Kuruldan yapılan yazılı açıklamada, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından domates ihracatına getirilen yasağın üreticilere zarar vereceği, büyük bir özveri ve emek harcanarak kazanılan ihracat pazarlarında kalıcı tahribata neden olacağı aktarılarak, ihracatçıların kararın gözden geçirilmesini istediği kaydedildi.
Halihazırda hem yurt içi talebi, hem de ihracatı karşılayacak miktarda üretim olduğu bildirilen açıklamada, Türkiye’nin domates ihracatının, yurt içi fiyat artışına etki etmesinin söz konusu olmadığı belirtildi.
Domates ve diğer tüm gıda ürünlerindeki fiyat artışının temel nedeninin girdi maliyetlerinin yükselmesi olduğu vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:
“İhracat kısıtlaması en başta üreticileri olumsuz etkileyecektir. Üretimdeki düşüş fiyatların, yani enflasyonun daha da artmasına neden olacaktır. Mevsim olarak havanın da ısınmasıyla domates arzının yükseleceği bir dönemdeyiz. Nisan-mayıs döneminde üreticilerin ürün kaybı, bakımsızlık veya seralardaki ürünün sökülmesiyle üretim, mevsim normallerinin altına düşecektir. Dolayısıyla üreticiler ağır zarar görürken, fiyatlar mevsim normallerinin de üstüne çıkacaktır.
Yıllarca rakip ülkelerden güçlükle elde edebildiğimiz pazarların bir günde kaybedilmesi söz konusudur. Bu pazarların kaybı, bir sonraki senenin üretim planlamasını ciddi şekilde olumsuz etkileyecektir. İhracatta verilen taahhütler yerine getirilemeyeceği için birtakım mağduriyetler ortaya çıkacak, ekonomimiz olumsuz etkilenirken, aynı zamanda müşterilerimizle güven problemi yaşamamıza neden olacaktır. Rakip ülke tedarikçileri, özel ve uzun süreli anlaşmalar yapmadan ürünlerini vermeyeceklerdir. Bağlayıcı olmak için durumu fırsata çevireceklerdir.”
“Karanın yeniden gözden geçirilmesini bekliyoruz”
Yabancı zincir marketlerin Türkiye’deki ihracatçılara ve üreticilere ağır sorumluluklar yüklediği belirtilen açıklamada, yeniden izin verildiğinde ihracat yapacak maddi güçte ihracatçı sayısının ciddi oranda azalacağı aktarıldı.
Ayrıca, devam etmeyen faaliyette ticari alacakların ciddi tahsilat kaybına neden olacağı vurgulanan açıklamada, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Halihazırda taahhüt edilmiş işletmelerde yabancı marketlere hazırlanmış ürünlerin yasak kapsamına girmesi milyonlarla ifade edilen değer kaybına yol açacaktır. Öte yandan, deprem felaketi nedeniyle ağır tahribat gören Hatay, Adıyaman bölgesinden seralarda ve ihracat sürecinde on binlerce işçi istihdam edilmekte, bu istihdam bir nebze yaralara merhem olmaktadır. Bu durumda çalışamayan işletmeler işçilerini çıkarmak zorunda kalacak ve yara daha da ağırlaşacaktır. Tüm bu nedenlerle alınan karanın yeniden gözden geçirilerek bir an önce üreticiyi ve ihracatçıyı rahatlatacak adımların atılmasını bekliyoruz.”
Tarım ve Orman Bakanlığı, 81 il tarım ve orman müdürlüklerine “Acele” ibaresiyle bazı ürünlerin ihracatında düzenleme yapılmasına ilişkin yazı göndermişti.
Yazıda, Türkiye’de domates fiyatlarında son günlerde yaşanan anormal fiyat artışları ve 11 ili doğrudan etkileyen deprem afeti nedeniyle gıda arz güvenliği ve fiyat istikrarının sağlanması amacıyla tedbir alınması ihtiyacının doğduğu belirtilmişti. Bu kapsamda, taze ve soğutulmuş domates ihracatının 14 Nisan 2023’e kadar kısıtlanması kararlaştırılmıştı.
