Türkiye ve Yunanistan arasında yeni bir sayfa açmayı hedefleyen askeri toplantı Ankara’da yapılıyor. Savunma bakanlıkları heyetleri 3 yıl 9 ay sonra bir araya gelirken Ege’de savaş uçakları ve gemilerinin birbirlerini rahatsız etmemesi, karargâhlar arasında ‘kırmızı hat’ gibi önlemler masada.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’in 13 Temmuz’da Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta ‘yeni bir sayfa açılmasına karar verdikleri’ buluşmanın ardından bugün gözler Ankara’da. İki ülkenin savunma bakanlıkları heyetleri, 3 yıl 9 ay sonra Ege’de güven arttırıcı askeri önlemleri (GAÖ) görüşmek üzere bugün Ankara’da bir araya geldi.
Hürriyet’ten Yorgo Kırbaki’nin haberine göre Türkiye ve Yunanistan heyetleri arasındaki Askerî Güven Artırıcı Önlemler Toplantısı Milli Savunma Bakanlığında başladı.
Yunan heyetine, Dışişleri Bakanlığı’nın eski Genel Sekreteri ve halen Savunma Bakanlığı’nda görevli Büyükelçi Theoharis Lalakos başkanlık ediyor.
Son olarak 17-21 Şubat 2020’de Atina’da gerçekleştirilen GAÖ görüşmeleri için aradan geçen dönemde Türkiye’nin davetleri olsa da Yunanistan bunları, “Ortam elverişli değil” ve “Gerginlik ortamında görüşme olmaz” gibi bahaneleriyle geri çevirmişti. Ankara’daki toplantıda ele alınması beklenen tedbirlerden bazıları şunlar:
– Ege’de iki üke savaş gemileri arasında güvenlik mesafesi bulunması
– Savaş uçaklarının, savaş gemilerinin üzerinden alçak irtifalı uçuş yapmaması
– Savaş uçaklarının hiçbir şekilde savaş gemilerini rahatsız etmemesi
– Savaş gemilerinin tehlikeli manevralardan kaçınması
– Uzun süreli ve çok geniş bölgeleri kapsayan, Türkiye’de seyrüsefer teleksleri diye adlandırılan, deniz ve hava trafiğine uyarı mesajlarının (NAVTEX) mümkün olduğu kadar azaltılmaları
– Denizaltılar için uzun süreli olan ve geniş sualtı alanlarını kapsayan seyrüsefer telekslerinin (SubNOTAM) mümkün olduğu kadar azaltılması.
– İki ülkenin silah sistemlerindeki radarların, savaş gemilerine kilitlenmemesi
– İki ülke savaş uçakları sırasında havada herhangi bir “olay” yaşanmasını önleyebilmek için Eskişehir ve Larisa karargâhları arasında, doğrudan iletişim hattı açılması
– İki ülke savaş uçaklarının uçuşlarında, bir tarafın başka tarafı “düşman uçağı” olarak tespit etmemesi
– Meriç’te muhtemel askeri sınır olaylarının büyümeden halledilmeleri amacıyla bölgedeki komutanlara yetki verilmesi
Ne olmuştu?
İki ülke arasında 1988, 1996 ve 2000-2007 yıllarında çoğu askeri 30 civarında GAÖ için mutabakat sağlanmıştı. Ancak, daha sonra yaşanan gerginlikler sebebiyle bu önlemlerin önemli bir bölümü ya uygulanmamış ya da atıl kalmıştı.
