Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Ukrayna’daki savaş nedeniyle doğal gaz ihracatını durdurması, alternatif gaz arayışını hızlandıran Avrupa ülkeleri için Libya’yı daha da önemli bir hale getirdi.
Ancak Rus güvenlik şirketi Wagner’e bağlı paralı askerlerin Libya’daki varlığı, Avrupalıları Libya doğal gazının tedariki konusunda endişelendiriyor.
Wagner’in varlığı gaz arzını artırma çabalarını baltalayabileceği gibi, Libya’nın, üzerinde mutabık kalınan miktarları sağlama olasılığı konusunda bile şüphelere neden oluyor.
Wagner’in Libya’daki yayılım haritasına bakıldığında, İtalya’ya ihraç edilmekte olan Akdeniz’deki Libya doğal gaz platformlarını kontrol etmediği ancak karadaki sahaların çoğunluğuna yakın bölgelerde konuşlandığı görülüyor.
Başkent Trablus’un 80 kilometre batısındaki Sabrata kenti açıklarında, Akdeniz’de yer alan “El-Buri” ve “Bahr es-Selam” isimli iki doğal gaz platformu, Ulusal Birlik Hükümeti kontrolündeki bölgede faaliyet gösteriyor.
Ülkenin batı bölgesinin en büyük doğal gaz rezervine sahip güneybatıda Cezayir sınırında yer alan “Vefa” doğal gaz sahası, Libya’nın doğusundaki silahlı güçlerin lideri Halife Hafter’in kontrolünde.
Hafter’in müttefiki Wagner’e bağlı paralı askerler ise, “Vefa” doğal gaz sahası yakınlarındaki Burak eş-Şatı üssüne konuşlandı.
Doğudaki en büyük doğal gaz sahası olan “El-Fariğ”, Ecdebya kentinin güneyinde yer alıyor. Burası Cufra’da konuşlanmış olan Wagner güçlerinin kontrolünde bulunuyor.
Fotoğrafın geneline bakıldığında karadaki en büyük iki doğal gaz sahası, Wagner ve yerel müttefiklerinin etki alanı içindeyken, açık deniz sahalarının Rus paralı askerlerinin baskısından uzak olduğu görülüyor.
Ancak Wagner’in, karadaki doğal gaz sahalarında üretimi durdurmak marifetiyle, Akdeniz’den çıkarılan ve Avrupa’ya ihraç edilen doğal gazın iç piyasada kullanılmasını sağlayabileceği ihtimali göz önünde bulunduruluyor.
Diğeri ise çok zayıf bir ihtimal bile olsa, Yeşil Akım doğal gaz boru hattında denizde veya Sabrata’da sabotaj. Çünkü akım durdurulduğu için 2011 yılında Şubat ve. Ağustos ayları arasında bu hattan Avrupa’ya sevkiyat yapılamamıştı.
– Libya ve İtalya arasındaki Yeşil Akım doğal gaz boru hattı
Libya doğal gazının Avrupa’ya sevkiyatı Yeşil Akım (Green Stream) doğal gaz boru hattı üzerinden yapılıyor.
Başkent Trablus’un batısındaki Mellitah ile İtalya’daki Gela bölgesi arasında uzanan 510 kilometre uzunluğundaki hat üzerinden yılda 8 milyar metreküp doğal gaz ihracatı gerçekleştiriliyor. Uzmanlar hattın 11 milyar metreküpe çıkarılma kapasitesi olduğunu kaydediyor.
Libya’dan Avrupa’ya sevk edilen söz konusu miktar, Rus gazının yüzde 3,3’üne Cezayir gazının ise yüzde 10’una tekabül ediyor.
Cezayir’in dışında Afrika kıtasında sadece Libya’dan Avrupa’ya doğal gaz boru hattı bulunuyor olması da Libya’yı gaz tedariki bakımından öne çıkarıyor.
Gemi ile doğal gaz sevkiyatının yapılmadığı Libya’dan Avrupa’ya giden doğal gaz Mısır, Nijerya ve ABD’den daha tasarruflu ve ucuz olması bakımından önem arz ediyor.
– Libya’nın doğal gaz rezervleri
Afrika’da doğal gaz ihracatında dördüncü sırada yer alan Libya’da yaşanan siyasi tıkanıklık ve iç savaş, doğal gaz alanlarında gereken modernizasyonun yapılmasını geciktirdi.
Afrika ülkelerinde keşfedilen doğal gaz yatakları nedeniyle Libya bu alanda gerilemeye başladı. Son yıllarda Mısır, Moritanya ve Mozambik’teki keşifler, 21’inci yüzyılın başında rezervler bakımından Afrika’da 3’üncü sırada yer alan Libya’yı 6’ncı sıraya düşürdü.
Doğal gaz üretimi bakımından Arap ülkeleri arasında 8’inci sırada yer alan ülkede, günümüz verilerine göre 50 trilyon metreküp doğal gaz rezervi olduğu hesaplanıyor.
Hala yıllık yaklaşık 12,4 milyar metreküp doğal gazın iç piyasanın ihtiyacı için harcandığı ülkede, geri kalan 8 milyar metreküp doğal gaz ihraç ediliyor. İç piyasa ihtiyacı da her geçen gün artıyor.
Libya Ulusal Petrol Kurumunun verilerine göre, içinde bulunduğumuz eylül ayında 1 milyar 166 milyon metreküp doğal gaz ülke içerisinde kullanıldı. Bu miktarın yaklaşık yüzde 80’i elektrik santralleri tarafından tüketildi.
