TİP milletvekillerinin, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik öngören kanun teklifinde 10 maddede değişiklik öngörülüyor. Kanun teklifinde; 8 Eylül 1999 öncesiyle sınırlı bir düzenlemenin ciddi bir dengesizlik ve haksızlık olduğuna dikkat çekilerek “8 Eylül 1999 öncesiyle sınırlı kalacak bir çözüm ciddi bir dengesizlik ve haksızlık ortaya çıkmış olacaktır. Teklifimiz, yalnızca 8 Eylül 1999 tarihi öncesi için değil, 9/9/1999 ile 1/1/2035 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) sigorta başlangıcı olan yurttaşlarımızın emeklilik hakları doğrultusunda, yaş koşullarını adil ve uygulanabilir bir şekilde yeniden düzenlemektedir” ifadelerine yer verildi.
“Alt sınır asgari ücret olmalı”
Emeklilik hakkının kazanımını Eylül 1999 öncesi ve sonrası için çözmeyi amaçlayan kanun teklifinde; emekli aylıklarının hesaplanma koşullarının yeniden düzenlenmesi gerektiği de vurgulandı. Teklifte, şöyle denildi:
“Emekli aylıklarının hesaplama koşullarının değiştirilmesini; aynı koşullarda prim yatırıp ve çalışıp farklı emekli aylığı alanlar arasındaki farkların giderilmesini ve intibak düzenlemesini getirmektedir. Milyonlarca yurttaşımız için bir alım gücü krizine dönüşmüş olan yüksek enflasyon sorunu, ücret gelirlerini erittiği kadar, milyonlarca yurttaşımızın emekli aylığını da pula çevirmiştir. 2008 ‘de yapılan Kanun değişikliği, emekli aylıklarının alt sınırını kaldırmıştı. Teklifimiz, emekli aylığı alt sınırını geri getirmekte ve bu alt sınırı asgari ücret olarak belirlemektedir. Buna ek olarak, yine 2008’de kanun değişikliği öncesinde emekli aylığı hesaplaması yapılırken sigortalının prim ödemelerine ek olarak enflasyon ve büyüme oranları da hesaba dahil ediliyordu ancak 2008 değişikliği ile refah payı yalnızca ve yalnızca 1/3 oranın hesaba dahil edilmektedir. Başka bir deyişle, emekli aylıklarının milli gelir artışından alacağı pay yüzde 100’den yüzde 30’a düşürülmüştür. Yıllar içerisinde pula dönen emekli aylıkları karşısında AKP hükümetleri, hazine destekleriyle birlikte, ‘asgari emekli aylığı’ açıklamaya başlamak zorunda kalmıştır. Asgari ücreti emekli aylığının alt sınırı olarak tanımlayan bu Kanun teklifi aynı zamanda emekli aylığı artışlarında enflasyon ve büyümenin yüzde 100 oranında hesaba dahil edilmesini sağlamakta; emekli aylıklarının enflasyon karşısında korunmasını sağlamakta ve emekli yurttaşlarımızın refah payını artırmaktadır.”
“Emeklilerin sendikal örgütlenmelerinin önündeki engeller kaldırılmalı”
Emekçilerin hak arama mücadelesinde sendikal örgütlenmenin önemine vurgu yapılan teklifte, “Emekliler de dahil olmak üzere tüm emekçilerin haklarını aramaları için sendikaları güçlü ve etkili örgütlenme biçimleri olarak görmekte; tüm emekçilerle birlikte, emeklilerin de sendikalı olmalarını temel bir hak olarak tanımlamaktadır. Bu noktada teklifimiz ile emekliler sendikalaşma hakkına kavuşmasının, örgütlenme ve haklarını aramalarının önü tamamen açılmaktadır” ifadelerine yer verildi.
“Resen emekliliğe son verilmeli”
Teklifte, kamuya geçen taşeron işçilerin resen emekli edilmeleri durumunda yaşayacakları hak kayıplarına dikkat çekilerek, şunlar kaydedildi:
“Alt işverene bağlı iş yerlerinde iş sözleşmesi ile çalışırken kamuya geçen çalışanların kendi iradeleri dışında emekli edilmelerine sebep olan düzenlemeyi ortadan kaldırmaktadır. EYT düzenlemesi yapıldığında, 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 2018’de kadroya alınan yaklaşık 750 bin kamu taşeronu işçileri arasında koşulları tamamlayanlar resen emekli edileceklerdir ve büyük gelir kaybı yaşayacaklardır. 3 yıllık gecikmenin ardından toplu iş sözleşmesi hakkına kavuşan ve ücretlerinde iyileşme olan çalışanların, emekli olduklarında mevcut ücretlerinin yarısını bile almaları zor görünmektedir. Bu nedenle teklifimiz, resen emeklilik düzenlemesini de kaldırmaktadır.”
