İktidarın gün geçtikçe artan gıda enflasyonuna karşı aldığı tek önlem yasak ve kısıtlamalar oluyor. Ette üreticilerin desteklenmesi yerine piyasayı terbiye etmek için ithalatı öne süren hükümet, şimdi de domateste tartışmalı bir karara imza attı. Domatese ihracat yasağı getiren hükümete tepki gösteren ihracatçılar, “İhracat yasağı üreticiyi üretimden koparır. Önümüzdeki yıl domates 100 TL’ye çıkar” uyarısını yaptı.
Yılbaşında hallerde 10-15 lira arasında satılan domates, bugün yüzde 100 zamla 20-28 lira aralığında satılıyor. İktidar bu artışın sebebini ihracatta buldu ve 14 Nisan’a kadar yasakladı.
Türkiye’nin yıllık 14 milyon tonu bulan domates üretiminin sadece yüzde 3.5’ini yani 526 bin tonunu ihraç ettiğini belirten ihracatçılar ise karara tepkili. İlk tepki Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden (TİM) geldi. TİM’in açıklamasında arz sorununun olmadığı belirtilerek “İhracat kısıtlaması en başta üreticileri olumsuz etkileyecektir. Üretimdeki düşüş fiyatların yani enflasyonun daha da artmasına neden olacaktır” denildi. Ardından Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (EYMSİB) de benzer bir açıklamayla karardan geri dönülmesini talep etti.
‘Seneye ithalatçı oluruz’
Taze domatesin 2022 yılında 377 milyon dolarlık ihracatla Türkiye’nin taze sebze ihracatında lider olduğu bilgisini veren birlik, “Domates ihracatına getirilen yasakla tüketicilerimiz belki 1.5 ay göreli olarak domatesi ucuza yiyebilirler ancak seneye 100 liraya yemek durumunda kalabilirler. Bu karar sonrasında üreticiler bankalardan aldığı kredileri geri ödeyemez konuma düşecekler. Seneye üretim yapamayacaklar. Bu yanlış kararda ısrar edildiği takdirde önümüzdeki yıl domatesi ithal etmek zorunda kalacağız” ifadelerine yer verildi.
Ette ithalat üreticiyi vurdu
Ette yılbaşından bu yana yüzde 50’yi bulan fiyat artışları son hızla devam ediyor. İktidarın tüm uyarılara karşın hayata geçirdiği ithalat hamlesinin başlamasına rağmen fiyatlar bir haftada yüzde 4 arttı. Ulusal Kırmızı Et Konseyi, 2 Mart 2023 tarihi itibarıyla kombinalar ve kesimhanelerden alınan haftalık yağsız dana ve yağsız kuzu fiyatlarını yayımladı.
Buna göre karkas kesim fiyatları son bir hafta da 7.5 lira daha artarak 175.68 liraya yükseldi. Bu durum yetiştiricilerin “İthalat fiyatlara fayda etmez, yetiştiriciyi mağdur eder” tezini doğruladı. Sosyal medyada bir küçükbaş yetiştiricisinin ithalat kararına isyanını paylaşan Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği Başkanı Sencer Solakoğlu, “Liyakatı olmayıp ama fikri olan bakanlar bizi bu hale getirdi. Sorumlu tek onlar değil onları bile bile oraya getirenlerden de hesap sorulmalı” dedi.
