sağlayan Preply’nin derlediği emojiler ve onların farklı kültürlerdeki anlamları arasında öne çıkan beş emojiyi aşağıda listeliyoruz.
Gülen yüz
Pek çok kültürde bilge, sakin bir gülümsemeyi temsil eden bu emoji, Asya kültürlerinde, özellikle Çin’de alınganlıkla karşılanabiliyor. Bu emoji Çin’de, gönderilen kişi için küçümseyici bir anlam taşıyor. Çin’in dijital kültüründe gülen yüz emojisi, o kişiye karşı bir güvensizlik duygusunu temsil ediyor.
Baş parmak havaya
Beğeni, kabul, onaylama, anlaşma gibi anlamlarla kullanılan yaygın emojilerden biri olan baş parmak havaya emojisi, İran, Irak, Afganistan veya Nijerya gibi ülkelerde kaba bir el hareketi olarak yorumlanıyor ve bu ülkelerin vatandaşları, genellikle bu emojiyi bir hakaret olarak değerlendiriyor.
Tamam emojisi
Bir üstteki emoji gibi, beğenme, kabul, onay anlamlarıyla kullanılan, hatta gerçek hayatta karşılığını dalış literatüründe bir jest olarak bulan tamam emojisi, olumsuz olmasa da Japonya kültüründe farklı bir anlam üstleniyor. Japonya vatandaşları, tamam emojisine servet veya madeni para anlamını yüklüyor. Öte yandan bu emoji, Yunanistan, Türkiye, Almanya ve Orta Doğu ülkelerinde kimi zaman cinsel yönelimlerin kaba bir ifadesi olarak da kullanılabiliyor.
Kruvasan
Emojiler yalnızca olumsuz anlamlar taşımıyor, aynı zamanda politik referanslar da üstlenebiliyor. Örneğin Fransa’yla özdeşleşen hamur işi kruvasanı temsil eden bu ayrıntılı emoji, Avrupa Birliği’nde Brexit ile özdeşleşiyor. Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrıldığı Brexit referandumu öncesinde Paris’ten Kings Cross İstasyonu’na 600’den fazla taze kruvasan gönderildiği ve seçmenlerin kruvasanın hatırına AB’de kalmak yönünde oy kullanması için bir teşvik olarak kullanıldığı biliniyor. Bu da kruvasan emojisine “Brexit’e karşı çıkmak” gibi bir anlam yüklüyor.
Boynuz işareti
Rock müzik türünü sevenlerin sıkça kullandığı bu emoji, Küba, İspanya, Brezilya ve Uruguay’da partnerlerden birinin, diğerini aldatması anlamına geliyor. Bu ülkelerden birileriyle mesajlaşırken bu emojiyi kullanmak, bazı tatsızlıklara sebep olabiliyor.
Türkiye’de en çok hangi emojiler kullanılıyor?
Türkiye’nin favori emojilerine dair en güncel bilgilerden biri, son günlerde Threads isimli Twitter benzeri platformuyla gündemden düşmeyen ve 100 milyon kullanıcıyı çok kısa sürede aşan Meta’nın geçtiğimiz yıl paylaştığı veriler olarak öne çıkıyor. Meta’nın üç aylık gönderileri değerlendirerek gerçekleştirdiği çalışma, Türkiye’de en çok kullanılan yeni emojilerin kahkahayla gülen emoji, gözetleyen surat emojisi, kalp eller emojisi ve “şaşırdım” emojisi olduğunu gösteriyor.
