İstanbul Üniversitesi Gözlemevi’nde kurulan teleskoplarla çok sayıda kişi güneş tutulmasını takip etti.
İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı Prof.Dr. Tansel Ak, “Depremlerle güneş tutulmaları arasında ilişki olabileceği üzerine birtakım iddialar dile getirildi. Bizim yaptığımız araştırmalara göre istatistik bakımından baktığınızda depremler ve güneş ve ay tutulmaları arasında bir ilişki görülmüyor” dedi.
Parçalı güneş tutulması, ülkenin de birçok noktasından gözlemlendi. Tutulma, İstanbul’da saat 13.47’de yüzde 38 ile en yüksek örtülme seviye ulaştı. Ay ve Güneş’in aynı hizaya gelmesiyle gerçekleşen doğa olayı senede birkaç kez yaşanabilse de coğrafi olarak sınırlı noktalarda gözlemlenebiliyor. Bugün gerçekleşen parçalı tutulma için İstanbul Üniversitesi Gözlemevi’nin bahçesinde teleskoplar kurularak halka açık etkinlik düzenlendi. Etkinliğe üniversite öğrencilerinin yanı sıra, güneş tutulmasını merak eden birçok kişi ve özellikle çocuklar ilgi gösterdi. Astronomi ve Uzay Bilimleri Fakültesi öğretim görevlileri de, gelenleri bilgilendirmek için alanda bulundu. Gözlemevinin içinde bulunan 86 yıllık tarihi teleskop ve bilgisayar simülasyonu ile de tutulma takip edilerek fotoğrafları çekildi.
“İSTANBUL’DA TAM GÜNEŞ TUTULMASI 2081 YILINDA, HALKALI GÜNEŞ TUTULMASI 2030 YILINDA GÖRÜLECEK”
Tutulmanın çıplak gözle fark edilemeyeceğini belirten İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı Prof.Dr.Tansel Ak, “Güneşin kalan yüzeyi ayın dolunaydaki parlaklığının 180 bin kat üstünde olacak dolayısıyla çok bir şey fark etmeyecek. Tutulmalar enteresan olaylar özellikle tam tutulmalar çekici ve etkileyicidir. Bu tür etkinlikleri vesile oluyor, gençlere ve insanlara bilgilerimizi aktarıyoruz. Bu bilgilerden bir tanesi de bu ‘deprem ve tutulmalar’ meselesi. Depremlerle güneş tutulmaları arasında ilişki olabileceği üzerine birtakım iddialar dile getirildi. Bizim yaptığımız araştırmalara göre istatistik bakımından baktığınızda depremler ve güneş ve ay tutulmaları arasında bir ilişki görülmüyor. Depremler dünyanın her tarafında olabiliyor bir kısmı okyanuslar ve şehirlerden uzak meydana geldiği için haber dahi olmuyor. Halbuki tutulmalar yıl içerisinde çok az meydana geliyor, güneş tutulmalarına baktığınızda iki ila beş sefer meydana gelebilir ve bu hiç tam güneş tutulması da olmayabilir. İstanbul’da ilk tam güneş tutulması 2081 yılında meydana gelecek, 2030 yılında da bir halkalı güneş tutulması göreceğiz. Dolayısıyla elimizde deprem konusuyla alakalı bilimsel bir veri yok. Tarihi bir teleskop var burada 1936 yılında faaliyete başlamış, daha sonra 1940 yılında üzerine güneş teleskobu eklenmiş. Bununla biz tutulmayı bir projeksiyon halinde gözlemleyebileceğiz, bunun dışında küçük teleskoplarımız var 20-30 santimlik, asıl teleskobumuz daha da küçük aynalı teleskoplarımız var buradakiler gibi. En önemli nokta güneşe isli camlar ve güneş gözlüğüyle bakılmaması gerektiği, biz güneşin ışığını 100 bin kat azaltan özel filtreler kullanmaktayız. Projeksiyon da kullanıyoruz, tarihi teleskobumuzda 25 santimlik bir projeksiyon diski oluşturuyoruz. İlginç bir bilgi olarak; tutulma esnasında ağaçların yapraklarının arasından güneş ışığına bakarsanız bir sürü güneş görüntüsü göreceksiniz hepsinde de güneşin bir kısmının kapalı olduğunu göreceksiniz”dedi.
“YAKLAŞIK İKİ BUÇUK SAATLİK BİR OLAY”
Parçalı güneş tutulması ile ilgili bilgi veren İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Öğretim Üyesi Dr.Öğr.Üyesi Sinan Aliş ise “İstanbul Üniversitesi Gözlemevi’nde halka açık bir etkinlikle teleskoplarımızı kurduk, hem tarihi teleskopumuzla hem portatif teleskoplarımızla gelenler bu olayı izleyebilecekler. İllere göre saatler değişiyor çünkü geometrik bir olay bu, herkes aynı anda aynı olayı görmeyecek. Yaklaşık iki buçuk saatlik bir olay gerçekleşecek. En doğudaki illerimiz güneşi daha örtünmüş görebilecekler yaklaşık yüzde 50’lik, yüzde 50’yi biraz daha aşabilen bir örtülme bu illerimizde görülecek, İstanbul’da güneş yüzde 38 oranında örtülecek, Güneş’in parçalı bir şekilde bir kısmının Ay tarafından kapandığını görebileceğiz” diye konuştu.
