İstanbul Ticaret Odası (İTO) Temmuz ayı meclis toplantısında konuşan Bolat, Ticaret Bakanlığının ana konularından birinin ülkenin dış ticaretini düzenlemek ve denetlemek olduğunu söyledi.
Türkiye’nin dünyada hizmet sektöründe en rekabetçi ülkelerden biri olduğunun altını çizen Bolat, “Bizim insanımız, yapımız hizmetler sektörüne, ikrama, hizmet etmeye çok uygun. O yüzden turizm, taşımacılık, hava yolun, kara yolu taşımacılığı, eğitim hizmetleri, sağlık hizmetleri, bilişim ve e-ticaret alanlarında da hızlı gelişme kaydediyoruz ve ülkemize Döviz kazandırıyoruz. Bu da ihracat. Bakanlık olarak ısrarla hizmet ihracatını da ihracat kalemi için de vurgulayarak göstereceğiz.” ifadelerini kullandı.
Sürdürülebilir ticaret dengesi için sürdürülebilir ihracat artışı sağlanması gerektiğini vurgulayan Bolat, 2002’de 36 milyar dolar olan ihracatı 2022 itibarıyla 254 milyar dolara çıkardıklarını ve 2028 itibarıyla 400 milyar dolarlık mal ihracatı hedefi koyduklarını aktardı.
Bolat, Türkiye’nin dünya ihracatından payının 2002’de yüzde 0,5 iken 2022 sonunda yüzde 1,02’ye çıktığını dile getirerek, “2028’de yüzde 1,20’ye ulaşmayı hedefliyoruz. Hizmet ihracatında da 59 milyar dolar olan ihracatımız geçen yıl 90,5 milyar dolara çıktı. Bu seneki hedefimiz 120 milyar dolar. Bu büyüklüğü görerek dünya hizmet ticaretindeki payımızı da yüzde 1,20’ye çıkarmanın başarısıyla 2028’de de yüzde 1,5’a çıkarmayı hedefliyoruz. Bunu yaparken amacımız Türkiye’nin ticarette büyümesi. Geçen yıl 618 milyar dolarlık toplam ticaret var. Milli gelirimiz 906 milyar dolar. Yani milli gelirimizin yüzde 67’si ticaretten geliyor. Bu çok önemli bir pay. Yani inancımızda rızkın onda dokuzu ticarettir sözünü çok güzel doğrulayan bir gelişme.” şeklinde konuştu.
“Önümüzdeki 2-3 senelik süre zarfında enerjide bir denge sağlayacağız”
Türkiye’nin dışa açık bir ülke ve ekonomi olduğunu söyleyen Bolat, şunları kaydetti:
“Biz ne kadar çok uluslararası ticareti artırırsak, ne kadar çok iç ticareti artırırsak rekabette de fiyatları düşürebilirsek o kadar çok ülkemizin refahı artacak halkımızın refahı artacak. Ticaret Bakanlığı olarak bunu yapmaya çalışıyoruz. Tabii ithalatımızı azaltma, dengeleme gayreti içindeyiz. Büyürken tabii ki ithalat da büyüyecek. Bunun farkındayız. Ama dış ticaretteki dengeleme çok önemli. Burada bizim en büyük handikabımız enerji maliyetleri. 2022’de 98 milyar dolar enerji ithal ettik. Enerji fiyatları 4-5 büyüdüğü için 110 milyar dolar açığımızın 98’i enerjiydi. Bu yeni petrol ve doğal gaz keşifleri bunun artık üretime dönmeye yavaş yavaş başlamasıyla önümüzdeki 2-3 senelik süre zarfında enerjide bir denge sağlayacağız. Nükleer enerjinin devreye girmesiyle çok önemli bir kaynak elde etmiş olacağız.
2022’de Türkiye’de 8 vilayette doğalgaz vardı. Türkiye rüzgar enerjisini ancak Almanya’da Danimarka’daki pervaneleri rüzgar güllerine görerek tanıyabiliyordu. Güneş enerjisinin adı bile geçmiyordu ama biz artık yenilenebilir enerji kaynaklarında toplam enerji ihtiyacımızın yüzde 15’ini karşılıyoruz.”
Bolat, gümrükler için önemli ölçüde yatırımlar yapıldığına dikkati çekerek, “Bunu yaparken ki amacımız ticaret yapan sizlere engel olmak, şüpheli bir durumda bırakmak asla değil. İhracatta fiziki muayenenin payı sadece yüzde 3. İthalatta yüzde 15. Değişik bir risk çalışmaları var. Bazı sektöre göre, bazı ürüne göre fiziki muayene gerekebiliyor. Ama bu çalışmalarımızda özellikle ülkemizin geleceğini, gençlerimizi, çocuklarımızı tehdit eden narkotik ürünler olmak üzere çok yoğun yakalamalar var. Sadece bu sene geçen yıla göre yüzde 50’den fazla artışla 7 milyarlık bir yakalama yapıldı.” dedi.
Bakanlık olarak, stokçuluk ve fahiş fiyat uygulamaları noktasında ve teamüllere uymayan vatandaşın mağdur olduğu haksız ticari uygulamaları, ihbar veya bilinmesiyle yoğun şekilde piyasa denetimleri yapmakla mükellef olduklarını bildiren Bolat, “Bu görevimizi de kararlılıkla yapmaya mecburuz ve yapıyoruz. Bu noktada Merkez Bankasının fiyat istikrarını sağlama konusundaki çabaları, Hazine ve Maliye Bakanlığımızın para politikaları, döviz politikası ve maliye politikası alanlarındaki görevleri Merkez Bankasının para ve döviz kuru politikalarındaki görevleri ve Ticaret Bakanlığı olarak da fiyatlar konusundaki haksız uygulamalar ya da stokçuluk uygulamalarına karşı yoğun denetimlerimiz, karşılaşırsak ceza kesme uygulamalarımızla enflasyonist süreci daha da aşağılara çekmeye, istikrarlı bir iç piyasa ve fiyat istikrarı sağlamaya çalışıyoruz. Yeni dönemde de öncelikli olarak finansal istikrarı, fiyat istikrarı sağlamak ve eş zamanda da büyüme sürecimizi ve istihdam artışımızı devam ettirmek temel hedeflerimiz arasında.” diye konuştu.
Deprem bölgesindeki şehirleri kalkındırmak gerektiğine dikkati çeken Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Olay sadece insanlara kalıcı konut sağlayarak başlarını sokacak sağlam bir ev yapmak değil, oralarda sosyal hayatı canlandırmak, sosyal donatıları yapmak, ticari hayatı canlandırmak en önemlisi esnafların dükkanları yıkılmış, büyük ölçüde fabrikalarda ciddi hasarlar var. Kapasiteler yüzde 40-50 seviyelerinde o da depremden bir ay sonra yoğun çabalarla. Devlet olarak hükümet olarak ilk günden itibaren bu konuda yoğun harcama, organizasyon yapılıyor. Geçici iş yerleri, fabrikaları, kapasitelerini artırmaya çalışmak, onlara çok önemli finans, destekleri sağlamak, pazar bulmak. En çok yakındıkları şey işçi bulamamak, işçilerimizin yarıdan fazlasını kaybettik diyorlar. Diğerlerinin de fabrikaları bahçesine konteynerler kurarak korumaya çalışıyoruz diyorlar. Tabii bir travma yaşandı.”
