Şebnem TURHAN
Borsa İstanbul son yıllarda yabancı yatırımcının çıkışına şahitlik ediyor. Merkez Bankası verilerine göre 14 Ekim haftasında yabancı yatırımcı 169.2 milyon dolarlık daha satış yaptı. Yabancıların borsadaki payı da yüzde 31,5 ile tarihi en düşük seviyesinde. Yabancının bu çıkışı en çok tercih ettiği bankacılık hisselerinin yapısında da büyük değişim yaşattı. Garanti BBVA ana ortağının yaptığı hisse geri alım programı nedeniyle kapsam dışı bırakıldığında 31 Aralık 2019’dan düne kadar yabancı yatırımcı en çok Halkbank ve Vakıfbank hisselerinden çıkış yaptı. Yabancının 3 yıl önce Halkbank’ın halka açık paylarında olan yüzde 36,64 sahipliği bugün yüzde 1,62’ye Vakıfbank’ın halka açık paylarındaki yüzde 68,65 sahipliği ise yüzde 3,18’e geriledi. İş Bankası, Yapı Kredi, Akbank, Şekerbank, TSKB ve Albaraka Türk’te de yabancı yatırımcı oranları azaldı. Merkez Bankası verilerine göre yabancı yatırımcılar son 1.5 aydır hisse senedi piyasasında sürekli net satışçı konumunda. 6 haftada yabancının yaptığı satış 857.3 milyon dolar oldu. Ancak bu dönemde bankacılık endeksi öncülüğünde Borsa İstanbul BİST100 endeksinde yeni zirvelere ve rekorlara şahit olduk. Eylül sonunda yaşanan çalkantının sonrasında bankacılık hisselerinde son dönemde yaşanan yükselişi iyi gelecek bilançolara bağlayan analistler yine de temkinli olma uyarılarını yineledi. Bankacılık endeksi son üç yılda neredeyse TL bazında yüzde 150 yükseliş sağlasa da dolar bazında ise yüzde 22’lik bir kayıp yaşattı yatırımcısına. Matriks verileri bankacılık hisselerinde listelenen Citibank, Deutsche Bank ve HSBC kurumsal yatırımcılarının hareketlerinin son üç yılda nasıl değiştiğini ortaya koyuyor. Buna göre Akbank’ın halka açık hisselerinde 2019 sonunda Citibank’ın yüzde 43,49 olan payı bugün yüzde 39,9’a geriledi. Deutsche Bank’ın ise 2019 sonunda yüzde 17,01 olan oranı yüzde 7,99’a inerken HSBC’nin ise yüzde 2,32 olan payı yüzde 1,46’ya düştü. Toplam yabancı yatırımcı payı yüzde 62,82’den 13.47 puan azalışla yüzde 49,35’e indi. Albaraka Türk yabancı yatırımcı kaybı yaşasa da Citibank’ın hisselerindeki payındaki artışla dikkat çekti. Albaraka Türk’ün 2019 sonunda halka açık paylarında sahipliği yüzde 11,09 olan Citibank bugün yüzde 12,57’sine sahip. Deutsche Bank ise yüzde 9,63 olan payını yüzde 1,45’e indirdi. Yabancı sahiplik oranı 3 yılda yüzde 7,12 puan azalarak yüzde 14,03’e düştü.
En fazla çıkış Vakıfbank’ta yaşandı
En büyük kaybı yaşayan banka Vakıfbank oldu. Vakıfbank’ın halka açık payları arasında 3 yıl önce Citibank’ın oranı yüzde 34,4 iken bugün yüzde 2,6 seviyesinde. Deutsche Bank’ın yüzde 30,22 olan oranı ise bugün sadece yüzde 0,55. HSBC’nin ise yüzde 4,03 olan payı yüzde 0,03’e inmiş durumda. 3 yıl önce yabancı yatırımcı oranı yüzde 68,65 olan banka 65.45 puanlık kayıpla bugün yabancı yatırımcı oranında sadece yüzde 3,18 seviyesinde. Yapı Kredi Bankası’nda da 3 yıl önce halka açık paylar arasında Citibank’ın yüzde 24,56 olan payı bugün yüzde 13,07’ye geriledi. Deutsche Bank’ın yüzde 20,28 olan payı yüzde 5,39’a inerken HSBC’nın yüzde 0,82 olan payı bugün yüzde 4,75’e çıktı. 3 yıl önce yabancı yatırımcı oranı yüzde 45,66 olan Yapı Kredi’nin 22.45 puanlık düşüşle bugün yabancı yatırımcı oranı yüzde 23,21 seviyesinde bulunuyor.
Bankacılık sektörünün 8 aylık net kârı yüzde 420 arttı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun verilerine göre bankacılık sektörünün yılın ilk sekiz ayında net kârı yüzde 420 artarak 252.2 milyar TL’ye yükseldi. Sektörün kredileri 2021 yıl sonuna göre yüzde 35,9 artışla 6.66 trilyon lira olurken, menkul değerler toplamı da yüzde 40,8 artarak 2 trilyon lirayı aştı. Bu haftadan itibaren üçüncü çeyrek bilançolarını açıklamaya başlayacak olan bankacılık sektöründe beklenen kar artışı ise geçen yıla göre analistlerin hesaplamalarına göre yüzde 400’ü aşacak. İkinci çeyreğe göre üçüncü çeyrekte kar artışının ise yüzde 17 seviyesinde olması bekleniyor. Bankacılık sektöründe TL kredilerdeki büyümenin hız kesmesi, mevduat büyümesinin kredi artışını aşması, TÜFE’ye endeksli tahvillerin getirisi ve komisyon gelirlerindeki yüksek seyir yüksek kar artışlarının da nedenleri arasında bulunuyor.
Halkbank’ta 35.02 puanlık düşüş
Halkbank en büyük kaybı yaşayan bankalardan biri. Yabancı yatırımcılardan Citibank’ın 2019 yılında Halkbank’ın halka açık paylarında oranı yüzde 24,97 iken bugün yüzde 1,3’e indi. Deutsche Bank’ın da yüzde 15,06 olan sahiplik oranı bugün yüzde 0,27, HSBC’nin yüzde 0,88 olan oranı ise yüzde 0,05 seviyesinde. Halkbank’ın halka açık hisselerinde oranı yüzde 36,64’ten yüzde 1,62’ye kadar düştü yabancı yatırımcının. Yani 35,02 puanlık kayıp var. İş Bankası C grubu hisselerde Citibank’ın bankanın halka açık paylarında 2019 yılında oranı yüzde 31,45 iken bugün yüzde 29,87 seviyesinde. Yine en yüksek düşüş Deutsche Bank paylarında. 3 yıl önce Deutsche Bank’ın bankanın C grubu hisselerinde yüzde 24,71 payı varken bugün yüzde 5,85 seviyesine gerilemiş durumda. HSBC’nin ise yüzde 1,81 olan payı yüzde 0,92 seviyesinde. 3 yıl önce bankanın C grubu halka açık hisselerinde yabancı payı yüzde 57,97 iken bugün 21.33 puanlık kayıpla yüzde 36,64’e indi. Şekerbank’ta Citibank’ın 3 yıl önceki halka açık paylardaki sahiplik oranı yüzde 8,2 iken bugün yüzde 5,27 seviyesine indi. Deutsche Bank’ın yüzde 0,59 olan payında ise yüzde 0,67’ye hafif yükseliş var. TSKB’nin halka açık payları arasında 3 yıl önce Citibank’ın oranı yüzde 23,97 iken bugün yüzde 14,7, Deutsche Bank’ın yüzde 12,14 olan payı yüzde 1,51’e, HSBC’nin yüzde 1,88 olan payı ise yüzde 0,19’a geriledi.
